Zdrowotne a chorobowe to zupełnie różne ubezpieczenia! Informacja bezpośrednio od ZUS

Ewelina
Biznes i finanse
21.08.2025 9:34
Zdrowotne a chorobowe to zupełnie różne ubezpieczenia! Informacja bezpośrednio od ZUS

Podobne nazwy, ale zupełnie różne ubezpieczenia. Jeśli ich nie rozróżniamy to ta niewiedza może dużo nas kosztować. Te dwa pojęcia są często mylone a efekt jest taki, że w czasie choroby nie mamy prawa do płatnego zwolnienia lekarskiego. 

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że ubezpieczenie zdrowotne umożliwia bezpłatne leczenie. Natomiast ubezpieczenie chorobowe zapewnia pieniądze na czas tego leczenia.

- Ubezpieczenie chorobowe to tylko jedno z ubezpieczeń społecznych, które daje nam prawo do zasiłku w razie choroby i macierzyństwa - wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis regionalny Rzecznik Prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – To oznacza nie tylko płatne „chorobowe”, ale i zasiłek macierzyński po urodzeniu dziecka - dodaje.

Natomiast, według rzeczniczki, ubezpieczenie zdrowotne pozwala na korzystanie z bezpłatnej opieki medycznej, zarówno ambulatoryjnej, jak i szpitalnej oraz pobytu w sanatoriach i rehabilitacji. Składki na ubezpieczenie zdrowotne płaci się do ZUS, który przekazuje je do Narodowego Funduszu Zdrowia. Z kolei składki na ubezpieczenie chorobowe pobiera ZUS i zapisuje na indywidualnym koncie ubezpieczonego. 

Chorobowe, opiekuńcze, macierzyński

Każdy, kto opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe, zapewnia sobie prawo do płatnego zwolnienia.  

- Gdy będziemy niezdolni do pracy z powodu choroby, czy urazu, dostaniemy zasiłek chorobowy. Jeżeli zachoruje nam dziecko, rodzic, czy małżonek i będą wymagali naszej opieki - również z ubezpieczenia chorobowego na czas tej opieki będą wypłacane nam pieniądze, jako zasiłek opiekuńczy – mówi Kowalska-Matis. 

Rzeczniczka dodaje, że w przypadku przedłużającej się naszej choroby z tego właśnie ubezpieczenia możemy mieć wypłacone świadczenie rehabilitacyjne. Ubezpieczenie chorobowe daje także prawo do wypłaty zasiłku macierzyńskiego po urodzeniu lub przyjęciu dziecka na wychowanie.

Ubezpieczenie chorobowe może być obowiązkowe, jak ma to miejsce w przypadku tych, którzy pracują na umowie o pracę, albo dobrowolne jak przy umowie zlecenia lub własnej działalności. Trzeba pamiętać, że jeśli zleceniobiorca lub przedsiębiorca nie będzie płacił składki na ubezpieczenie chorobowe, to nie dostanie ani płatnego „chorobowego” ani zasiłku macierzyńskiego. 

- Dlatego warto żeby osoby pracujące na umowie zlecenie bądź prowadzące własną działalność gospodarczą do takiego ubezpieczenia dobrowolnie przystąpiły – zachęca Iwona Kowalska-Matis. – Tym bardziej, że składka na to ubezpieczenie wynosi tylko 2,45 proc. – dodaje.

Tylko w I kwartale tego roku na Dolnym Śląsku wpłynęło do ZUS ponad 538 tys. zwolnień lekarskich, które zostały wystawione na ponad 5 mln dni.

W analogicznym okresie w całej Polsce zostało wystawionych 6,6 mln e-ZLA, na aż 65 mln dni absencji chorobowej. 

W skali kraju najwięcej elektronicznych zwolnień wpłynęło do oddziałów ZUS w województwie mazowieckim ponad 967 tys. , na drugim miejscu w województwie śląskim – ponad 879 tys. i wielkopolskim – ponad 707 tys. Wrocław w statystykach ZUS zajmuje piąte miejsce. 

Rzeczniczka podkreśla, że ubezpieczenie zdrowotne to ubezpieczenie obowiązkowe dla każdego, kto wykonuje umowę o pracę, umowę zlecenia, prowadzi działalność gospodarczą, jest emerytem albo osobą bezrobotną zarejestrowaną w urzędzie pracy. Jeśli ktoś nie ma tytułu do tego ubezpieczenia, to powinien zostać do niego zgłoszony, jako członek rodziny. Takie zgłoszenie np. małżonka, nie powoduje, że jest odprowadzana większa kwota z wynagrodzenia. Niezależnie od tego, czy do ubezpieczenia zdrowotnego zgłosimy jedną, czy dwie osoby (np. małżonka i uczące się dziecko), składka na to ubezpieczenie będzie wynosiła zawsze 9 proc. 

