Z dniem 3 września 2025 roku, wielu rodziców dzieci rozpoczynających edukację w tzw. „zerówce” (czyli rocznym obowiązkowym przygotowaniu przedszkolnym) zastanawia się, czy i kiedy muszą usprawiedliwiać nieobecności swoich dzieci. Choć dla wielu może się wydawać, że obowiązki w „zerówce” są mniej formalne niż w szkole podstawowej, rzeczywistość prawna wygląda inaczej.
Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego — co to oznacza?
Zgodnie z obowiązującym w Polsce Prawem oświatowym (ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r., Dz.U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.), każde dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat, objęte jest obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego.
To znaczy, że:
-
dziecko 6-letnie musi uczęszczać do zerówki — czy to w przedszkolu, oddziale przedszkolnym przy szkole podstawowej, czy w innej placówce realizującej ten program;
-
rodzic ma obowiązek dopilnować regularnej obecności dziecka;
-
w razie nieobecności dziecka, rodzice powinni ją usprawiedliwić.
Czy zerówka to obowiązek szkolny?
Nie — to obowiązek przygotowania przedszkolnego, nie obowiązek szkolny. Jednak z punktu widzenia prawa, zarówno obowiązek szkolny, jak i obowiązek przygotowania przedszkolnego, są egzekwowane przez samorządy lokalne, a uchylanie się od tych obowiązków może skutkować sankcjami administracyjnymi.
Czy trzeba usprawiedliwiać nieobecności w zerówce?
Tak. Mimo że „zerówka” odbywa się często w formie zbliżonej do przedszkola, dzieci objęte obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego muszą uczęszczać na zajęcia regularnie, a każda nieobecność powinna zostać usprawiedliwiona.
Na jakich zasadach usprawiedliwia się nieobecności?
Nie ma jednolitej ogólnopolskiej procedury usprawiedliwiania nieobecności w zerówce — każda placówka ustala własny regulamin. Najczęściej:
-
wystarczy ustna lub pisemna informacja od rodzica (np. wiadomość na dzienniku elektronicznym, e-mail, kartka papieru),
-
w niektórych placówkach wymaga się zwolnienia lekarskiego, jeśli nieobecność trwa dłużej niż kilka dni,
-
zbyt duża liczba nieusprawiedliwionych dni może zostać zgłoszona do organów prowadzących placówkę, np. gminy lub kuratorium.
Co grozi za nieusprawiedliwione nieobecności w zerówce?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, rodzice dzieci objętych obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego są zobowiązani do zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia. W praktyce oznacza to, że jeśli frekwencja dziecka w zerówce spadnie poniżej 50% w danym okresie rozliczeniowym (np. miesięcznym lub semestralnym) i nieobecności nie zostaną usprawiedliwione, placówka ma prawo podjąć dalsze kroki.
Możliwe konsekwencje to:
-
wezwanie rodziców do złożenia wyjaśnień lub podpisania zobowiązania do poprawy frekwencji,
-
zgłoszenie sprawy do organów prowadzących placówkę (np. gminy),
-
zawiadomienie kuratorium oświaty lub sądu rodzinnego w przypadku uporczywego unikania obowiązku,
-
wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które może zakończyć się karą grzywny do 10 000 zł (na podstawie art. 42 ustawy Prawo oświatowe).
Przyjmuje się, że frekwencja poniżej 50% bez uzasadnienia może być traktowana jako rażące naruszenie obowiązku edukacyjnego i może uruchomić procedury kontrolne ze strony instytucji publicznych.
Czy można nie posłać dziecka do zerówki?
W szczególnych przypadkach — np. emigracja, edukacja domowa, specjalne potrzeby edukacyjne — rodzic może wystąpić o zwolnienie z obowiązku przygotowania przedszkolnego lub realizację go w innej formie. Wymaga to jednak:
-
złożenia wniosku do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta,
-
uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej,
-
spełnienia formalnych warunków określonych w przepisach.
Co mówią nauczyciele i dyrektorzy placówek?
Z relacji dyrektorów przedszkoli i szkół wynika, że rodzice często nie są świadomi formalnego charakteru „zerówki”. W praktyce wielu opiekunów nadal traktuje ją jak ostatni etap „luźnego” przedszkola, co może prowadzić do nieporozumień z placówką.
Dlatego warto pamiętać: od 1 września roku, w którym dziecko kończy 6 lat, obowiązek przygotowania przedszkolnego staje się prawnie wiążący — a jego lekceważenie może skutkować poważnymi konsekwencjami administracyjnymi.
Podsumowanie — co powinien wiedzieć każdy rodzic 6-latka w 2025 roku?
-
Zerówka jest obowiązkowa dla dzieci 6-letnich w Polsce.
-
Nieobecności muszą być usprawiedliwiane — najlepiej zgodnie z procedurami obowiązującymi w konkretnej placówce.
-
Długotrwała lub częsta nieobecność bez usprawiedliwienia może skutkować konsekwencjami prawnymi dla rodziców.
-
Warto na początku roku zapoznać się z regulaminem przedszkola lub szkoły, aby wiedzieć, jak prawidłowo zgłaszać nieobecności.
-
Jeśli dziecko ma szczególne potrzeby lub sytuacja rodzinna jest wyjątkowa, rodzic może wystąpić o zwolnienie lub zmianę formy realizacji obowiązku przedszkolnego.