Wysokie koszty pochówku od lat są wyzwaniem dla wielu rodzin. Po czternastu latach bez zmian, zasiłek pogrzebowy w końcu ma wzrosnąć – z obecnych 4 tys. zł do 7 tys. zł. To efekt projektu, który jednogłośnie poparła sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny. Nowe przepisy miałyby wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.
Zmiana potrzebna od dawna
Obowiązująca od 2011 roku wysokość zasiłku pogrzebowego od dawna nie odzwierciedla realnych kosztów pochówku. Branża funeralna notuje regularne wzrosty cen, a inflacja w ostatnich latach tylko pogłębiła problem.
Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewiduje nie tylko podniesienie kwoty świadczenia, ale także jego automatyczną waloryzację, gdy inflacja przekroczy 5 proc. w danym roku.
Proponujemy autonomiczny wskaźnik waloryzacji dedykowany dla zasiłku pogrzebowego. Wynika to w dużej mierze z faktu, że zasiłek pogrzebowy ma zupełnie inne funkcje niżeli pozostałe świadczenia emerytalno-rentowe
— tłumaczy wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Sebastian Gajewski.
Koszt reformy i uzasadnienie
Podniesienie świadczenia wiąże się z dodatkowymi wydatkami z budżetu państwa. Według szacunków ministerstwa, koszt tej zmiany w 2026 roku wyniesie 1,2 miliarda złotych. Jednak, jak wskazuje resort, zmiany są niezbędne, by zasiłek odpowiadał realnym potrzebom społeczeństwa.
Wprowadzenie waloryzacji ma również zapobiegać sztucznemu zawyżaniu cen usług pogrzebowych przez firmy z branży.
Zasiłek celowy — pomoc w wyjątkowych sytuacjach
Projekt obejmuje również zmiany w zasadach przyznawania zasiłku celowego — formy pomocy społecznej przewidzianej dla osób, które pokryły koszty pogrzebu, lecz nie przysługuje im prawo do otrzymania podstawowego zasiłku pogrzebowego.
Przykładem może być sytuacja, w której matka jest nieubezpieczona, ponieważ pracuje na umowę o dzieło, ma dziecko, które jest małe, nie jest ubezpieczone. Po śmierci takiego dziecka nie będzie przysługiwał zasiłek pogrzebowy
— mówił Gajewski.
Zasiłek celowy będzie też przysługiwał w przypadku poniesienia nadzwyczajnych kosztów, np. sprowadzenia zwłok z zagranicy, które nie mieszczą się w granicach podstawowego świadczenia.
Bez progu dochodowego i ograniczeń kwotowych
Najważniejsza zmiana w zasiłkach celowych? Brak kryterium dochodowego oraz ograniczeń kwotowych. Oznacza to, że pomoc będzie przyznawana każdemu, kto znajdzie się w trudnej sytuacji, niezależnie od dochodu.
— Jeśli chodzi o wysokość zasiłków celowych, ponieważ są to świadczenia z pomocy społecznej, to organ przyznający taki zasiłek będzie mógł określić jego wysokość, adekwatnie do sytuacji, w której znajduje się wnioskodawca
— wyjaśnia wiceminister.
Co dalej z projektem?
Po jednogłośnym poparciu przez komisję, projekt nowelizacji trafi teraz pod obrady Sejmu. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem legislacyjnym, nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Dla wielu rodzin może to oznaczać znaczną ulgę w trudnym czasie po stracie bliskich.