Zmiany w Kodeksie pracy, które planuje wprowadzić Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, mogą na dobre zmienić życie milionów Polaków. Reforma dotyczy wliczania do stażu pracy okresów zatrudnienia, które do tej pory były pomijane.
Rewolucja w Kodeksie Pracy
Od 1 stycznia 2026 roku polski rynek pracy przejdzie istotną zmianę. Osoby zatrudnione na tzw. „śmieciówkach”, prowadzące własną działalność gospodarczą lub pracujące za granicą na innych zasadach niż etat, zyskają nowe uprawnienia pracownicze.
Zdaniem Agaty Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej:
„Praca to praca! Każda zasługuje na uznanie. Dzięki nowym przepisom wyrównujemy szanse w dostępie do podstawowych uprawnień pracowniczych.”
Takie stanowisko popierają również organizacje pracownicze i część pracodawców – szczególnie z sektora MŚP, gdzie niestandardowe formy zatrudnienia są codziennością.
"Stały Komitet Rady Ministrów zatwierdził właśnie nasz projekt ustawy, który wprowadzi nowe zasady naliczania stażu pracy. Jakie? Okresy pracy między innymi w ramach własnej działalności gospodarczej czy na umowie zlecenie będą wliczane do stażu pracy. A staż pracy ma wpływ na długość urlopu, nagrody jubileuszowe, dodatki stażowe, a także jest częstym wymogiem podczas ubiegania się o konkretne, wyższe stanowiska. To ważna i wyczekiwana zmiana dla milionów ciężko pracujących ludzi, których praca dotąd była dla państwa niewidzialna. Zmieniamy to — bo każda praca się liczy!" - czytamy na platformie X.
"Śmieciówki" wreszcie będą wliczać się do stażu pracy
Od 1 stycznia 2026 roku do stażu pracy będą wliczane okresy, które dotychczas nie miały wpływu na prawa pracownicze, takie jak:
-
umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług i umowy agencyjne,
-
okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
-
współpraca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą,
-
czas zawieszenia działalności w celu opieki nad dzieckiem,
-
członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i spółdzielniach kółek rolniczych,
-
praca zarobkowa za granicą (inna niż na etacie),
-
współpraca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą.
To oznacza, że jeśli ktoś przez lata pracował w elastycznych formach zatrudnienia, teraz zyska pełniejsze prawa pracownicze.
Przepisy będą działać wstecz
"Praca to praca - każda zasługuje na szacunek i uznanie! Pytacie w komentarzach, czy nowe przepisy będą działały wstecz - TAK! Ustawa przygotowana w @MRPiPS_GOV__PL zakłada, że okresy przepracowane dotychczas na umowie zlecenie czy własnej działalności gospodarczej będą wliczały się do stażu pracy. Bo praca to praca!" - napisała Agnieszka Dziemianowicz-Bąk- szefowa MRPiPS.
To także dłuższy urlop wypoczynkowy
Dotąd pracownicy z mniej niż 10-letnim stażem mieli tylko 20 dni urlopu. Po zmianach każda udokumentowana forma pracy będzie się liczyć, więc np.:
-
osoba z 7-letnim stażem etatowym + 4 lata umowy zlecenia → łącznie 11 lat,
-
rezultat: zamiast 20 dni urlopu, 26 dni.
Prawo do nagród jubileuszowych
W wielu instytucjach publicznych nagrody za staż przysługują po określonym czasie pracy. Dzięki nowym przepisom więcej osób osiągnie wymagany pułap lat pracy wcześniej.
Dodatek stażowy
W sektorze publicznym i niektórych firmach prywatnych dodatek ten rośnie wraz ze stażem pracy. Nowelizacja umożliwi jego szybsze nabycie i wzrost.
Jak udokumentować wcześniejszą pracę?
Nie każda forma pracy jest zgłaszana do ZUS. Ministerstwo przewiduje więc dwie drogi:
-
Zaświadczenia z ZUS – w przypadku zgłoszonych okresów działalności,
-
Inne dokumenty – np. umowy, faktury, potwierdzenia wypłat. W przypadku pracy zagranicznej również dokumentacja w języku obcym (przetłumaczona).
Ważne: dokumenty trzeba będzie zebrać samodzielnie i złożyć w odpowiednim momencie do pracodawcy lub ZUS.
Pozytywna zmiana dla prawie 2 mln Polaków
Wiele osób przez lata pracowało poza typowym etatem – jako freelancerzy, samozatrudnieni, wykonując zlecenia. Do tej pory ich wysiłek nie liczył się do stażu pracy, co wpływało m.in. na krótszy urlop, brak dodatków stażowych czy trudności w nabyciu prawa do emerytury.
Zgodnie z danymi BAEL za 2023 rok, prawie 20% aktywnych zawodowo Polaków pracuje poza tradycyjnym stosunkiem pracy. To blisko 1,9 miliona osób! Dla nich ta zmiana to ogromna poprawa sytuacji zawodowej i życiowej.