Mama cały czas brała pożyczki. Dowiedziałam się po jej śmierci. Czy moje dzieci też odziedziczą ten bałagan?” — pisze Karolina [LIST]

Karolina dopiero po śmierci mamy odkryła, że ta zaciągała pożyczki, chwilówki i kredyty, o których nikt w rodzinie nie miał pojęcia. Kobieta boi się, że długi spadną nie tylko na nią, ale również na jej dzieci. Pyta: jak chronić kolejne pokolenie i czy istnieje ryzyko, że jej dzieci odziedziczą zobowiązania babci?

✉️ LIST OD CZYTELNICZKI

Droga Redakcjo,

Piszę do Was, bo od dwóch miesięcy żyję w ogromnym stresie i nie wiem, co mam zrobić. W listopadzie zmarła moja mama. Miała 71 lat i zawsze powtarzała, że „wszystko ma uporządkowane”. Nigdy nie mówiła o żadnych długach, zawsze zapewniała, że sobie radzi. Wierzyłam jej.

Po jej śmierci zaczęły przychodzić listy z banków, firm pożyczkowych, windykacji. Najpierw myślałam, że to jakiś błąd. Potem kolejne wezwania potwierdziły najgorsze: mama przez lata brała pożyczki, kredyty, chwilówki — na kwoty, o których nie miałam pojęcia.

Nigdy nie miałyśmy złych relacji, ale mama była bardzo zamknięta. Gdy pytałam, czy potrzebuje pieniędzy, zawsze mówiła: „daj sobie spokój, wszystko mam”. Teraz okazuje się, że było zupełnie inaczej.

Jestem jedynym dzieckiem. Mam dwójkę swoich dzieci — 10 i 14 lat. I to właśnie o nie boję się najbardziej. Czy one też zostaną wciągnięte w to dziedziczenie długów?

Przeczytałam, że spadek można odrzucić, ale że wtedy moje dzieci „wchodzą na moje miejsce”. Z kolei inni piszą, że jeśli nic nie zrobię przez pół roku, to i tak przyjmę spadek… ale z dobrodziejstwem inwentarza.

Szczerze mówiąc — już się gubię. Nie chcę brać po mamie żadnych długów, ale nie chcę też wpakować w problemy moich dzieci. Bo nie miałam pojęcia, że mama brała kredyty. Nie miałam żadnej wiedzy o jej finansach. A teraz boję się, że to ja — i moje dzieci — zapłacimy za jej decyzje.

Co mam zrobić? Jak podjąć właściwą decyzję? Czy moje dzieci naprawdę są zagrożone tymi długami?

Karolina

⚖️ ODPOWIEDŹ REDAKCJI

Pani Karolino, Pani list opisuje jedną z najczęstszych sytuacji w polskich rodzinach — długi wychodzą na jaw dopiero po śmierci bliskiej osoby. Na szczęście prawo daje konkretne narzędzia, które chronią zarówno Panią, jak i Pani dzieci.

Przejdźmy krok po kroku.

✔️ 1. Pani dzieci NIE muszą dziedziczyć długów po babci

Jeśli Pani odrzuci spadek — Pani dzieci wchodzą na Pani miejsce. Ale to NIE znaczy, że dzieci dziedziczą długi automatycznie.

Każde dziecko (reprezentowane przez Panią jako matkę, za zgodą sądu rodzinnego) też może odrzucić spadek.

To standardowa procedura.

✔️ 2. Drugie rozwiązanie: nic nie robić → automatyczne przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza

Jeżeli:

• Pani nic nie złoży u notariusza lub w sądzie przez 6 miesięcy

• Liczone od momentu, kiedy dowiedziała się Pani o śmierci mamy

→ z mocy prawa przyjmie Pani spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Co to oznacza?

👉 Odpowiada Pani tylko do wysokości wartości majątku po mamie. 👉 Jeżeli aktywa = 0, a długów dużo → nic Pani nie płaci. 👉 Nie ponosi Pani odpowiedzialności swoim majątkiem.

To bardzo bezpieczna forma.

✔️ 3. Jeśli chce Pani mieć pewność: może Pani odrzucić spadek

Wtedy:

• Pani nie dziedziczy,

• Pani dzieci też mogą odrzucić (za zgodą sądu),

• Rodzinny „łańcuszek” dziedziczenia idzie dalej, ale nikt nie jest zmuszony do spłacania z własnych pieniędzy.

✔️ 4. Zasada ochronna: nikt nie zapłaci więcej, niż wynosi majątek zmarłej

To kluczowe.

Nawet jeśli Pani przyjmie spadek z dobrodziejstwem:

➡️ długi mogą być zaspokojone tylko z tego, co po mamie zostało. ➡️ Jeżeli po odliczeniu wychodzi „zero” — wierzyciele nie dostaną nic.

Pani prywatne pieniądze są bezpieczne.

✔️ 5. Co Pani powinna zrobić: prosta checklista

1️⃣ Sprawdzić, czy w ogóle istnieje jakiś majątek po mamie (dom, działka, pieniądze). 2️⃣ Ocenić, czy długi przewyższają majątek (często tak jest). 3️⃣ Rozważyć odrzucenie spadku u notariusza. 4️⃣ Odrzucić spadek również w imieniu dzieci (po zgodzie sądu). lub 5️⃣ Ewentualnie nie robić nic przez 6 miesięcy → przyjęcie z dobrodziejstwem.

Obie drogi są bezpieczne.

📝 PODSUMOWANIE DLA PANI KAROLINY

• Pani dzieci NIE odziedziczą długów, jeśli Pani zadba o formalności.

• Odrzucenie spadku → pełne odcięcie od długu.

• Przyjęcie z dobrodziejstwem → odpowiedzialność tylko do wysokości majątku mamy.

• Pani własne pieniądze są chronione.

• Najważniejsze: działać świadomie i w odpowiednim terminie.

Informacja redakcyjna

Powyższy materiał ma charakter informacyjny i ogólny. Nie stanowi porady prawnej ani podatkowej i nie może zastąpić indyindividualnej konsultacji ze specjalistą. Każda sytuacja spadkowa czy majątkowa może różnić się szczegółami, które mają kluczowe znaczenie dla interpretacji przepisów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie treści artykułu. W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z notariuszem lub prawnikiem, który oceni konkretną sytuację i wskaże najlepsze rozwiązanie.

Drogie Czytelniczki i Czytelnicy, jeśli borykacie się z podobnymi dylematami lub innymi problemami, które chcielibyście podzielić się z nami, zachęcamy do napisania na adres [email protected]. Gwarantujemy pełną anonimowość i dyskrecję. Jesteśmy tu dla Was, by słuchać, doradzać i inspirować.