Świadczenie 800 plus wydaje się jednym z najbardziej stabilnych i oczywistych świadczeń socjalnych w Polsce. Jednak w niektórych przypadkach sytuacja może się skomplikować – i to mocno. Wystarczy niewielka zmiana w życiu rodzinnym lub jeden przeoczony obowiązek, by Zakład Ubezpieczeń Społecznych zażądał zwrotu pieniędzy.
Spór o świadczenie po rozwodzie
Według informacji podanych przez serwisy prawo.pl, forsal.pl oraz infor.pl, do jednej z takich sytuacji doszło po rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód. ZUS, analizując dokumentację, uznał, że zmiana sytuacji rodzinnej wpłynęła na warunki, na jakich przyznano świadczenie wychowawcze. Rodzic, który wcześniej pobierał pełną kwotę, został poinformowany, że świadczenie powinno zostać podzielone na pół z uwagi na opiekę naprzemienną sprawowaną nad dzieckiem przez oboje rodziców.
Urząd wydał decyzję o obniżeniu przyznanej kwoty i domagał się zwrotu części już wypłaconych pieniędzy. Dla rodzica, który nie spodziewał się takiego obrotu sprawy, była to spora niespodzianka.
ZUS może żądać zwrotu 800 plus, jeśli:
-
opieka nad dzieckiem została podzielona, ale nie zaktualizowano informacji we wniosku,
-
świadczenie było wypłacane w pełnej wysokości, mimo że obowiązywała opieka naprzemienna,
-
zgłoszenie zmian nastąpiło zbyt późno lub nie zostało poparte dokumentami.
ZUS nie przyjął wyjaśnień
Ojciec dziecka, którego sprawa trafiła do sądu, poinformował ZUS o rozwodzie i nowym modelu opieki zgodnie z obowiązkiem zgłoszenia zmian w terminie 7 dni. Zgłoszenie nastąpiło zgodnie z przepisami, a mimo to ZUS nakazał zwrot nadpłaconego świadczenia za kilka miesięcy wstecz.
Rodzic odwołał się od decyzji, tłumacząc, że środki były wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem, a część pieniędzy regularnie przekazywał drugiemu rodzicowi. Dodatkowo do dokumentów dołączono potwierdzenia przelewów oraz pisemne oświadczenie matki dziecka.
Sąd stanął po stronie rodzica
Sprawa trafiła przed Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Sąd uznał, że celem świadczenia 800 plus jest wspieranie dziecka, a nie rozliczanie rodziców między sobą. W ocenie sądu, skoro pieniądze były faktycznie wykorzystywane na potrzeby dziecka, to nie można żądać ich zwrotu tylko z powodu formalnej zmiany sytuacji rodzinnej.
Podkreślono również, że rodzic nie złamał przepisów i działał zgodnie z obowiązującymi zasadami. Wymóg zwrotu świadczenia w takiej sytuacji prowadziłby do nieuzasadnionego pokrzywdzenia dziecka, które ostatecznie otrzymałoby mniej środków niż mu się należało.
WAŻNE! Po rozwodzie masz obowiązek zgłosić do ZUS:
-
fakt rozwodu lub separacji,
-
ustaloną formę opieki nad dzieckiem (np. naprzemienna),
-
zmiany w miejscu zamieszkania dziecka lub opiekuna.
Brak zgłoszenia może skutkować decyzją o zwrocie części świadczenia!
Co może być przyczyną problemu?
Głównym błędem było to, że po rozwodzie świadczenie było przez kilka miesięcy wypłacane w pełnej wysokości, mimo że opieka nad dzieckiem została formalnie podzielona. ZUS, uznając, że doszło do nadpłaty, zastosował automatyczny mechanizm korekty, nie biorąc pod uwagę indywidualnych okoliczności. Takie podejście może okazać się pułapką dla rodziców, którzy dzielą się opieką, ale nie zgłosili tego wystarczająco wcześnie lub nie rozumieją skutków prawnych tej zmiany.
Warto pamiętać, że w przypadku wątpliwości lepiej skonsultować się z ZUS lub doradcą, niż narażać się na nieprzyjemną decyzję o zwrocie świadczenia.
