Mama spisała testament, gdy była chora. „Czy mogę go podważyć?” — pyta Dorota [LIST]

✉️ LIST OD CZYTELNICZKI

Droga Redakcjo,

Piszę, bo jestem rozdarta i nie wiem, co powinnam zrobić. Moja mama zmarła kilka miesięcy temu. Była od dłuższego czasu bardzo chora — zmagała się z chorobą neurologiczną, miała momenty dezorientacji, zapominała podstawowe rzeczy, nie rozpoznawała znajomych. Lekarze wspominali o początkach demencji, ale nie było już siły ani czasu na formalne badania.

Po jej śmierci dowiedziałam się, że mama spisała testament… i to w momencie, kiedy była już w naprawdę złym stanie. Najbardziej boli mnie to, że testament został sporządzony u notariusza, ale tylko moja siostra wiedziała o tej wizycie. Z dokumentu wynika, że praktycznie cały majątek mama przekazała właśnie jej, a mnie zostawiła symbolicznie drobiazgi.

Nie chodzi mi o pieniądze. Chodzi o to, że mam głębokie poczucie, że mama nie była świadoma tego, co podpisuje, że była pod wpływem choroby i silnych emocji. W ostatnich miesiącach choroby byłam przy niej bez przerwy. Moja siostra wpadała sporadycznie, ale to ona zabrała mamę do notariusza. Nie wiem, co tam się wydarzyło, ale coś mi tu bardzo nie gra.

Zastanawiam się, czy istnieje możliwość podważenia testamentu, jeśli mama była chora neurologicznie, miała zaniki pamięci i była łatwa do nakierowania. Czy sąd bierze takie rzeczy pod uwagę? Czy mogę ubiegać się o opinię biegłych, dokumentację medyczną, badania?

Nie chcę wojny w rodzinie, ale też nie chcę zgodzić się na coś, co mogło zostać wymuszone albo podpisane bez pełnej świadomości. Co mogę zrobić? Czy taka choroba może być podstawą do uznania testamentu za nieważny?

Z poważaniem, Dorota

⚖️ ODPOWIEDŹ Redakcji

Doroto, w polskim prawie testament można podważyć wtedy, gdy istnieją podstawy, by uznać, że osoba nie była w stanie świadomie i swobodnie podjąć decyzji o rozporządzeniu majątkiem. Choroba neurologiczna, demencja, stany zaburzonej świadomości czy silne uzależnienie od innej osoby — to wszystko może być podstawą do unieważnienia testamentu.

Poniżej najważniejsze informacje:

1. Testament można podważyć – są na to jasne podstawy

Kodeks cywilny przewiduje trzy kluczowe powody nieważności testamentu:

• brak świadomości lub swobody (np. demencja, zaburzenia pamięci, choroby neurologiczne),

• działanie pod wpływem błędu,

• działanie pod wpływem groźby, nacisku, manipulacji.

Choroba mamy, o której piszesz, wpisuje się w pierwszą przesłankę.

2. Dowody są kluczowe – i masz do nich prawo

Sąd może powołać biegłych z zakresu:

• psychiatrii,

• neurologii,

• psychologii.

W postępowaniu sądowym możesz przedstawić:

• dokumentację medyczną mamy,

• historię leczenia,

• wypisy ze szpitala,

• zeznania świadków dotyczące zachowania mamy,

• opinie lekarzy prowadzących.

Biegły oceni, czy w dniu sporządzania testamentu mama mogła świadomie rozumieć skutki prawne swoich działań.

3. Notariusz nie bada stanu zdrowia — jego obecność NIE gwarantuje ważności

Notariusz NIE jest lekarzem. Nie diagnozuje świadomości testatora. Jeśli osoba wyglądała „na sprawną”, akt został sporządzony.

Dlatego nawet testament notarialny można skutecznie podważyć.

4. Jeśli siostra naciskała, pomagała „organizować” testament lub izolowała mamę — to też ma znaczenie

Sąd bierze pod uwagę:

• ewentualną presję,

• zależność emocjonalną,

• manipulację,

• sytuacje, w których jeden spadkobierca ma wyłączny dostęp do chorego rodzica.

To w takich sprawach bardzo częsty motyw.

5. Możesz złożyć pozew o stwierdzenie nieważności testamentu

W sądzie rodzinnym występuje się o:

• uznanie testamentu za nieważny,

• powrót do dziedziczenia ustawowego, czyli 50/50 między dziećmi.

🧾 Podsumowanie

Tak — jeśli Twoja mama była chora i nie w pełni świadoma, masz prawo podważyć testament. Sąd szczegółowo bada takie przypadki i bardzo często powołuje biegłych. Nie ma tu „sprawy przegranej z góry”.

Informacja redakcyjna

Powyższy materiał ma charakter informacyjny i ogólny. Nie stanowi porady prawnej ani podatkowej i nie może zastąpić indywidualnej konsultacji ze specjalistą. Każda sytuacja spadkowa czy majątkowa może różnić się szczegółami, które mają kluczowe znaczenie dla interpretacji przepisów.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie treści artykułu. W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z notariuszem lub prawnikiem, który oceni konkretną sytuację i wskaże najlepsze rozwiązanie.

Drogie Czytelniczki i Czytelnicy, jeśli borykacie się z podobnymi dylematami lub innymi problemami, które chcielibyście podzielić się z nami, zachęcamy do napisania na adres [email protected].

Gwarantujemy pełną anonimowość i dyskrecję. Pamiętajcie, że dzielenie się swoimi uczuciami i doświadczeniami może być pierwszym krokiem do znalezienia odpowiedzi i wsparcia. Jesteśmy tu dla Was, by słuchać, doradzać i inspirować.