Pracownicy przebywający na zwolnieniu lekarskim często zastanawiają się, czy mogą się spodziewać wizyty kontrolera z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Rzecznik pomorskiego oddziału ZUS, Krzysztof Cieszyński, uspokaja mówiąc, że kontrola dotyczy wyłącznie zwolnień budzących podejrzenia. Pod lupę bierze się przede wszystkim przypadki, kiedy pojawiają się "dowody" wskazujące, że osoba na zwolnieniu może nie przebywać w domu.
Kryteria wyboru zwolnień do kontroli
W wywiadzie dla "Gazety Wyborczej", Krzysztof Cieszyński, rzecznik pomorskiego oddziału ZUS, objaśnił, na co zwracają uwagę kontrolerzy zwolnień lekarskich. Stwierdził, że do kontroli są wybierane przypadki zwolnień, które wzbudzają wątpliwości, takie jak niewspółmierność między okresem niezdolności do pracy a schorzeniem, czy też sytuacje, gdy ubezpieczony otrzymuje kolejne zwolnienia od różnych lekarzy na różne dolegliwości.
Kontrolowane są również osoby, które nie stawiły się na przeprowadzenie badań w ustalonym terminie lub które wcześniej już popełniły nadużycia. Czasami ZUS otrzymuje także materiały dowodowe w postaci linków do mediów społecznościowych oraz zdjęć, które sugerują, że osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim znajduje się np. poza miejscem zamieszkania.
Metody kontroli i audyty zewnętrzne
Dodatkowo, istnieją firmy specjalizujące się w audytach zwolnień lekarskich, których usługi mogą być zlecone przez pracodawców. Mikołaj Zając, prezes firmy Conperio oraz ekspert rynku pracy, wyjaśnił, że każdy kontroler posiada specjalną legitymację oraz zezwolenie na przeprowadzanie takich kontroli. Procedury te obejmują krótkie, anonimowe wywiady z pracownikami, a ich działania są monitorowane przez systemy śledzenia GPS.
Dodatkowa praca na zwolnieniu lekarskim
Nierzadko zdarza się, że osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim podejmują pracę zarobkową. Zdaniem eksperta, który udzielił wywiadu dla "Gazety Wyborczej", przykłady takich działań obejmują mężczyznę, który mimo wydanego orzeczenia o czasowej niezdolności do pracy pracował jako taksówkarz, oraz inne przypadki, takie jak udział w ochronie imprezy sportowej czy prowadzenie usług kosmetycznych.
Problemy z nadużyciami i ich skala
Dodatkowo, istnieje również problem nieprawidłowego wystawiania zwolnień przez niektórych lekarzy. Istnieje obawa, że niektórzy lekarze mogą wystawiać zwolnienia niezgodnie z odpowiednimi standardami medycznymi lub w zamian za korzyści finansowe. Przykłady takich nadużyć obejmują przypadki, gdzie jeden lekarz wystawiał ponad 800 zwolnień dla jednego podmiotu w ciągu roku, co naraziło pracodawcę na straty sięgające około 1,5 miliona złotych!
Według danych z 2023 roku, przeprowadzono kontrole łącznie 461,2 tysiąca zwolnień lekarskich, w których wykryto nadużycia w 28,9 tysiącach przypadków, co łącznie stanowi kwotę 29 milionów 273 tysięcy złotych.
