Nowe przepisy budowlane mają zmienić codzienność tysięcy mieszkańców w całej Polsce. Dla wielu osób starszych i osób z niepełnosprawnościami to długo wyczekiwana decyzja, ale dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych – także wyzwanie organizacyjne i finansowe.
Zmiany od 20 września 2026 r.
Zgodnie z projektem rozporządzenia Ministerstwa Rozwoju i Technologii, od 20 września 2026 roku obowiązkowe stanie się montowanie wind we wszystkich budynkach mieszkalnych liczących co najmniej trzy kondygnacje. Do tej pory wymóg ten dotyczył budynków o wysokości minimum 12 metrów lub z pięcioma piętrami.
Nowe regulacje nie ograniczą się wyłącznie do mieszkań. Obowiązek instalacji wind obejmie także hotele oraz budynki użyteczności publicznej mające więcej niż dwie kondygnacje.
Nawet 3,5 tys. wspólnot objętych przepisami
Zmiana ta może dotknąć znaczną część istniejącej zabudowy – resort szacuje, że obowiązek dostosowania obejmie ok. 3,5 tys. wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych. Modernizacje będą konieczne nawet w tych starszych blokach, które do tej pory były zwolnione z obowiązku montażu windy.
Jeśli nie winda, to rampa
W przypadkach, w których technicznie niemożliwe okaże się zamontowanie windy, właściciele nieruchomości będą musieli zapewnić inne formy dostępności. Mowa np. o budowie ramp, podjazdów czy innych rozwiązań dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, seniorów czy rodziców z wózkami dziecięcymi.
Kto poniesie koszty?
Część środków na realizację inwestycji ma pochodzić z dofinansowań oferowanych przez:
-
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), w ramach Funduszu Dostępności,
-
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Jednak pozostałą część wydatków będą musieli pokryć mieszkańcy poprzez fundusze spółdzielni lub wspólnot mieszkaniowych. Co więcej, dostęp do środków z PFRON będzie możliwy wyłącznie, jeśli z windy skorzystają co najmniej dwie osoby z niepełnosprawnością ruchową (umiarkowaną lub znaczną).
Termin na dostosowanie do końca 2029 roku
Choć nowe przepisy zaczną obowiązywać od września 2026 roku, ustawodawca przewidział okres przejściowy. Wspólnoty i spółdzielnie będą miały czas na wdrożenie wymaganych zmian do 31 grudnia 2029 roku.
Wprowadzenie obowiązku wind w niższych budynkach to krok w stronę większej dostępności przestrzeni mieszkalnej, ale jednocześnie – poważne obciążenie dla tysięcy właścicieli lokali. W najbliższych miesiącach rozstrzygnie się, czy państwowe wsparcie będzie wystarczające, by nie przerzucić większości kosztów na mieszkańców.