Renta wdowia to świadczenie, które budzi bardzo duże zainteresowanie, ale też kontrowersje. Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje coraz więcej skarg od seniorów, którzy uważają, że nowe przepisy nie są sprawiedliwe. Skargi dotyczą między innymi ograniczeń związanych z wiekiem.
Renta wdowia: Ograniczenia związane z wiekiem
Prawo do wypłaty od 1 lipca 2025 r. renty rodzinnej w zbiegu z „własnym” świadczeniem w ramach renty wdowiej, przysługiwać będzie seniorom, jeżeli spełniają łącznie poniższe warunki:
- osiągnęli powszechny wiek emerytalny, tzn. mają ukończone co najmniej 60 lat kobieta lub 65 lat mężczyzna,
- pozostawali we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka, po którym przysługuje renta rodzinna,
- nabyli prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed osiągnieciem 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna),
- nie zawarli nowego związku małżeńskiego po śmierci małżonka, po którym przysługuje renta rodzinna.
Największe kontrowersje wzbudza ograniczenie wiekowe. Często to właśnie tego dotyczą skargi kierowane do Rzecznika Praw Obywatelskich. Seniorzy jednak zwracają uwagę jeszcze na jeden problem - ograniczenia w wysokości renty wdowiej.
Renta wdowia: Ograniczenia w wysokości świadczenia
Renta wdowia wraz ze wszystkimi dodatkami nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Obecnie jest to 5342,88 zł.
Jeśli z wyliczeń wynika, że renta wdowia jest wyższa, to i tak zostanie ona zmniejszona do trzykrotności najniższej emerytury.
Co więcej, jeśli któreś z pobieranych świadczeń przekracza trzykrotność minimalnej emerytury (5 342,88 zł), nie przysługuje prawo do łączenia renty rodzinnej z własnym świadczeniem w ramach renty wdowiej.
Zasady przyznawania renty wdowiej:
Prawo wyboru
Wdowa lub wdowiec będzie mieć możliwość zachowania swojego świadczenia (emerytury/renty) i pobierania części świadczenia po zmarłym małżonku albo odwrotnie — zachowania renty rodzinnej i pobierania części swojego świadczenia.
Wysokość świadczeń:
Będzie można otrzymywać pełne własne świadczenie + 50% renty rodzinnej po zmarłym małżonku,
lub pełną rentę rodzinną + 50% własnej emerytury/renty (w zależności od korzystniejszej opcji).
Limit kwotowy
Łączna kwota wypłat nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności minimalnej emerytury (w 2025 roku: 5 342,88 zł brutto).
Brak prawa do renty wdowiej:
gdy jedno ze świadczeń (emerytura lub renta) już teraz przekracza trzykrotność minimalnej emerytury,
wtedy nie można łączyć świadczeń — pozostaje tylko jedno, wyższe świadczenie.
Warunek stażu ubezpieczeniowego:
zarówno zmarły, jak i wdowa/wdowiec muszą spełniać warunki do uzyskania prawa do emerytury lub renty (własnej lub rodzinnej).
Świadczenie dla określonych osób
Renta wdowia przysługuje osobom uprawnionym do renty rodzinnej po śmierci małżonka, które nie zawarły nowego związku małżeńskiego.
Wniosek
Świadczenie nie będzie przyznawane automatycznie — konieczne będzie złożenie wniosku w ZUS lub KRUS (w zależności od rodzaju ubezpieczenia).