Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych wzbudzają ogromne zainteresowanie na całym świecie, jednak ich skomplikowany system oraz rozległość kraju sprawiają, że nie zawsze jest możliwe szybkie ogłoszenie wyników. Dowiedz się, co wpływa na czas ogłoszenia zwycięzcy i dlaczego tym razem również możemy czekać nieco dłużej.
Rozległość terytorialna i różnice czasowe
Stany Zjednoczone to kraj o dużych różnicach czasowych, co znacząco komplikuje proces wyborczy. Lokale wyborcze zamykają się w różnych godzinach, zależnie od strefy czasowej i stanu. W większości przypadków zamknięcie następuje między godz. 18 a 21 czasu wschodniego (czyli od 2:00 do 5:00 nad ranem czasu polskiego). Taka rozpiętość oznacza, że wschodnie stany już liczą głosy, podczas gdy w stanach na zachodzie jeszcze trwa głosowanie.
Proces liczenia głosów
Liczenie głosów zaczyna się po zamknięciu ostatnich lokali wyborczych, ale w zależności od liczby głosów i procedur obowiązujących w danym stanie, proces ten może potrwać wiele godzin lub nawet dni. Czasami ogłoszenie wyników udaje się zaraz po zamknięciu lokali na Zachodnim Wybrzeżu, jak to miało miejsce w 2012 roku, gdy Barack Obama zdobył drugą kadencję. Jednak w wyborach z 2020 roku, gdy rywalizacja była wyjątkowo wyrównana, Amerykanie musieli czekać na wyniki aż do soboty po dniu wyborczym.
Wyrównana rywalizacja a możliwe opóźnienia
Eksperci przewidują, że także w tym roku na wyniki wyborów możemy poczekać dłużej, a wszystko za sprawą wyrównanej rywalizacji. Sondaże wskazują na niewielką różnicę poparcia między kandydatami, co może przełożyć się na wydłużony proces liczenia głosów.
Amerykanista dr Marcin Fatalski podkreśla, że wynik może być znany dopiero po kilku dniach, a w skrajnych przypadkach – nawet po kilku tygodniach. Prof. Paweł Laidler z Uniwersytetu Jagiellońskiego zauważa, że przy takim układzie sił można spodziewać się protestów wyborczych, co dodatkowo wydłuży proces.
Rola exit polls
Chociaż badania exit poll dostarczają pewnych informacji na temat elektoratu i jego preferencji, nie mogą być uznawane za ostateczne wyniki. W USA nie wolno publikować wyników exit poll przed godz. 17 czasu EST (czyli o 23:00 w Polsce), a wyniki sugerujące ostateczny rezultat nie mogą być ujawniane przed zamknięciem lokali w danym stanie. Na wstępne informacje dotyczące demografii i opinii wyborców można liczyć około godz. 23 polskiego czasu, jednak pełny obraz sytuacji pojawi się dopiero po zamknięciu wszystkich lokali wyborczych.
Procedura oficjalnego zatwierdzenia wyników
Ogłoszenie zwycięzcy wyborów prezydenckich w noc wyborczą to dopiero początek formalnego procesu. Lokalne władze w stanach mają czas do 11 grudnia 2024 roku na oficjalne potwierdzenie wyników, co pozwala wyznaczyć elektorów, którzy 17 grudnia oddadzą swoje głosy w Kolegium Elektorów. Wynik wyborów zostanie formalnie zatwierdzony dopiero 6 stycznia na sesji Kongresu USA, gdzie zliczone zostaną głosy elektorskie. Dopiero wtedy zwycięzca zostanie oficjalnie ogłoszony prezydentem Stanów Zjednoczonych.
Czynniki, które mogą wydłużyć proces
Proces liczenia głosów może wydłużyć się także ze względu na przepisy obowiązujące w niektórych stanach. Na przykład w stanie Pensylwania, gdzie różnica głosów między kandydatami wynosi mniej niż pół procenta, przepisy wymagają ponownego przeliczenia głosów.
Bliskie wyniki w stanach wahających się mogą znacząco opóźnić ogłoszenie ostatecznych wyników. W połączeniu z możliwymi protestami wyborczymi i formalnościami, czekanie na wynik wyborów w USA może być w tym roku wyjątkowo długie i skomplikowane.
