Od 1 września 2025 roku w polskich szkołach mogą pojawić się nowe obowiązki dla uczniów – dwie godziny religii lub etyki tygodniowo, a oceny z tych przedmiotów mają wrócić na świadectwa i wpływać na średnią ocen. To efekt obywatelskiego projektu ustawy, pod którym podpisało się pół miliona osób, domagając się przywrócenia rangi tym przedmiotom w edukacji.
Projekt ustawy złożony w Sejmie
Stowarzyszenie Katechetów Świeckich zainicjowało projekt „Tak dla religii i etyki w szkole”, który 26 czerwca 2025 r. został oficjalnie złożony w Sejmie. Propozycja zakłada:
-
dwie obowiązkowe godziny lekcji religii lub etyki tygodniowo we wszystkich szkołach publicznych i prywatnych (z wyjątkiem szkół dla dorosłych),
-
możliwość zmniejszenia liczby godzin do jednej wyłącznie za zgodą biskupa diecezjalnego lub władz innych związków wyznaniowych,
-
konieczność złożenia deklaracji przez rodzica lub pełnoletniego ucznia do 10 lipca o wyborze religii lub etyki (lub obu),
-
umieszczanie ocen z religii i etyki na świadectwach szkolnych oraz ich wliczanie do średniej ocen i uwzględnianie przy promocji do następnej klasy.
Dlaczego wraca temat obowiązkowych lekcji religii i etyki?
W ostatnich latach religia i etyka zostały zredukowane w planach lekcji do jednej godziny tygodniowo i przesunięte na koniec lub początek dnia, a ich oceny przestały wpływać na średnią ocen. Autorzy projektu wskazują, że takie działania osłabiają wychowawczy i aksjologiczny wymiar szkoły, zniechęcając uczniów do uczestnictwa w tych zajęciach.
Według inicjatorów projektu, religia i etyka są niezbędne dla kształtowania wartości takich jak altruizm, odpowiedzialność i szacunek wobec innych. Zwracają uwagę na spadek dobrostanu psychicznego młodzieży, nadużywanie smartfonów oraz łatwy dostęp do szkodliwych treści w internecie, co ich zdaniem wymaga wzmocnienia edukacji aksjologicznej w szkołach.
Jak będą wyglądać zajęcia?
Lekcje religii i etyki mają być organizowane w grupach klasowych lub międzyoddziałowych, jeśli liczba chętnych w jednej klasie będzie mniejsza niż siedem osób. W przypadku niskiego zainteresowania w szkole, możliwe będzie organizowanie zajęć w grupach międzyszkolnych lub w pozaszkolnych punktach katechetycznych. Maksymalna liczba uczniów w grupie nie będzie mogła przekroczyć 24 osób.
Co to oznacza dla rodziców i uczniów?
Jeśli ustawa wejdzie w życie od września 2025 r.:
-
uczniowie będą musieli uczestniczyć obowiązkowo w religii lub etyce,
-
rodzice lub pełnoletni uczniowie będą musieli złożyć deklarację o wyborze zajęć do 10 lipca każdego roku,
-
brak deklaracji będzie skutkował obowiązkiem uczestnictwa w etyce lub religii, zgodnie z decyzją szkoły,
-
oceny z religii lub etyki pojawią się z powrotem na świadectwach, wpływając na średnią ocen i promocję.
Co dalej z projektem?
Projekt trafił do Sejmu, a dalsze prace legislacyjne zdecydują o ostatecznym kształcie przepisów. Jeśli ustawa zostanie przyjęta, zmiany obejmą wszystkie szkoły publiczne, prywatne i niepubliczne w całym kraju.
Ministerstwo Edukacji nie odniosło się jeszcze do projektu w szczegółach, ale spodziewana jest szeroka dyskusja zarówno w Sejmie, jak i wśród rodziców, nauczycieli i środowisk uczniowskich.
Podsumowanie
Religia i etyka mogą stać się od września 2025 roku obowiązkowymi przedmiotami z dwoma godzinami tygodniowo i ocenami na świadectwach, wpływającymi na średnią ocen. Ma to przywrócić wagę edukacji wartości w szkołach oraz zwiększyć dostęp uczniów do zajęć, które mają ich przygotować do dokonywania odpowiedzialnych wyborów w dorosłym życiu.
Jeśli projekt wejdzie w życie, rodzice oraz uczniowie będą musieli pamiętać o terminowym złożeniu deklaracji dotyczących wyboru religii lub etyki, a także przygotować się na obecność tych przedmiotów w planie zajęć jako pełnoprawnych i obowiązkowych elementów edukacji szkolnej.