Wracasz z urlopu? Koniecznie przepłucz instalację wodną – to może uratować zdrowie!

Po kilkudniowej lub kilkutygodniowej nieobecności w domu, jednym z pierwszych kroków po powrocie powinno być spuszczenie wody w toalecie i odkręcenie kranów. Nie chodzi tu tylko o świeżość czy zapach – chodzi o realne zagrożenie dla zdrowia, jakim jest legionelloza, znana także jako choroba legionistów.

🦠 Czym jest legionelloza?

Legionelloza to ciężka choroba dróg oddechowych, wywoływana przez bakterie z rodzaju Legionella, które naturalnie występują w środowisku wodnym – jeziorach, rzekach czy glebie. Problem zaczyna się wtedy, gdy bakterie te namnażają się w instalacjach wodnych budynków – w rurach, bojlerach, prysznicach czy klimatyzatorach.

Woda stojąca przez kilka dni w rurach, szczególnie w temperaturze między 20 a 50°C, tworzy idealne warunki do rozwoju Legionelli.

💨 Jak można się zarazić?

Co istotne – zakażenie NIE następuje przez picie wody. Do infekcji dochodzi podczas wdychania aerozolu wodnego zawierającego bakterie. Aerozol tworzy się m.in. podczas:

• brania prysznica,

• spłukiwania toalety (szczególnie bez zamkniętej klapy),

• używania klimatyzacji z systemem wodnym,

• korzystania z jacuzzi i urządzeń z hydromasażem.

⚠️ Kto jest szczególnie narażony?

Choć większość zdrowych osób po kontakcie z Legionellą nie zachoruje, niektóre grupy są znacznie bardziej podatne na infekcję:

• osoby po 50. roku życia,

• palacze i osoby z chorobami płuc,

• osoby z obniżoną odpornością (np. po przeszczepach, z chorobami nowotworowymi),

• pacjenci hospitalizowani lub przewlekle chorzy.

🧠 Objawy choroby legionistów

Pierwsze symptomy pojawiają się od 2 do 10 dni po ekspozycji na zakażony aerozol. Typowe objawy to:

• wysoka gorączka i dreszcze,

• kaszel – często suchy, a w ciężkich przypadkach z krwiopluciem,

• ból w klatce piersiowej,

• senność, dezorientacja i ogólne osłabienie,

• biegunka i nudności,

• w niektórych przypadkach zaburzenia neurologiczne.

Legionelloza może prowadzić do zapalenia płuc, które – bez odpowiedniego leczenia – bywa śmiertelne. Śmiertelność wśród hospitalizowanych sięga nawet 30% w grupach ryzyka.

💊 Jak leczy się legionellozę?

Leczenie polega na zastosowaniu antybiotykoterapii, najczęściej fluorochinolonami lub makrolidami. Wczesna diagnoza jest kluczowa – nieleczona choroba może prowadzić do powikłań oddechowych, a nawet sepsy.

🧼 Jak zabezpieczyć dom po urlopie? Praktyczne kroki

Aby ograniczyć ryzyko infekcji po powrocie z urlopu, wykonaj poniższe czynności:

✅ Spuść wodę w toalecie – koniecznie z zamkniętą klapą

To ograniczy rozprzestrzenianie się aerozolu wodnego do powietrza w łazience.

✅ Odkręć wszystkie krany na minimum 2–3 minuty

Pozwól, aby woda przepłynęła przez instalację. Rób to z dala od twarzy – najlepiej przy otwartym oknie.

✅ Przelej wodę z prysznica i wanny

Zdejmij słuchawkę prysznicową, przelej wodę na maksymalnie gorącą temperaturę. Jeśli masz perlator lub filtr – wyczyść go lub wymień.

✅ Utrzymuj temperaturę ciepłej wody powyżej 55°C

Legionella ginie przy temperaturze powyżej 60°C – warto więc ustawić bojler na wyższy zakres, szczególnie w okresie wyjazdów.

✅ Czyść regularnie słuchawki prysznicowe i perlator

Bakterie gromadzą się w osadach wapiennych i biofilmie – czyli cienkiej warstwie bakterii na ściankach rur i armaturze.

🧯 Czy są domowe sposoby na dezynfekcję?

Możesz samodzielnie przeprowadzić termiczne czyszczenie instalacji – poprzez przepuszczenie przez system bardzo gorącej wody (np. 70°C). Profesjonalne firmy oferują także dezynfekcję chemiczną – warto rozważyć to przy starszych instalacjach lub po wykryciu bakterii.

📊 Jak wygląda sytuacja epidemiologiczna w Polsce?

Według danych z 2023 roku, w Polsce liczba zachorowań na legionellozę wzrasta. Najgłośniejszym przypadkiem było ognisko epidemiczne w Rzeszowie, gdzie zachorowało kilkadziesiąt osób, a część przypadków zakończyła się zgonem. To pokazuje, że problem nie jest wyłącznie teoretyczny.

✅ Podsumowanie – zadbaj o swoje zdrowie już od progu

Po powrocie z wakacji pamiętaj, że Twoja instalacja wodna przez kilka–kilkanaście dni mogła być idealnym środowiskiem do namnażania bakterii. Zadbaj o zdrowie swoje i bliskich, wykonując kilka prostych kroków:

• Spuść wodę w toalecie,

• Przepłucz wszystkie krany i prysznice,

• Unikaj wdychania pierwszego aerozolu wodnego,

• Regularnie konserwuj armaturę.

Legionella to cichy wróg, ale można się przed nią skutecznie chronić. Nie lekceważ tego zagrożenia – szczególnie, jeśli w Twoim domu mieszkają osoby z grupy ryzyka.