Nadchodzą istotne zmiany dla inwestorów i właścicieli nieruchomości. Nowelizacja prawa budowlanego ma znacznie uprościć formalności i skrócić czas realizacji wielu projektów. Część inwestycji będzie można rozpocząć bez pozwolenia, a inne – jedynie zgłosić.
Nowe prawo budowlane 2025
Rząd przyspiesza proces uproszczeń w prawie budowlanym. Na horyzoncie zmiany, które mają ułatwić życie inwestorom prywatnym i samorządom.
Sejmowe komisje przegłosowały właśnie nowelizację ustawy, dzięki której niektóre budowy będzie można rozpocząć bez pozwolenia, a inne – zgłosić w uproszczonej formie.
Zmiany obejmują m.in. magazyny energii, przydomowe schrony i mikroinstalacje OZE.
Mniej formalności, więcej inwestycji bez pozwolenia
We wtorek połączone komisje ds. deregulacji i infrastruktury rozpatrzyły projekt nowelizacji Prawa budowlanego oraz powiązanych ustaw.
Kluczowe założenie? Redukcja barier administracyjnych i szybszy dostęp do realizacji małych oraz tymczasowych inwestycji.
Wśród zatwierdzonych propozycji znalazły się:
-
Wydłużenie możliwości budowy obiektów tymczasowych na terenach popowodziowych z 1 do 2 lat
-
Wprowadzenie nowych definicji obiektów budowlanych, takich jak magazyn energii czy schron
-
Korekta definicji budynku gospodarczego
Bez pozwoleń – te inwestycje zrealizujesz szybciej i taniej
Nowe przepisy rozszerzają katalog projektów zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Dotyczy to zwłaszcza mniejszych obiektów, które nie ingerują w otoczenie w sposób znaczący.
Zgodnie z nowymi zapisami, nie będzie wymagana decyzja o pozwoleniu na:
-
Bezodpływowe zbiorniki na wodę deszczową i roztopową o pojemności do 5 m³
-
Mikroinstalacje OZE wykorzystujące energię wiatru (np. mikrowiatraki) montowane na istniejących budynkach
-
Maszty flagowe oraz maszty do monitoringu do wysokości 7 m
-
Małe obiekty sportowe i zaplecza przy boiskach – np. szatnie, niewielkie trybuny
-
Kolumbaria o niewielkim rozmiarze na terenach cmentarzy
Dodatkowo, obiekty te nie wymagają nawet zgłoszenia – co oznacza natychmiastową możliwość rozpoczęcia budowy.
Większe zbiorniki tylko ze zgłoszeniem – uproszczenie procedur
Dla większych inwestycji wodnych, które wcześniej wymagały decyzji administracyjnej, nowe prawo przewiduje uproszczoną ścieżkę.
-
Zbiorniki na wodę deszczową o pojemności od 5 do 30 m³ – będą wymagały jedynie zgłoszenia
-
Powyżej 30 m³ – nadal konieczne będzie pozwolenie na budowę
To dobra wiadomość dla właścicieli domów jednorodzinnych i inwestorów realizujących projekty z zakresu retencji wody, która staje się coraz bardziej istotna w dobie zmian klimatycznych.
Schrony i ukrycia doraźne – również bez pozwolenia
Wśród najciekawszych nowości znajdują się zapisy o przydomowych schronach i ukryciach doraźnych. Te obiekty, zgodnie z projektem, nie będą wymagały pozwolenia, a jedynie prostego zgłoszenia.
Dotyczy to także instalacji i przyłączy niezbędnych do ich użytkowania. Przepisy te mają ułatwić m.in. budowę bezpiecznych przestrzeni w domach jednorodzinnych i małych wspólnotach.
Uwaga: chociaż zgłoszenie nie wymaga tylu formalności co pozwolenie, w niektórych przypadkach nadal obowiązuje opłata skarbowa.
Stare sprawy, nowe zasady – co z postępowaniami w toku?
Wprowadzono przepis przejściowy, zgodnie z którym:
-
Wszystkie postępowania administracyjne rozpoczęte przed wejściem ustawy w życie będą kontynuowane według nowych przepisów
-
Odwołania i zażalenia rozpatrywane będą jednak na podstawie dotychczasowego prawa
To rozwiązanie ma zapewnić ciągłość działań organów administracji i uniknąć nieporozumień w interpretacji nowych przepisów.
Mniej formalności = mniejsze wpływy? Gminy mogą stracić
Ministerstwo Rozwoju i Technologii zauważa, że deregulacja może wpłynąć na budżety lokalne, ponieważ opłaty skarbowe pobierane są głównie w przypadku wydania pozwolenia na budowę.
Nowelizacja przewiduje, że niektóre zgłoszenia – m.in. dotyczące schronów, ukryć oraz kolumbariów – będą objęte tą opłatą, by zrównoważyć wpływy do gmin. Nie zmienia to jednak faktu, że dla inwestorów oznacza to nadal niższe koszty i mniej dokumentów.
Kiedy wejdą w życie zmiany?
Dokładna data wejścia w życie ustawy będzie zależeć od dalszego toku legislacyjnego. Po zakończeniu prac komisji projekt trafi do głosowania w Sejmie, a następnie do podpisu przez Prezydenta RP.
Oczekuje się, że przepisy zaczną obowiązywać w pierwszej połowie 2026 roku – jednak część uproszczeń może zostać wdrożona szybciej w ramach tzw. rozporządzeń wykonawczych.
Podsumowanie: Co nowego w prawie budowlanym?
-
Zwiększenie liczby inwestycji niewymagających pozwolenia
-
Zgłoszenie zamiast pozwolenia dla większych zbiorników na wodę deszczową (do 30 m³)
-
Nowe definicje: schron, magazyn energii, ukrycie doraźne
-
Obiekty tymczasowe na terenach popowodziowych – budowa możliwa nawet przez 2 lata
-
Maszty, kolumbaria, szatnie przy boiskach – bez pozwolenia i bez zbędnych formalności
-
Postępowania trwające dostosowane do nowych przepisów
-
Gminy otrzymają opłaty za wybrane zgłoszenia