Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy, która zmieni sposób obliczania stażu pracy. Dzięki tym zmianom więcej okresów aktywności zawodowej będzie wliczanych do stażu, co przełoży się na lepsze uprawnienia pracownicze, w tym dłuższe urlopy czy odprawy. Jakie zmiany czekają pracowników i kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Co zmieni się w zasadach naliczania stażu pracy?
Obecnie prawo pracy jasno określa, jakie okresy zatrudnienia liczą się do stażu pracy. Obejmuje on głównie umowę o pracę, ale inne formy aktywności zawodowej – np. umowy cywilnoprawne – nie zawsze są wliczane. Nowelizacja ma to zmienić, co będzie szczególnie korzystne dla osób, które przez lata pracowały na umowach zlecenie, prowadziły działalność gospodarczą lub współpracowały z innymi przedsiębiorcami.
Co to oznacza w praktyce?
Załóżmy, że Anna przez 5 lat pracowała na umowie zlecenie, a potem przeszła na etat. Dotychczas jej wcześniejsze zatrudnienie nie liczyło się do stażu pracy, więc miała tylko 20 dni urlopu (minimalny wymiar dla osób pracujących krócej niż 10 lat). Po zmianach jej wcześniejsza praca zostanie uwzględniona, co sprawi, że szybciej uzyska prawo do 26 dni urlopu.
Podobnie będzie w przypadku przedsiębiorców. Jeśli np. Tomasz prowadził własną firmę przez 8 lat, a potem podjął pracę na etacie, jego staż pracy wyniesie 8 lat plus okres nowego zatrudnienia. To oznacza większą odprawę przy zwolnieniu oraz szybsze uzyskanie nagrody jubileuszowej, jeśli pracodawca ją przewiduje.
Jakie okresy będą zaliczane do stażu pracy?
Nowe przepisy poszerzą katalog okresów, które będą brane pod uwagę przy obliczaniu stażu. Do stażu pracy wliczane będą m.in.:
✅ Umowy cywilnoprawne – w tym umowy zlecenie oraz agencyjne, jeśli były oskładkowane.
✅ Praca w spółdzielniach rolniczych – dla osób, które były członkami takich spółdzielni.
✅ Samozatrudnienie i działalność gospodarcza – jeśli przedsiębiorca opłacał składki na ubezpieczenie społeczne.
✅ Współpraca z osobami prowadzącymi działalność – np. jeśli ktoś pomagał w firmie członka rodziny.
Aby te okresy były wliczane do stażu, konieczne będzie potwierdzenie z ZUS o opłacaniu składek.
Co zyskają pracownicy?
Dzięki nowym przepisom pracownicy mogą liczyć na:
🔹 Dłuższy urlop wypoczynkowy – szybciej osiągną próg 10 lat stażu, który daje prawo do 26 dni urlopu.
🔹 Wyższe odprawy – dla osób zwalnianych np. z powodu likwidacji stanowiska pracy.
🔹 Nagrody jubileuszowe – w firmach, które przewidują takie świadczenia.
🔹 Dodatek stażowy – wyższy staż oznacza wyższe dodatki za wieloletnią pracę (dotyczy to np. nauczycieli czy urzędników).
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Projekt nowelizacji przewiduje, że nowe zasady zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Do tego czasu firmy i urzędy będą musiały dostosować swoje systemy kadrowe do nowych regulacji.
Pracownicy, którzy chcą skorzystać z tych zmian, powinni zadbać o dokumentację potwierdzającą wcześniejsze okresy zatrudnienia lub działalności. Warto zgłosić się do ZUS i uzyskać stosowne zaświadczenia, aby móc udokumentować swój staż pracy zgodnie z nowymi przepisami.
Podsumowanie
Nowe zasady liczenia stażu pracy to krok w stronę większej sprawiedliwości na rynku pracy. Pracownicy, którzy dotychczas pracowali na umowach cywilnoprawnych lub prowadzili działalność gospodarczą, zyskają więcej praw pracowniczych, w tym dłuższy urlop i wyższe odprawy. Zmiany wejdą w życie od 2026 roku, więc warto już teraz przygotować się na nowe regulacje i skompletować potrzebne dokumenty.
