Czasem jedna decyzja ustawodawcza potrafi odmienić życie tysięcy pacjentów. Najnowsza reforma systemu opieki zdrowotnej w Polsce to właśnie taki przypadek – zniesienie obowiązku posiadania skierowania do trzech istotnych specjalistów ma ułatwić dostęp do leczenia i skrócić czas oczekiwania. Sprawdź, co dokładnie się zmienia.
Nowe zasady od sierpnia 2025 – ustawa już przyjęta
5 sierpnia 2025 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych przez NFZ. Przepisy zmieniają art. 57 ustawy, znosząc konieczność uzyskania skierowania do trzech specjalistów:
-
psychologa,
-
optometrysty,
-
lekarza medycyny sportowej.
Nowe przepisy wejdą w życie 14 dni po ogłoszeniu ich w Dzienniku Ustaw, czyli realnie – w drugiej połowie sierpnia lub na początku września 2025 r.
Psycholog bez skierowania – szybsza pomoc w kryzysie
Dostęp do psychologa na NFZ bez skierowania to szczególnie istotna zmiana w kontekście rosnących problemów psychicznych. W 2024 r. aż 31% Polaków skarżyło się na objawy depresji lub lęków, ale ponad połowa z nich nie uzyskała wsparcia.
Nowe przepisy umożliwią bezpośrednie zapisanie się do poradni psychologicznej finansowanej przez NFZ – bez konieczności wcześniejszej wizyty u lekarza rodzinnego.
⚠️ Uwaga: zmiana dotyczy porady psychologicznej, nie psychoterapii. Ta nadal wymaga skierowania od psychiatry.
Optometrysta: bez skierowania i z nowymi uprawnieniami
Od 2025 roku pacjenci z problemami ze wzrokiem będą mogli udać się bezpośrednio do optometrysty, bez konieczności uzyskania skierowania.
Co więcej – jeśli optometrysta pracuje w placówce z kontraktem z NFZ, zyska prawo do wystawiania skierowań do okulisty. To istotna zmiana, która znacząco przyspieszy proces diagnostyczny.
W Polsce działa już ponad 1800 optometrystów, a nowelizacja podkreśla ich rosnącą rolę w profilaktyce i diagnostyce chorób wzroku.
Lekarz medycyny sportowej – teraz łatwiej dostępny
Konsultacja z lekarzem medycyny sportowej od teraz również będzie możliwa bez skierowania. To dobra wiadomość dla:
-
dzieci uprawiających sport w szkołach i klubach,
-
osób aktywnych fizycznie,
-
wszystkich potrzebujących zaświadczeń o zdolności do wysiłku.
Specjalista ten nie tylko kwalifikuje do udziału w zawodach, ale też diagnozuje przeciążenia i udziela porad związanych z aktywnością fizyczną. Dzięki reformie dostęp do niego będzie szybszy, prostszy i bardziej zachęcający do profilaktyki.
Rzeczywisty dostęp zależy od lokalizacji
Mimo pozytywnego wydźwięku reformy, eksperci ostrzegają przed zbyt optymistycznymi oczekiwaniami. W wielu miejscowościach brakuje specjalistycznych poradni zakontraktowanych z NFZ.
Dla przykładu:
-
w 2024 roku tylko 54% gmin miało dostęp do poradni psychologicznej w ramach publicznego systemu,
-
podobnie wygląda sytuacja z optometrystami i lekarzami medycyny sportowej.
Dlatego sama zmiana przepisów to dopiero pierwszy krok. Potrzebne będzie również zwiększenie liczby kontraktów i finansowania świadczeń.
Co dalej? Monitoruj terminy i dostępność
Pełne wdrożenie reformy nastąpi 14 dni po publikacji nowelizacji w Dzienniku Ustaw. Warto śledzić informacje na stronach:
-
Ministerstwa Zdrowia,
-
ISAP (isap.sejm.gov.pl),
-
oraz lokalnych placówek medycznych.