W systemie zwolnień lekarskich szykują się zmiany, które mogą zaskoczyć wielu pracowników i pracodawców. Nowe przepisy są już w przygotowaniu, a ich założenia budzą spore emocje.
Praca i L4 jednocześnie
Nowe przepisy (rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw) zakładają, że pracownicy z wieloma etatami będą mogli pobierać L4 u jednego pracodawcy, a u innego wykonywać pracę i popierać pełną pensję.
Warunkiem tej zasady ma być brak przeciwwskazań lekarskich.
Przypomnijmy, że obecnie praca na zwolnieniu lekarskim skutkuje utratą zasiłku chorobowego.
WAŻNE: Nie będzie możliwości jednoczesnego pobierania zasiłku i podejmowania pracy w tym samym miejscu zatrudnienia.
Kluczowe będzie orzeczenie lekarza
Lekarz będzie musiał stwierdzić, że dany rodzaj pracy nie pogorszy stanu zdrowia pacjenta/pracownika.
W orzeczeniu będą musiały być wyszczególnione obowiązki, które mogą być wykonywane oraz te, które są przeciwwskazaniem.
Lekarz będzie także wpisywał, czy podjęta praca nie wydłuży czasu rekonwalescencji.
ZUS zapowiedział szkolenia
Zakład Ubezpieczeń Społecznych planuje przeprowadzenie szkoleń dla lekarzy z zakresu wystawiania orzeczeń.
Od kiedy nowe zasady L4?
Pierwotnie zakładano, że nowe przepisy związane z L4 zostaną wdrożone 1 stycznia 2025 roku. Opóźnienia przesuną ten termin. Nie wyznaczono jeszcze nowej daty. Obecnie trwa faza uzgodnień w Komitecie Stałym rady Ministrów.
Obawa o nadużycia
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych obawia się nadużyć ze strony pracodawców, którzy mogą wymuszać pracę na L4. Przedstawiciele Związków uważają, że konieczne jest wprowadzenie jasnych zasad i regularne przeprowadzenie kontroli.
Kto zyska, a kto może stracić?
Potencjalni beneficjenci:
-
Pracownicy wieloetatowi – osoby zatrudnione u dwóch różnych pracodawców będą mogły korzystać z L4 na jednym stanowisku, a na drugim – jeśli rodzaj pracy na to pozwala – nadal pracować i zarabiać.
-
Osoby samozatrudnione i wykonujące wolne zawody – przy odpowiednim orzeczeniu lekarskim będą mogły legalnie kontynuować działalność gospodarczą mimo choroby.
Potencjalne ryzyka:
-
Presja pracodawców – związki zawodowe obawiają się, że niektórzy pracodawcy mogą wymuszać pracę mimo zwolnienia, wykorzystując przepisy do obejścia zasad ochrony zdrowia pracownika.
-
Trudność w ocenie stanu zdrowia – lekarze będą musieli dokładnie znać zakres obowiązków zawodowych pacjenta, by prawidłowo określić, co może być wykonywane bez szkody dla zdrowia.
-
Zwiększone ryzyko nadużyć – istnieje obawa, że niektórzy pracownicy mogą próbować wykorzystywać przepisy, pracując na L4 w sposób nieuprawniony, co może prowadzić do większej liczby kontroli ze strony ZUS.
Nowe L4 – krok w stronę elastyczności?
Pomysł legalnego łączenia pracy i zwolnienia lekarskiego w określonych przypadkach wpisuje się w szerszy trend elastyczności na rynku pracy. W dobie pracy zdalnej i zróżnicowanych form zatrudnienia wiele osób wykonuje różne zadania, nie zawsze wymagające wysiłku fizycznego. Pozwolenie na wykonywanie lekkiej pracy, która nie przeszkadza w leczeniu, może przynieść korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.
Jednak – jak zaznaczają eksperci – kluczem będzie precyzyjne uregulowanie przepisów i ich egzekwowanie, aby nie doprowadzić do pogorszenia warunków pracy i zdrowia pracowników.
Wyższe stawki chorobowego w 2025 roku
Z racji tego, że wysokość chorobowego zależy między innymi od płacy minimalnej, świadczenie to w 2025 roku poszło w górę.
Minimalne wynagrodzenie brutto wzrosło w 2025 roku do 4666 zł, co oznacza, że po odjęciu 13,71 proc. składek ZUS podstawa wynosi 4026,30 zł.
Kwota ta jednak dotyczy wyłącznie osób zarabiających pensję minimalną. Osoby zarabiające więcej otrzymają wyższe świadczenie, bo ustala się je w oparciu o indywidualną podstawę wymiaru zasiłku.
Biorąc pod uwagę wzrost płacy minimalnej, a tym samym zasiłku chorobowego, kwota za jeden dzień zwolnienia lekarskiego wzrosła w 2025 roku o około 10 zł.
W 2024 roku wynagrodzenie chorobowe wynosiło 123,68 zł dziennie. Od 2025 roku wzrosło ono do 134,21 zł.
Warto jednak pamiętać, że kwoty te odnoszą się jedynie do osób zatrudnionych na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu. Osoby zatrudnione na niepełny etat otrzymają proporcjonalnie niższe świadczenie chorobowe.
