Od 25 sierpnia 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowa regulacja, która umożliwia dorosłym pacjentom (18+) przyjęcie aż 11 szczepień ochronnych bezpośrednio w aptekach. To kolejny krok w kierunku ułatwienia dostępu do profilaktyki zdrowotnej oraz odciążenia przychodni i placówek POZ.
📋 Jakie szczepienia będą dostępne w aptekach?
Zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Zdrowia, w aptekach będzie można przyjąć następujące szczepienia ochronne dla dorosłych:
-
COVID-19
-
Grypa (szczepienie jednodawkowe, co sezon jesienno-zimowy)
-
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM)
-
Błonica, tężec, krztusiec (lub tylko tężec/błonica)
-
HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)
-
Pneumokoki
-
Półpasiec
-
Odra, świnka, różyczka (MMR)
-
Poliomyelitis (polio)
-
WZW typu A lub B (Wirusowe zapalenie wątroby)
-
RSV (syncytialny wirus oddechowy)
🧾 Kto może zaszczepić się za darmo?
Nie wszystkie szczepienia są darmowe dla każdego. Refundacja zależy od wieku, stanu zdrowia i przynależności do grup ryzyka. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje:
💉 Za darmo (0 zł)
-
COVID-19 – seniorzy 60+, kobiety w ciąży, osoby przewlekle chore, z obniżoną odpornością, pracownicy medyczni i mundurowi
-
Grypa – seniorzy 65+, kobiety w ciąży/połogu, dzieci i młodzież do 18 r.ż.
-
HPV – dziewczęta i chłopcy 9–14 lat (Cervarix + Gardasil9), dzieci i młodzież 9–18 lat (Cervarix)
-
RSV – seniorzy 65+, kobiety w ciąży
-
Półpasiec (Shingrix) – seniorzy 65+ z podwyższonym ryzykiem
-
Pneumokoki (Prevenar 13) – seniorzy 65+, osoby z wybranymi chorobami przewlekłymi
💉 Z częściową refundacją (50%)
-
Grypa – dorośli 18–64 lata
-
HPV – dorośli (Cervarix)
-
RSV – seniorzy 60–64 lata
-
Półpasiec – dorośli 18+ z chorobami przewlekłymi / obniżoną odpornością
💉 Zwykle płatne (chyba że lokalny program lub wskazanie szczególne)
-
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) – odpłatne, czasem dofinansowane w gminach leśnych
-
Błonica–tężec–krztusiec (dTap/Td) – odpłatne (wyjątek: darmowy dTap w ciąży, bezpłatna profilaktyka tężca po zranieniach)
-
MMR (odra–świnka–różyczka) – standardowo odpłatne u dorosłych, wyjątki interwencyjne (np. ognisko epidemiczne)
-
Polio – odpłatne, chyba że zagrożenie epidemiologiczne → akcje darmowe
-
WZW A – brak refundacji ogólnopolskiej, czasem lokalne programy (np. gastronomia)
-
WZW B – odpłatne, zwykle finansowane przez uczelnie/pracodawców dla personelu medycznego i studentów, darmowe dla wybranych chorych (np. dializowani, z chorobami wątroby)
🩺 Kto wykonuje szczepienia w aptekach?
Szczepienia wykonują farmaceuci posiadający odpowiednie kwalifikacje i przeszkolenie. Farmaceuta przeprowadza również kwalifikację do szczepienia, ale – jak zauważa środowisko lekarskie – nie ma on dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta, co może być problematyczne w przypadku osób z chorobami przewlekłymi.
⚠️ Stanowisko lekarzy – ostrożność wskazana
Naczelna Rada Lekarska zwraca uwagę, że:
-
brak historii chorób może zwiększać ryzyko powikłań,
-
decyzje o szczepieniu u pacjentów z poważnymi schorzeniami (np. nowotwory, AIDS, choroby autoimmunologiczne) powinny należeć do lekarzy,
-
konieczna jest edukacja pacjentów, by informowali farmaceutę o stanie zdrowia przed szczepieniem.
📲 Jak sprawdzić, czy masz prawo do bezpłatnego szczepienia?
-
Zaloguj się na Internetowe Konto Pacjenta (IKP) – tam znajdziesz e-skierowania.
-
Zapytaj w aptece – farmaceuci mają aktualne wytyczne refundacyjne.
-
Sprawdź lokalne programy zdrowotne – niektóre gminy oferują dodatkowe szczepienia za darmo.
-
Skonsultuj się z lekarzem POZ – w razie wątpliwości wystawi odpowiednie zaświadczenie lub skierowanie.
📌 Podsumowanie
🔹 Od 25 sierpnia 2025 r. w aptekach dostępnych będzie 11 szczepień ochronnych dla dorosłych
🔹 Część z nich będzie darmowa lub refundowana – zależnie od wieku, stanu zdrowia i grupy ryzyka
🔹 Szczepienia obejmują m.in. COVID-19, grypę, HPV, MMR, półpasiec i RSV
🔹 Farmaceuci wykonują szczepienia, ale nie mają wglądu w dokumentację medyczną – pacjenci muszą poinformować o swoim stanie zdrowia
🔹 To ważna zmiana, która zwiększa dostępność profilaktyki i może skrócić kolejki w przychodniach