Zbieranie i sprzedaż grzybów a podatek! Uwaga na kary - Fiskus może naliczyć 75%

Zbieranie grzybów to dla wielu nie tylko pasja, ale i okazja do dodatkowego zarobku. Jednak nie każdy wie, że dochód z runa leśnego może podlegać opodatkowaniu, a nieprzestrzeganie przepisów może skutkować dotkliwymi konsekwencjami finansowymi. Wyjaśniamy, kiedy sprzedaż grzybów jest legalna, czy trzeba zgłaszać dochody, i co grozi za brak rozliczenia z urzędem skarbowym.

Sprzedaż grzybów a podatek: kiedy trzeba zapłacić?

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 Nr 80 poz. 350), sprzedaż dziko rosnących grzybów jadalnych może być zwolniona z opodatkowania, ale tylko pod warunkiem spełnienia kilku kryteriów.

Aby legalnie korzystać ze zwolnienia:

• Grzyby muszą pochodzić z naturalnych siedlisk – lasów, łąk, terenów nieuprawnych,

• Zbiór powinien być wykonywany samodzielnie lub z pomocą najbliższej rodziny.

Jeśli angażujemy osoby trzecie (np. sąsiadów lub znajomych), a sami jedynie sprzedajemy zebrany towar, zwolnienie podatkowe przestaje obowiązywać.

Uwaga na kary! Fiskus może naliczyć podatek 75%

Osoby, które nie ujawniają przychodów ze sprzedaży runa leśnego, muszą liczyć się z surowymi sankcjami. Krajowa Administracja Skarbowa ostrzega, że za zatajenie dochodów fiskus może naliczyć karę w wysokości 75% wartości nieujawnionego dochodu.

Przykład: Jeśli sprzedano grzyby za 1000 zł i nie zgłoszono tego do urzędu skarbowego, potencjalna kara może wynieść aż 750 zł.

W przypadku kontroli, podatnik ma obowiązek uprawdopodobnić pochodzenie uzyskanego majątku – czasem nawet przed sądem. Brak dowodów może zostać uznany za ukrywanie dochodów z nieujawnionych źródeł.

Gdzie NIE wolno zbierać grzybów?

Grzybobranie nie jest dozwolone wszędzie. Istnieje kilka wyraźnych ograniczeń prawnych:

• Parki narodowe – całkowity zakaz zbioru,

• Rezerwaty przyrody i obszary ochrony ścisłej,

• Poligony wojskowe i tereny oznaczone jako "zakaz wstępu",

• Młodniki o wysokości poniżej 4 metrów – ze względu na ochronę młodego drzewostanu.

Grzywna do 5 tys. zł 

Za naruszenie tych przepisów grożą:

• Mandaty do 500 zł,

• W przypadku zbierania gatunków chronionych – sprawa może trafić do sądu, a grzywna sięgnąć nawet 5000 zł.

Gdzie można legalnie sprzedawać grzyby?

Aby uniknąć problemów z inspekcją sanitarną, grzyby można oferować tylko w wyznaczonych miejscach:

• Na targowiskach,

• W punktach handlowych (np. bazarach),

• Pod warunkiem posiadania atestu od grzyboznawcy lub klasyfikatora.

Zgodnie z przepisami, sprzedaż bez atestu lub poza legalnym miejscem handlu jest niezgodna z prawem. Sanepid przypomina, że dzikie grzyby mogą być niebezpieczne dla zdrowia, a nieprawidłowa identyfikacja może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Czy trzeba wystawiać paragony?

Jeśli sprzedaż odbywa się sporadycznie i w niewielkiej skali, nie ma obowiązku rejestrowania jej na kasie fiskalnej. Ale jeśli handlujesz grzybami regularnie, na większą skalę – może to zostać uznane za działalność gospodarczą, a wtedy obowiązki podatkowe i formalne rosną.

W praktyce oznacza to, że:

• Okazjonalna sprzedaż zebranych grzybów nie wymaga kasy fiskalnej,

• Systematyczny handel może skutkować koniecznością rejestracji działalności i płacenia podatków VAT/PIT.

Jakie produkty NIE są objęte zwolnieniem?

Nie wszystko, co pozyskiwane z lasu, może być sprzedawane bez podatku. Przykładowo:

• Iglaki, kora, mech, choinki, drewno opałowe – nie są traktowane jako runo leśne w świetle ustawy o PIT.

• Przychody z gospodarki leśnej, zgodnie z ustawą o lasach, nie kwalifikują się do zwolnienia podatkowego.

Dlatego zanim zdecydujesz się na sprzedaż produktów naturalnych z lasu, sprawdź, czy nie podlegają innym przepisom – np. z zakresu działalności gospodarczej lub leśnej.

Co musisz wiedzieć w razie kontroli?

Podczas kontroli urzędnicy mogą zażądać wyjaśnień dotyczących źródeł dochodu. Jeżeli sprzedajesz grzyby i dysponujesz środkami, które nie są zgodne z deklarowanymi zarobkami, fiskus ma prawo przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.

W takich sytuacjach liczy się:

• Możliwość udowodnienia, że zbiór był samodzielny i legalny,

• Potwierdzenie, że produkty pochodzą z terenów, na których dozwolone jest grzybobranie,

• Zachowanie dowodów sprzedaży (np. miejsce handlu, posiadanie atestu).