Błona dziewicza to mały fałd skórny, znajdujący się u wejścia do pochwy. W niektórych kulturach uważany jest za potwierdzenie dziewictwa. Z tego powodu krąży wokół niej wiele mitów i nieprawdziwych przekonań. Czym jest naprawdę, jaka jest jej rola i czy może powodować problemy? Dowiecie się w poniższym artykule.
Błona dziewicza i jej funkcje
Błona dziewicza znajduje się wewnątrz otworu pochwy na głębokości około 1,5 cm. Powstaje w piątym miesiącu życia płodowego i rodzi się z nią większość dziewczynek. Tuż po wykształceniu zasklepia wejście do pochwy, jednak z wiekiem jej wygląd się zmienia i pojawia się w niej otwór lub kilka otworów. W większości przypadków przerwa jest wystarczająco duża, aby mogła przez nią wypływać krew miesiączkowa i aby wygodnie używać tamponów.
Nie do końca wiadomo, jakie są funkcje błony dziewiczej. Przeważnie uznaje się, że jest po prostu tkanką, która pozostała po fazie tworzenia się pochwy w czasie rozwoju embrionalnego. Możliwe, że we wcześniejszych stadiach ewolucji człowieka spełniała pewną rolę, której naukowcy nie są w stanie wyjaśnić. Istnieje też teoria, która mówi, że stanowi naturalną barierę ochronną przed drobnoustrojami. Jej prawdopodobieństwo jest jednak małe, gdyż naturalne otwory w błonie są relatywnie duże, stąd nie mogą stanowić wystarczającej ochrony.
Jak wyglądają błony dziewicze
Błony różnią się wyglądem między sobą. Najczęściej mają kształt pierścienia, który okala wejście do pochwy, lub półksiężyca. Mogą być również postrzępione lub przypominać membranę z wieloma dziurami[1]. Część kobiet rodzi się z bardzo małą błoną dziewiczą lub w ogóle jej nie ma[2].
Kształt błony dziewiczej zmienia się też na przestrzeni lat, szczególnie w okresie dojrzewania. Kiedy dziewczynka zacznie miesiączkować, estrogen produkowany przez jajniki może wpłynąć na wygląd błony oraz sprawić, że stanie się bardziej elastyczna.
Przerwanie błony dziewiczej
Czy błona dziewicza rzeczywiście zostaje przerwana, gdy zaczynamy współżyć? Chociaż istnieje wiele przypadków, w których kobiety doświadczają niewielkiego krwawienia z błony podczas pierwszego stosunku, nie jest to uniwersalne doświadczenie. Kobiety, których błona jest mała mogą w ogóle niczego nie poczuć[3]. Do przerwania ciągłości błony może też dojść na skutek operacji, używania tamponów, uprawiania sportu lub masturbacji[4].
Anomalie w budowie błony dziewiczej
Zdarzają się sytuacje, w których kształt błony dziewiczej powoduje problemy zdrowotne. Wtedy niezbędna będzie konsultacja z lekarzem i podjęcie decyzji o ewentualnym usunięciu fragmentu błony. Do takich przypadków zaliczają się:
- Zrośnięta błona – całkowicie zakrywa otwór pochwy. W związku z tym krew miesiączkowa nie jest w stanie wypłynąć z pochwy i cofa się, powodując ból w okolicy podbrzusza lub pleców. Niektóre dziewczyny mogą także odczuwać ból przy wypróżnianiu i mieć problemy z oddawaniem moczu;
- Błona z niewielkim otworem – błona posiada przerwę, ale zbyt małą, aby krew z niej wypływała swobodnie. Z tego powodu włożenie tamponu może być znacznie utrudnione lub niemożliwe;
- Błona z przegrodą lub sitkowa – stan, w którym błona dziewicza ma dwa lub kilka bardzo małych otworów. Krew menstruacyjna i wydzieliny pochwy mogą z niej wypływać, ale pacjentka nie będzie w stanie używać tamponów oraz może czuć duży dyskomfort przy stosunku[5].
Na czym polega hymenotomia
Hymenotomia to drobny zabieg chirurgiczny błony dziewiczej, który polega na przecięciu usunięciu jej fragmentu lub całości. Niektóre kobiety decydują się na tę operację, aby zwiększyć komfort podczas stosunku, a inne – z powodów zdrowotnych. Zabieg umożliwi krwi poprawny odpływ, a używanie tamponów czy kubeczków menstruacyjnych będzie bezbolesne[6].
Pacjentki wymagające hymenotomii zazwyczaj cierpią na jedną z wyżej wymienionych nieprawidłowości w budowie błony. Często stan ten nie jest rozpoznany, dopóki kobieta nie zacznie miesiączkować.
Hymenotomia pomaga też w inicjacji seksualnej. Jeżeli błona dziewicza jest zrośnięta i zbyt gruba, stosunek płciowy nie będzie w stanie jej przełamać lub rozciągnąć[7]. Próby rozpoczęcia współżycia mogą być przez to bolesne lub powodować dyskomfort – także psychiczny.
Zabieg trwa maksymalnie 20 minut i przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Okres gojenia trwa około 4 tygodnie. W tym czasie zalecana jest abstynencja seksualna.
Źródła:
[1] www.healthnavigator.org.nz/health-a-z/h/hymens-and-virginity/
[2] wylecz.to/ginekologia/blona-dziewicza/
[3] www.seventeen.com/health/sex-health/a23549480/hymen-facts-questions/
[4] wylecz.to/ginekologia/blona-dziewicza/
[5] www.nationwidechildrens.org/conditions/hymen-variants
[6] www.brooklyngynplace.com/hymenotomy-obgyn-physicians-downtown-brooklyn-nyc/
dr n. med. Andrzej Rogoza
Specjalista ginekolog - położnik,
androlog kliniczny z kliniki InviMed w Gdyni
