Niedobór potasu nazywany także hipokaliemią może mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. Pierwiastek ten jest niezbędny, chociażby dla prawidłowego funkcjonowania naszego układu nerwowego. Z czym wiąże się jego niedobór, jakie są jego przyczyny i jak się objawia?
Hipokaliemia to zaburzenie elektrolitowe, z którym mamy doczynienia, kiedy ilość jonów potasu w surowicy krwi spada poniżej 3,8 mmol/l. Mały niedobór potasu może przebiegać bezobjawowo i nie wpływać znacząco na nasz organizm, jednak spore niedobory mogą już stanowić zagrożenie dla naszego życia.
Rola potasu
Potas to jeden z głównych elektrolitów obecny w naszych komórkach. Odpowiada on za utrzymanie odpowiedniego napięcia w błonach komórkowych i przekazywanie impulsów elektrycznych między komórkami. Wpływa przez to bezpośrednio na pracę naszego serca i mięśni szkieletowych. Ponadto bierze udział w procesach budowy aminokwasów białek, pomagając utrzymać prawidłową masę mięśniową. Potas zmniejsza także objętość płynów zewnątrzkomórkowych, co przyczynia się do utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi. Pierwiastek ten pomaga zachować równowagę kwasowo-zasadową i odpowiada za pobudzenie wydzielania insuliny.
Przyczyny hipokaliemii
Do zachowania odpowiedniego poziomu potasu we krwi wystarczy odpowiednio zbilansowana dieta. Niedobory tego pierwiastka zdarzają się niezwykle rzadko u osób zdrowych. Do hipokaliemii dochodzi tylko w ściśle określonych sytuacjach, jakimi są:
- Nasilone wymioty i biegunki
- Nadużywanie leków przeczyszczających
- Stosowanie leków moczopędnych
- Stosowanie glikokortykosteroidów (leki stosowane przy astmie i zapaleniu płuc) oraz antybiotyków z grupy aminoglikozydów oraz leków stosowanych w terapii ciężkich zakażeń grzybicznych i niektórych nowotworów
- Niedoczynność tarczycy
- Nadciśnienie
- Krwotoki
- Ostra niewydolność krążenia
- Rozległe oparzenia
- Zespół Cushinga
- Śpiączka cukrzycowa
Objawy
Objawy hipokaliemii będą różnić się w zależności od stopnia niedoboru tego pierwiastka.
Do najczęstszych należą:
- Wielomocz
- Wzmożone pragnienie
- Zaparcia
- Nudności
- Wymioty
- Skurcze mięśni
- Zaburzenia rytmu serca odczuwalne jako pobudzenie, częstoskurcz i kołatanie
- Wzrost ciśnienia krwi
- Wzdęcia
- Trądzik
- Chroniczne zmęczenie
- Zdenerwowanie
- Omdlenia
- Słabe i wiotczejące mięśnie
- Parestezja rąk i nóg (niewłaściwe odczuwanie bodźców, objawiające się pieczeniem, kłuciem, mrowieniem)
Łagodna hipokaliemia zazwyczaj nie daje żadnych objawów, dlatego ważne jest, byśmy monitorowali stężenie potasu we krwi jeśli mamy ku temu wskazania.
Leczenie
Przy delikatnej hipokaliemii wyrównanie poziomu potasu można osiągnąć poprzez spożywanie produktów bogatych w ten pierwiastek. W zbilansowanej diecie nie powinno zabraknąć m.in. kakao, pietruszki, dyni, jabłek, awokado i bananów. Znaczne niedobory można regulować, stosując leki zawierające większe dawki potasu zazwyczaj pod postacią chlorku potasu. Ciężka hipokaliemia jest wskazaniem do podania potasu pozajelitowo. W pierwszej kolejności jednak należy wyeliminować przyczynę niskiego poziomu tego pierwiastka.
Ważne
Pamiętajmy, że jeśli mamy podejrzenie niedoboru potasu powinniśmy się skontaktować z lekarzem. Do postawienia diagnozy niezbędne będzie bowiem wykonanie badań.
