Od 1 stycznia 2025 roku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wprowadzone zostaną zmiany, które uproszczą procedurę orzecznictwa dotyczącego rent, zasiłków oraz innych świadczeń. Rząd zdecydował o likwidacji komisji lekarskich, a decyzje będą wydawane jednoosobowo przez lekarzy oraz – w określonych przypadkach – przez pielęgniarki i fizjoterapeutów. Oto najważniejsze zasady i powody tej reformy.
Powody likwidacji komisji lekarskich w ZUS
ZUS od dłuższego czasu boryka się z brakiem lekarzy orzeczników. Średnia wieku specjalistów zatrudnionych w ZUS wynosi ponad 60 lat, a w samej instytucji brakuje około 355 etatów medycznych. To sytuacja, która według rządu wymagała zdecydowanego kroku, dlatego od 2025 roku rezygnuje się z komisji lekarskich w ZUS, a decyzje będą wydawać jednoosobowo wyznaczeni specjaliści.
Zasady orzekania w 2025 roku
Aby zapewnić rzetelność i bezstronność orzeczeń w systemie jednoosobowym, ZUS wprowadza trzy główne zasady:
- Specjalizacja lekarzy – Orzekający w sprawach zdrowotnych specjalista musi posiadać wiedzę z zakresu medycyny dotyczącej konkretnej choroby lub pokrewnej dziedziny.
- Opinie konsultantów – Jeśli dany lekarz nie ma specjalizacji wymaganej przy konkretnej sprawie, ostateczna decyzja będzie poparta opinią specjalisty-konsultanta.
- Skomplikowane sprawy – W trudnych przypadkach sprawy będą rozpatrywać doświadczeni lekarze z większym stażem w orzecznictwie, aby zminimalizować ryzyko błędów.
Jednoosobowe orzecznictwo w praktyce
Od początku 2025 roku wszystkie decyzje zarówno w pierwszej, jak i drugiej instancji będą wydawane jednoosobowo. W sprawach dotyczących rehabilitacji leczniczej fizjoterapeuci będą podejmować decyzje związane z narządem ruchu, a pielęgniarki będą orzekać w przypadkach dotyczących niesamodzielności.
Możliwe problemy w przejściu na nowy system
Reforma niesie ze sobą ryzyko zamieszania. Sprawy rozpoczęte przed 2025 rokiem będą musiały być rozpatrywane już na nowych zasadach, co może prowadzić do opóźnień. ZUS musi także dostosować swoje systemy teleinformatyczne, a presja czasowa może sprawić, że pojawią się trudności organizacyjne.
Nowe przepisy obejmą również sprawy, które trafią do sądów pracy i ubezpieczeń społecznych – będą one rozpatrywane na nowych zasadach, nawet jeśli decyzje pierwotnie wydano zgodnie ze starymi przepisami.
Podsumowanie
Wprowadzone zmiany mają na celu uproszczenie systemu, poprawę jego efektywności oraz zapełnienie luki kadrowej w ZUS. Jednakże, ze względu na skalę reformy, 2025 rok może przynieść przejściowe trudności, zanim nowy system zacznie funkcjonować bez zakłóceń.
