Czy już wkrótce zapłacimy za śmieci w sposób, który odzwierciedli ilość wyrzucanych odpadów? Rząd zapowiada prace nad nowelizacją przepisów, która ma umożliwić samorządom wprowadzenie systemu opłat opartego na masie odpadów i jakości ich segregacji, zamiast sztywnych, ryczałtowych stawek.
Koniec sztywnego ryczałtu? Co planują zmienić?
Obecnie większość gmin ustala opłaty za śmieci w oparciu o liczbę mieszkańców, powierzchnię mieszkania lub zużycie wody, co nie zawsze odzwierciedla faktyczną ilość odpadów. Planowane zmiany mają umożliwić gminom ustalanie opłat według wagi odpadów oraz jakości segregacji.
Dzięki temu osoby, które ograniczają ilość odpadów i rzetelnie je segregują, mogłyby realnie obniżyć swoje rachunki. Zmiany mają zachęcać do bardziej świadomej konsumpcji i lepszego gospodarowania odpadami.
Co dokładnie jest rozważane?
W ramach zapowiadanych prac nad nowelizacją przepisów rząd rozważa:
✅ umożliwienie naliczania opłat na podstawie ilości wytwarzanych odpadów,
✅ uzależnienie wysokości opłat od jakości segregacji,
✅ rozszerzenie ulg dla seniorów, osób z niepełnosprawnościami i rodzin w trudnej sytuacji,
✅ możliwość obniżek opłat dla osób kompostujących bioodpady, także w blokach i na działkach.
Uszczelnienie systemu opłat
Jednym z elementów planowanych zmian jest uszczelnienie systemu naliczania opłat, m.in. poprzez weryfikację liczby mieszkańców na podstawie danych z przedsiębiorstw wodociągowych. Ma to ograniczyć praktyki zaniżania liczby osób w deklaracjach, co wpływa na zaniżanie opłat.
Indywidualne rozliczenia w blokach
Rząd planuje ułatwienie rozliczania śmieci w budynkach wielolokalowych. Obecnie obowiązujące przepisy są w tej kwestii nieprecyzyjne, co utrudnia wprowadzenie rozliczeń opartych na rzeczywistym zużyciu odpadów przez mieszkańców bloków.
Usprawnienia przy sprzedaży nieruchomości
Rozważane jest wprowadzenie obowiązku złożenia nowej deklaracji śmieciowej przy sprzedaży nieruchomości, co ma ograniczyć zaległości w opłatach i usprawnić proces przerejestrowania w systemie gminnym.
Kary za brak segregacji bez zbędnej biurokracji
Zmiany mają również uprościć procedurę nakładania podwyższonych opłat za brak segregacji odpadów. Planowane jest ograniczenie obowiązku wszczynania postępowań administracyjnych przy drobnych przypadkach, co ma zmniejszyć biurokrację.
Więcej PSZOK-ów i szerszy zakres odpadów
Nowelizacja przewiduje także zwiększenie liczby Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) na terenie gmin i rozszerzenie katalogu przyjmowanych tam odpadów, aby mieszkańcy mieli łatwiejszy dostęp do pozbywania się odpadów problemowych.
Kiedy zmiany mogą wejść w życie?
Prace legislacyjne są w fazie zapowiedzi i analiz, a gotowy projekt ustawy może trafić do rządu pod koniec 2025 roku. Jeśli harmonogram zostanie dotrzymany, nowe zasady mogłyby obowiązywać w 2026 roku.
Co to oznacza dla mieszkańców?
Dla osób, które ograniczają ilość odpadów i segregują je prawidłowo, zmiany mogą oznaczać niższe rachunki i większą kontrolę nad kosztami. Nowy system ma także zwiększyć świadomość ekologiczną, zachęcając do ograniczenia konsumpcji i odpowiedzialnego gospodarowania odpadami.
Jednocześnie osoby, które dotychczas nie segregowały odpadów, mogą w przyszłości ponosić wyższe opłaty, co ma zwiększyć dyscyplinę w gospodarce odpadami na terenie całego kraju.