Do tej pory każde podjęcie aktywności zawodowej w czasie L4 mogło skutkować poważnymi konsekwencjami, z utratą zasiłku chorobowego włącznie. Od 1 stycznia 2026 roku sytuacja się zmieni – wejdą w życie nowe przepisy, które precyzyjnie określą, co wolno robić pracownikowi podczas zwolnienia lekarskiego, a co wciąż będzie surowo zabronione. Zmiany wynikają z projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
E-mail i telefon od szefa? Po nowemu to już nie problem
Jedną z najważniejszych zmian będzie to, że w wyjątkowych przypadkach pracownik przebywający na L4 będzie mógł sporadycznie odebrać telefon służbowy czy odpisać na ważną wiadomość e-mail, jeśli wymaga tego sytuacja. Chodzi tu jednak o incydentalne działania – np. podpisanie dokumentu w nagłej sytuacji, której zaniechanie mogłoby skutkować stratami dla firmy.
Uwaga: polecenie pracodawcy samo w sobie nie będzie wystarczającą „okolicznością istotną”. Pracownik nadal nie będzie zobowiązany do pełnienia obowiązków zawodowych.
Zakupy, wizyta u lekarza, spacer – bez stresu i ryzyka
Obecnie nawet wyjście do sklepu czy na badania może zostać zakwestionowane przez ZUS jako naruszenie celu zwolnienia. Nowelizacja wprowadzi jasne zasady: codzienne czynności życia – takie jak zakupy, apteka, czy wizyta u lekarza – nie będą uznawane za nadużycie. Wyjątkiem są działania, które mogą utrudniać leczenie, np. remont mieszkania czy udział w wydarzeniach sportowych.
Wyjazd za granicę – dalej możliwy, ale z ograniczeniami
Wyjazd za granicę podczas L4 nadal będzie możliwy, ale pod pewnymi warunkami. Przede wszystkim – musi zostać zgłoszony do ZUS, a miejsce pobytu za granicą podane na zwolnieniu nie może utrudniać kontroli. Choć w pierwotnej wersji projektu były plany zaostrzenia tych przepisów, ostatecznie rezygnowano z dodatkowych sankcji za nieobecność pod adresem wskazanym w zwolnieniu, o ile była ona uzasadniona np. wizytą lekarską czy koniecznością zakupu leków.
Praca w drugiej firmie? Tak, ale tylko w określonych przypadkach
W nowym systemie pracownik będzie mógł pobierać zasiłek chorobowy z jednego tytułu i pracować w innym, jeśli zawnioskuje, by zwolnienie nie obejmowało tej drugiej pracy. \
Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy ktoś pracuje na dwóch etatach, a niezdolność do pracy dotyczy tylko jednej z ról zawodowych. Przykład? Chirurg ze złamanym palcem nie może operować, ale może prowadzić wykłady jako nauczyciel akademicki.
Nowa definicja „pracy zarobkowej” – kluczowa zmiana
Obecne przepisy są nieprecyzyjne, a decyzje ZUS często budzą wątpliwości. Dlatego nowelizacja zakłada jasne doprecyzowanie: każda czynność o charakterze zarobkowym w czasie L4 skutkuje utratą zasiłku, z wyjątkiem incydentalnych działań, wymuszonych istotnymi okolicznościami. Przykładem niekaralnej aktywności będzie np. podpisanie faktury, jeśli brak podpisu zablokowałby działanie firmy.
Od kiedy nowe przepisy?
Projekt nowelizacji został skierowany do Stałego Komitetu Rady Ministrów i zgodnie z założeniem, nowe zasady wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku. Resort podkreśla, że zmiany są odpowiedzią na problemy interpretacyjne dotychczasowego prawa oraz konieczność poprawy systemu orzecznictwa lekarskiego ZUS.
Większa elastyczność, ale nie brak kontroli
Nowelizacja ma chronić uczciwych pracowników i pozwolić im na racjonalne zachowanie w czasie choroby, bez strachu o utratę zasiłku. Jednocześnie ZUS i pracodawcy nadal będą mieć prawo do przeprowadzania kontroli i egzekwowania przepisów. Kluczowa będzie interpretacja pojęć: „praca zarobkowa” i „aktywność niezgodna z celem zwolnienia”.