Od stycznia 2026 roku wchodzą w życie ważne zmiany w systemie refundacji leków w Polsce. Nowe terapie, tańsze odpowiedniki i większy dostęp do leczenia to tylko niektóre z elementów zaktualizowanej listy. Sprawdź, jakie korzyści przyniosą pacjentom oraz co oznaczają dla systemu ochrony zdrowia.
Nowe darmowe leki od stycznia 2026
Już od 1 stycznia 2026 roku w życie wchodzi zaktualizowana lista leków refundowanych, obejmująca 24 nowe terapie, w tym pierwsze odpowiedniki leków oryginalnych we wszystkich kategoriach refundacyjnych.
To znaczący krok w stronę zwiększenia dostępności skutecznych terapii, optymalizacji kosztów i lepszego wykorzystania publicznych środków zdrowotnych.
Refundacja obejmie nowe terapie
Wśród 24 nowych refundowanych terapii znalazły się zarówno leki onkologiczne, jak i te stosowane w leczeniu chorób rzadkich oraz przewlekłych schorzeń nieonkologicznych. Z tego zestawienia:
-
9 terapii dotyczy chorób nowotworowych,
-
15 obejmuje leczenie schorzeń nieonkologicznych,
-
8 dedykowane jest leczeniu chorób rzadkich.
17 terapii będzie dostępnych w ramach programów lekowych, natomiast 7 trafi do kategorii aptecznej, co oznacza szerszy dostęp poprzez sieć aptek.
Dodatkowo jedna innowacyjna terapia zostanie objęta finansowaniem z subfunduszu TLI (Terapie Lekowe Innowacyjne), co podkreśla rosnące znaczenie zaawansowanych technologii w leczeniu.
Pierwsze odpowiedniki leków
Ważną zmianą jest refundacja 10 pierwszych odpowiedników leków oryginalnych, które pojawią się we wszystkich kategoriach dostępności refundacyjnej.
Te preparaty posiadają taką samą skuteczność kliniczną i biorównoważność jak pierwowzory, a ich wprowadzenie pozwala na zmniejszenie kosztów leczenia zarówno dla pacjentów, jak i systemu ochrony zdrowia.
„Znaleźliśmy balans między innowacyjnością a oszczędnością – wszystkie odpowiedniki są równie skuteczne jak leki referencyjne” – podkreśliła wiceminister Katarzyna Kacperczyk.
Zrównoważone wydatki – rozsądne zarządzanie budżetem
Od poprzedniej aktualizacji refundacyjnej (październik 2025), wydano aż 585 decyzji dotyczących kontynuacji refundacji.
Choć mogłoby się wydawać, że to proces formalny, w rzeczywistości każda decyzja to ponowna analiza efektywności klinicznej i kosztowej terapii, a także zapewnienie finansowania na okres od 2 do 3 lat.
Dzięki temu mechanizmowi możliwe jest racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi oraz kontynuacja dostępu do leczenia, które zostało już wcześniej ocenione jako skuteczne.
Wydatki na leki rosną
Jak zaznaczył Mateusz Oczkowski, wicedyrektor departamentu polityki lekowej i farmacji, koszty programów lekowych wzrosły czterokrotnie w ciągu 5 lat.
Średni roczny koszt leczenia jednego pacjenta w ramach tych programów zwiększył się z 35 tys. zł do 42 tys. zł. W przypadku terapii dla osób z chorobami rzadkimi, wydatki są jeszcze wyższe.
Dodatkowo wzrosły również koszty refundacji w ramach chemioterapii – co ma związek z rozszerzeniem dostępności do leków w większej liczbie placówek. Dzięki temu więcej pacjentów może korzystać z terapii w swojej lokalizacji, bez konieczności dojazdu do wyspecjalizowanych ośrodków.
Bezpłatne leki – większy zakres, większe koszty
Refundacja apteczna odnotowała dynamiczny wzrost, głównie z powodu poszerzenia grup uprawnionych do bezpłatnych leków. Obecnie z tego przywileju korzystają:
-
osoby powyżej 65. roku życia,
-
dzieci i młodzież do 18. roku życia,
-
kobiety w ciąży oraz w okresie połogu.
Udział leków bezpłatnych w ogólnej liczbie refundowanych wzrósł z 30% do 60% w ciągu zaledwie dwóch lat. Jednocześnie nakłady finansowe na ten cel zwiększyły się z 11 mld zł do niemal 15 mld zł.
Aż 95% wszystkich refundowanych leków przypada na seniorów, 70% – na dzieci i młodzież, a 20% – na kobiety w ciąży.
Europejska reforma farmaceutyczna – Polska w centrum zmian
Na uwagę zasługuje także zakończenie negocjacji w ramach Pakietu Farmaceutycznego UE – największej reformy prawa farmaceutycznego w Europie od dwóch dekad. Dzięki aktywnej roli Polski w tych rozmowach udało się osiągnąć porozumienie, które przyspieszy wprowadzanie tańszych terapii na rynek i ułatwi dostęp do leczenia mieszkańcom Unii Europejskiej.
Ta reforma to szansa na dalsze obniżenie kosztów leczenia oraz szybsze wdrażanie nowoczesnych terapii, również w Polsce.
Co oznaczają te zmiany dla pacjentów i systemu zdrowia?
-
Większy dostęp do skutecznych i nowoczesnych terapii, również tych dla chorób rzadkich.
-
Oszczędności dla pacjentów dzięki refundowanym odpowiednikom leków.
-
Lepsze zarządzanie budżetem zdrowotnym, dzięki strategicznej analizie efektywności leczenia.
-
Zwiększenie liczby ośrodków oferujących terapie specjalistyczne, co oznacza mniej barier geograficznych.
-
Silniejsze zaangażowanie Polski na arenie europejskiej, w kształtowaniu polityki lekowej.
źródło: www.gov.pl