Procedura odnowienia paszportu to dla wielu Polaków źródło frustracji. Długi czas oczekiwania, osobiste wizyty w urzędzie i obowiązkowe dokumenty sprawiają, że całość bywa czasochłonna i niewygodna. Jednak wkrótce może się to zmienić — trwają prace nad cyfrową rewolucją, która uprości cały proces.
Obecna procedura to papierowa biurokracja
Dziś, aby odnowić paszport, obywatel musi:
- stawić się osobiście w urzędzie,
- wypełnić papierowy formularz,
- przynieść zdjęcie,
- oddać odciski palców
- i później znów odwiedzić urząd, by odebrać dokument.
Całość wiąże się z ogromnym obciążeniem czasowym — zarówno dla obywateli, jak i dla urzędników.
Zespół deregulacyjny „SprawdzaMY”, powołany z inicjatywy Rafała Brzoski, zwraca uwagę, że proces ten jest nie tylko nieefektywny, ale też kosztowny i nieekologiczny. Wymaga zużycia papieru, generuje błędy i opóźnienia wynikające z ręcznej obsługi dokumentów. Brak cyfrowej alternatywy ogranicza też dostępność tej usługi, zwłaszcza dla mieszkańców mniejszych miejscowości.
Propozycja: pełna cyfryzacja wniosków
Rozwiązaniem ma być umożliwienie składania wniosków online. Projekt deregulacyjny zakłada, że odnawianie paszportów odbywałoby się całkowicie zdalnie — za pomocą:
- Profilu Zaufanego,
- e-dowodu,
- biometrii twarzy
- i innych narzędzi cyfrowych.
Zgodnie z koncepcją, cały proces – od wniosku, przez płatność, aż po dostarczenie zdjęcia – miałby odbywać się online. Jedynym etapem wymagającym kontaktu z urzędem mogłoby pozostać osobiste odebranie gotowego dokumentu (lub przesyłka pocztowa, jeśli pozwolą na to przepisy).
Cyfrowa luka w Polsce
Pomysłodawcy zmian zaznaczają, że brak takiej cyfrowej usługi to rażące zaniedbanie, szczególnie w czasach, gdy oczekiwania wobec administracji online są coraz większe. Wielu obywateli korzysta już z aplikacji mObywatel, loguje się na ePUAP czy realizuje e-recepty. Dlaczego więc odnowienie paszportu wciąż wymaga fizycznej obecności w urzędzie?
W innych krajach europejskich, takich jak Estonia, Dania czy Finlandia, podobne procedury od dawna można przeprowadzić przez internet. Polska ma szansę nadrobić zaległości — i to szybko.
Czy i kiedy zmiany wejdą w życie?
Na razie mówimy o projekcie deregulacyjnym, ale fakt, że został on opublikowany na stronie zespołu „SprawdzaMY”, daje nadzieję na dalsze prace legislacyjne. Jeśli pomysł zyska aprobatę rządu, nowe przepisy mogłyby wejść w życie w ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy.
Dla obywateli oznaczałoby to koniec stania w kolejkach i wielokrotnych wizyt w urzędach.
A dla administracji – niższe koszty, mniej błędów i bardziej efektywną obsługę.
Polska administracja musi przyspieszyć
Przestarzała procedura odnawiania paszportów to przykład, jak wiele jeszcze trzeba zrobić, by polskie usługi publiczne były naprawdę nowoczesne. Mimo że wiele obszarów już przeszło cyfrową transformację, kwestie dokumentów tożsamości pozostają w tyle. Propozycja cyfrowego odnowienia paszportów to nie tylko ułatwienie dla obywateli, ale także krok w stronę sprawniejszego państwa.