Skoki rozwojowe u dzieci to często komentowany temat. Na stronach i forach parentingowych młodzi rodzice wymieniają się najróżniejszymi poradami i obserwacjami na ten temat. Czym są skoki rozwojowe, jak je rozpoznać i jak sobie z nimi radzić? Aby się tego dowiedzieć, przeczytaj poniższy artykuł.
Czym są skoki rozwojowe u dzieci?
Przez skoki rozwojowe rozumiemy cyklicznie występujące okresy regresji, w trakcie których dziecko nabywa nowych umiejętności. Teoria zakłada, że mózg niemowlęcia potrzebuje chwilowego cofnięcia się w dotychczasowym rozwoju, aby móc przeorganizować swoją strukturę i dodać nową umiejętność do tych, które już wcześniej zostały przez niego ugruntowane.
Zjawisko to zostało opisane w latach 90. XX wieku przez małżeństwo Fransa X. Plooija (który jest biologiem behawioralnym) i Hettę van de Rijt (psycholożkę i antropolożkę). Jak dotąd nie ma naukowych dowodów na prawdziwość tezy o istnieniu skoków rozwojowych u dzieci, choć ciągle trwają badania nad tym zagadnieniem. Wielu rodziców potwierdza natomiast, że moment złego samopoczucia u niemowlęcia (np. nieprzespana noc) bardzo często wiąże się z późniejszym ujawnieniu przez nie nowo nabytej umiejętności.
Kiedy występują skoki rozwojowe u dzieci?
O skokach rozwojowych mówimy wówczas, gdy w organizmie maluszka rozpoczynają się intensywne zmiany w obszarze układu nerwowego. Przyjmuje się, że w ciągu pierwszych 20 miesięcy życia dziecko doświadcza aż 10 skoków rozwojowych. Mają one miejsce kolejno:
- w 5. tygodniu życia,
- w 8. tygodniu życia,
- w 12. tygodniu życia,
- w 19. tygodniu życia,
- w 26. tygodniu życia,
- w 37. tygodniu życia,
- w 46. tygodniu życia,
- w 55. tygodniu życia,
- w 64. tygodniu życia,
- w 75. tygodniu życia niemowlęcia.
Pojedynczy skok rozwojowy trwa zazwyczaj 3-5 dni, jednak czas ten może się skracać lub wydłużać, w zależności od indywidualnych cech maluszka.
Jak zmienia się zachowanie niemowlęcia w czasie skoku rozwojowego?
Skoki rozwojowe objawiają się nagłą zmianą samopoczucia dziecka na niekorzyść. Jeżeli maluszek staje się marudny, często budzi się w nocy, nie daje się odłożyć do łóżeczka czy też odmawia jedzenia, może to oznaczać, że w jego mózgu właśnie zachodzą ważne zmiany. Innym typowym symptomem trwającego skoku rozwojowego jest zwiększona wrażliwość na bodźce pochodzące z otoczenia. Dziecko może zacząć źle reagować na głośniejsze dźwięki, silniejsze światło czy też bardziej intensywne zapachy.
Należy pamiętać o uważnym obserwowaniu niemowlęcia za każdym razem, gdy w jego zachowaniu zachodzą znaczące zmiany. Opisane wyżej objawy mogą, lecz nie muszą wiązać się z trwającym skokiem rozwojowym. W podobny sposób dzieci reagują m.in. na toczącą się w ich organizmie infekcję, ząbkowanie czy też dyskomfort fizyczny wywołany np. odparzeniem pieluszkowym. Dopiero wykluczenie tych okoliczności może prowadzić do przypuszczenia, że dziecko jest w trakcie skoku rozwojowego.
Jak radzić sobie ze skokami rozwojowymi u niemowlęcia?
Podczas skoku rozwojowego maluszek staje się drażliwy, a jego nastroje są bardzo zmienne. Warto pamiętać, że każde dziecko przechodzi przez okresy intensywnych zmian na swój własny sposób, dlatego też jego zachowania mogą być nietypowe.
Większość dzieci w czasie skoku rozwojowego wykazuje zwiększoną potrzebę bliskości. Jeśli Twoje niemowlę krzyczy i płacze za każdym razem, gdy spróbujesz odłożyć je do łóżeczka, dobrym sposobem na poradzenie sobie z tym problemem może okazać się zastosowanie chusty lub specjalnego nosidełka. Ważne jest to, aby odpowiadać na potrzeby dziecka, które dzięki przytulaniu się do mamy zyskuje poczucie bezpieczeństwa. Pozwala mu się to uspokoić i łagodniej przejść przez trudny okres.
Innym sposobem na poprawienie nastroju niemowlęcia jest również ciepła kąpiel. Pamiętaj o stosowaniu odpowiednio dobranych kosmetyków pielęgnacyjnych, np. krochmalu do kąpieli i/lub emulsji nawilżającej o naturalnym składzie. Po kąpieli nasmaruj ciało maluszka balsamem, wykonując przy tym delikatny, relaksacyjny masaż. W okolicy podpieluszkowej zastosuj specjalną maść przeciwko odparzeniom.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wychowania i pielęgnacji dziecka w pierwszych latach jego życia, wejdź na Niezbędnik Młodej Mamy i skorzystaj z naszych sprawdzonych porad.
OTC/10930/06/22
