Ministerstwo Zdrowia pracuje nad rozporządzeniem, które na nowo określi, co może trafić na talerze i do szkolnych sklepików. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 września 2026 roku i dotyczą całego systemu oświaty, od przedszkoli po szkoły średnie. Głównym celem zmian jest poprawa jakości odżywiania dzieci i młodzieży, a w szczególności ograniczenie spożycia cukru, soli i tłuszczów.
Zakaz sprzedaży kawy w szkołach
Jednym z najbardziej komentowanych zapisów rozporządzenia jest planowany zakaz sprzedaży kawy we wszystkich placówkach oświatowych.
Jak podkreśla resort, to odpowiedź na sygnały od rodziców, nauczycieli i dyrektorów szkół, zaniepokojonych rosnącą popularnością kawy wśród dzieci i młodzieży.
Głównym argumentem jest potencjalne ryzyko zdrowotne wynikające ze spożycia kofeiny przez osoby w młodym wieku.
Napoje tylko zdrowe – bez cukru i słodzików
Zmianie ulegną także zasady dotyczące napojów oferowanych uczniom. Dopuszczalne będą jedynie:
-
napoje przygotowywane na miejscu, zawierające maksymalnie 5 g cukru w 250 ml,
-
oraz wszystkie inne napoje bez dodatku cukrów i substancji słodzących.
To kolejny krok w stronę eliminacji napojów wysokokalorycznych z codziennej diety dzieci i młodzieży.
Co będzie można kupić w szkolnym sklepiku?
Nowe przepisy dokładnie określają, jakie produkty będą dopuszczone do sprzedaży w placówkach edukacyjnych.
Na liście znajdują się m.in.:
-
pieczywo (w tym cukiernicze i półcukiernicze, ale z ograniczoną zawartością cukru, tłuszczu i soli),
-
kanapki, sałatki, surówki,
-
mleko i jego roślinne odpowiedniki (np. napoje owsiane czy sojowe),
-
produkty zbożowe, owoce, warzywa, orzechy i nasiona (bez dodatku cukrów i soli),
-
soki, przeciery i musy bez dodatków cukrów i substancji słodzących,
-
koktajle na bazie mleka lub napojów roślinnych – wyłącznie bez dodatku cukru,
-
naturalna woda mineralna oraz bezcukrowe gumy do żucia,
-
czekolada gorzka min. 70% kakao – jako jedyny produkt z grupy słodyczy.
Każdy produkt, który nie został wskazany z nazwy, ale spełnia określone normy (np. do 15 g cukru i 10 g tłuszczu w 100 g/ml), również będzie mógł zostać dopuszczony do sprzedaży.
Nowe menu w stołówkach
Ministerstwo wprowadza także szczegółowe wytyczne dotyczące komponowania jadłospisów. Nowe zalecenia mają zagwarantować, że dzieci będą otrzymywać pełnowartościowe posiłki o wysokiej jakości odżywczej.
W jadłospisie każdego dnia mają znaleźć się:
-
co najmniej dwie porcje mleka lub produktów mlecznych, z możliwością zamiany jednej porcji na napój roślinny,
-
jedna porcja białka – może to być mięso, jajka, nasiona roślin strączkowych lub orzechy,
-
porcja warzyw lub owoców w każdym posiłku.
Z kolei w przypadku posiłków głównych (śniadanie, obiad, kolacja), obowiązkowa będzie:
-
jedna porcja produktów zbożowych (w obiedzie możliwe zastąpienie ziemniakami),
-
ryba przynajmniej raz w tygodniu,
-
potrawa z nasion roślin strączkowych – raz w tygodniu,
-
mięso – minimum dwa razy w tygodniu.
Gotowanie tylko z naturalnych składników
Zgodnie z projektem, zupy, sosy i pozostałe dania muszą być przygotowywane na bazie naturalnych składników. Dopuszczalne będą jedynie koncentraty stworzone z naturalnych surowców, bez sztucznych dodatków.
Co więcej:
-
smażone potrawy (np. kotlety) będą mogły być serwowane tylko dwa razy w tygodniu,
-
do smażenia wolno będzie używać wyłącznie oleju rzepakowego lub oliwy z oliwek.
To rozwiązanie ma na celu ograniczenie spożycia szkodliwych tłuszczów nasyconych, a tym samym poprawę ogólnego stanu zdrowia dzieci.
Ile energii w jednym posiłku? Ministerstwo podaje konkretne liczby
Nowe wytyczne obejmują również wartości energetyczne posiłków, aby zapewnić dzieciom odpowiedni poziom energii w ciągu dnia. I tak:
-
obiad jednodaniowy ma dostarczać 20% dziennego zapotrzebowania na energię,
-
obiad dwudaniowy – aż 30%,
-
posiłki w przedszkolach (lub ich odpowiednikach) mają pokrywać 75% dziennego zapotrzebowania.
To precyzyjne zalecenia, które mają pomóc w planowaniu zbilansowanego jadłospisu w placówkach oświatowych.
-
Od kiedy zmiany wejdą w życie?
Zgodnie z harmonogramem Ministerstwa Zdrowia, nowe przepisy mają wejść w życie od 1 września 2026 roku. Czas do ich wdrożenia ma pozwolić szkołom, przedszkolom i dostawcom usług gastronomicznych na przygotowanie się do nowych wymagań.
źródło: sejm.gov