Męczący, ostry kaszel może oznaczać zapalenie oskrzeli. To choroba, która polega na zakażeniu układu oddechowego. Wpływa na dyskomfort chorego, a zaniedbana i nieleczona może doprowadzić do zapalenia płuc. Dlatego warto poznać typowe objawy tej choroby oskrzeli i poznać skuteczne sposoby jej leczenia.
Czym jest zapalenie oskrzeli? Rodzaje
Zapalenie oskrzeli to choroba, która polega na zakażeniu dróg oddechowych [1]. Ze względu na czas trwania choroby wyróżnia się stan [1]:
-
ostry – trwa do 3 tygodni;
-
podostry – utrzymuje się od 3 do 8 tygodni;
-
przewlekły – trwa dłużej niż 8 tygodni.
W praktyce lekarskiej zwykle diagnozuje się ostre zapalenie oskrzeli, które jest najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu i zachorowań infekcyjnych w okresie jesienno-zimowym. Większość tzw. przeziębień to właśnie zapalenie oskrzeli [2].
Ile trwa ostre zapalenie oskrzeli?
Ostre zapalenie oskrzeli to infekcja łagodna, zwykle samoograniczające się zakażenie dolnych dróg oddechowych [3]. W 90% ma charakter wirusowy. Wywołuje je na przykład ludzki syncytialny wirus oddechowy (human respiratory syncytial virus – HRSV), metapneumowirus, wirusy paragrypy 1, 3 i 4 oraz bokawirus typu 1 [3]. Zdecydowanie rzadziej choroba ma podłoże bakteryjne (zaledwie 10% przypadków) [3].
Na ostre zapalenie oskrzeli chorują dzieci i zaledwie ok. 5% dorosłej populacji [1]. Ile trwa zapalenie oskrzeli? W stanie ostrym trwa do 3 tygodni [1]. O ile inne objawy mogą ustąpić szybciej, bo po 6-7 dniach, o tyle typowe dla zapalania oskrzeli jest dłuższe utrzymywanie się kaszlu, bo nawet do 2-3 tygodni [1, 3].
Zapalenie oskrzeli – objawy
Typowym, dominującym objawem zapalenia oskrzeli jest kaszel. W zależności od przebiegu i fazy choroby może być suchy lub mokry. W drugim przypadku towarzyszy mu odkrztuszanie plwociny [3]. Wydzielina może być śluzowata (biaława) lub ropna (żółta, rzadziej zielonkawa) [1].
Oprócz kaszlu w stanach ostrego zapalenia oskrzeli często pojawiają się również [1, 2]:
-
gorączka;
-
złe samopoczucie i uczucie „rozbicia”;
-
czasem ból mięśni i bóle głowy;
-
rzadziej świszczący oddech.
Każdy może inaczej przechodzić przez zapalenie oskrzeli. Często utrzymującym się i silnym napadom kaszlu towarzyszą bóle w klatce piersiowej (tzw. bóle przeponowe) i w okolicy zamostkowej spowodowane bólem tchawicy [2].
Jak diagnozuje się zapalenie oskrzeli?
Zwykle wystarczy konsultacja u lekarza rodzinnego i dokładne badanie fizykalne, by stwierdzić występowanie zapalenia oskrzeli. Jeżeli pacjentowi towarzyszą inne dolegliwości, takie jak bardzo nasilony kaszel z dusznościami i wysoka gorączka, a osłuchowo stwierdza się ogniskowe zmiany, konieczne jest wykonanie RTG klatki piersiowej [1].
Diagnostyka różnicowa w kierunku zapalenia oskrzeli powinna uwzględniać, czy to ostre, czy przewlekłe zapalenie oskrzeli, czy też inna infekcja lub stan zapalny, m.in. [1, 3]:
-
COVID-19;
-
przeziębienie;
-
astma lub przewlekłą obturacyjną chorobę płuc;
-
zapalenie płuc;
-
grypa;
-
krztusiec;
-
choroba refluksowa przełyku;
-
wady układu oddechowego;
-
obecność ciała obcego;
-
narażenie na dym papierosowy.
Szczególnie trudno jest odróżnić ostre zapalenie oskrzeli od przeziębienia w początkowym okresie choroby. Głównie ze względu na to, że kaszel jest charakterystycznym objawem obu schorzeń [1].
Zapalenie oskrzeli – leczenie – skuteczne domowe sposoby
Niewłaściwe leczone zapalenie oskrzeli może rozprzestrzenić się dalej i zaatakować płuca. Interwencja medyczna obejmuje przede wszystkim łagodzenie objawów choroby [3]. Proces ten głównie skupia się na [1]:
-
odpoczynku w domu;
-
dbaniu o odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniach;
-
zbilansowanej i zróżnicowanej diecie oraz uzupełnianiu płynów, zwłaszcza gdy występuje gorączka i przyjmowane są leki wykrztuśne;
-
spożywaniu miodu na noc, by zapobiec atakom kaszlu;
-
zażywaniu lekarstw zaleconych przez lekarza (np. wykrztuśnych lub rozkurczających oskrzela).
W zapaleniu oskrzeli u dzieci i u dorosłych nie należy stosować antybiotyków, ponieważ nie przynoszą poprawy. Rzadko stosuje się również leki przeciwdrobnoustrojowe. W przypadku mokrego kaszlu zalecane są leki przeciwkaszlowe, które zmniejszają lepkość wydzieliny i ułatwiają odkrztuszanie zalegającej flegmy [1] oraz oddychanie.
Na zlecenie marki Deflegmin
Bibliografia:
[1] Mejza F., Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy, leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68742,zapalenie-oskrzeli (dostęp: 29.05.2023)).
[2] Witkiewicz I., Ostre zapalenie oskrzeli, 2013 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/lista/81812,ostre-zapalenie-oskrzeli (dostęp: 29.05.2023)).
[3] Krenke R., Chorostowska-Wynimko J. i in., Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Lekarz POZ 6/2018: 425-452.