Jeśli ktoś nie może zostać ubezpieczony, jako członek rodziny, to może przystąpić do tego ubezpieczenia dobrowolnie, by w razie choroby, wypadku, pobytu w szpitalu nie płacić za opiekę medyczną z własnej kieszeni, a to może być spory wydatek. Instrukcja jak zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego jest dostępna na stronie www.nfz.gov.pl.

Więcej: chorobowezdrowotne 

📝 Notatka od redakcji Kobieceinspiracje

Choć ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe brzmią podobnie, mają zupełnie różne funkcje i skutki dla naszego portfela – szczególnie wtedy, gdy nagle zachorujemy lub musimy iść na dłuższe zwolnienie. W redakcji postanowiliśmy zebrać najważniejsze różnice i pokazać je w praktyczny, konkretny sposób, który pomoże Ci lepiej zrozumieć, za co właściwie płacisz – albo co może Cię drogo kosztować, jeśli nie płacisz.

Zdjęcie Zdrowotne a chorobowe to zupełnie różne ubezpieczenia! Informacja bezpośrednio od ZUS #1

📌 Przykłady praktyczne

🔹 PRZYKŁAD 1: Kasia, pracowniczka na etacie

  • Opłaca oba ubezpieczenia (automatycznie przez pracodawcę).

  • Zachorowała na grypę – korzysta z bezpłatnej wizyty u lekarza (ubezpieczenie zdrowotne).

  • Dostaje płatne L4 od ZUS (ubezpieczenie chorobowe).

✅ Kasia ma pełne wsparcie medyczne i finansowe.


🔹 PRZYKŁAD 2: Michał, freelancer na umowie zlecenie

  • Ma tylko ubezpieczenie zdrowotne. Nie zgłosił się do chorobowego.

  • Trafił do szpitala – leczenie za darmo (ubezpieczenie zdrowotne).

  • Ale... nie dostaje żadnych pieniędzy na czas choroby, bo nie opłacał składki chorobowej.

⚠️ Michał musi utrzymać się sam, mimo że nie może pracować.


🔹 PRZYKŁAD 3: Anna, prowadzi własną działalność gospodarczą

  • Opłaca oba ubezpieczenia dobrowolnie.

  • Urodziła dziecko – ma prawo do zasiłku macierzyńskiego (chorobowe)

  • Może kontynuować leczenie po porodzie w sanatorium (zdrowotne)

✅ Dzięki składkom nie martwi się o dochód i opiekę.


🎯 Wniosek redakcji

Jeśli jesteś zatrudniony na etacie – Twoje składki obejmują oba ubezpieczenia. Jeśli pracujesz na zlecenie lub prowadzisz firmę – musisz dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego, inaczej nie dostaniesz żadnego zasiłku przy chorobie, ciąży czy konieczności opieki nad bliskim.

🔑 Dobrze wiedzieć:

  • Zdrowotne = leczenie

  • Chorobowe = pieniądze za czas niezdolności do pracy


Kluczowe Punkty
  • Ubezpieczenie zdrowotne gwarantuje bezpłatną opiekę medyczną w NFZ – wizyty, hospitalizację, rehabilitację.
  • Ubezpieczenie chorobowe zapewnia wypłatę pieniędzy w czasie choroby, opieki nad bliskimi lub po porodzie.
  • Składka zdrowotna jest obowiązkowa (9 proc. podstawy), natomiast chorobowa bywa dobrowolna (2,45 proc.) dla zleceniobiorców i przedsiębiorców.
  • Brak chorobowego oznacza brak zasiłku za L4, opiekę i macierzyństwo – nawet przy darmowym leczeniu.
  • Pracownik etatowy ma oba ubezpieczenia „z automatu”, ale freelancer lub przedsiębiorca musi sam zgłosić się do chorobowego.
  • W I kwartale 2024 r. ZUS wystawił 6,6 mln e-ZLA; Dolny Śląsk – 538 tys. zwolnień na 5 mln dni.
  • Zgłoszenie członków rodziny do zdrowotnego nie podnosi składki.
  • Dobrowolne przystąpienie do zdrowotnego jest możliwe w NFZ – chroni przed wysokimi kosztami leczenia.
Zostań z nami