Nowy rok przyniesie największe od dwóch dekad zmiany w prawie pracy. Dostosowanie firm do nowych przepisów może okazać się dużym wyzwaniem. Od rekrutacji, przez zasady zatrudniania, aż po kontrole i wynagrodzenia – oto 13 najważniejszych zmian, na które pracodawcy muszą być gotowi.
1. Nowa płaca minimalna od 1 stycznia 2026
-
4806 zł brutto miesięcznie (wzrost z 4666 zł),
-
31,40 zł brutto za godzinę na umowie zlecenie. Wzrosną też świadczenia powiązane z minimalnym wynagrodzeniem – m.in. dodatki nocne, odprawy, odszkodowania, czy kwoty wolne od potrąceń.
Skutek: trzeba zaktualizować systemy płacowe, regulaminy wynagrodzeń i umowy.
2. Obowiązkowe widełki płacowe w rekrutacji
Od 24 grudnia 2025 r. każda firma będzie musiała przekazać kandydatom informację o wynagrodzeniu – w ogłoszeniu, przed rozmową lub przed podpisaniem umowy.
-
Zakaz pytania o wcześniejsze zarobki kandydata.
-
Konieczność udostępnienia fragmentów regulaminu wynagradzania.
-
Obowiązek stosowania neutralnych płciowo nazw stanowisk.
Skutek: większa transparentność, ale też presja na wyrównywanie stawek w firmach.
3. Zmiany w liczeniu stażu pracy (od 1 stycznia i 1 maja 2026)
Do stażu pracy będzie można wliczać m.in.:
-
prowadzenie działalności gospodarczej,
-
umowy zlecenia i o świadczenie usług,
-
pracę za granicą,
-
członkostwo w spółdzielniach produkcyjnych.
Najpierw zmiany obejmą sektor publiczny (od 1 stycznia), a potem prywatny (od 1 maja).
Skutek: dłuższe urlopy, wyższe odprawy i nagrody – ale też konieczność weryfikacji dokumentów i danych z ZUS.
4. Jawność wynagrodzeń w firmach (od 25 grudnia 2025)
Nowe przepisy wdrażają unijną dyrektywę o przejrzystości płac:
-
Pracownik ma prawo uzyskać informacje o średnich zarobkach na porównywalnych stanowiskach.
-
Pracodawca musi ujawniać kryteria awansów i podwyżek.
-
W większych firmach pojawi się obowiązek raportowania różnic płac między kobietami a mężczyznami.
Skutek: konieczność uporządkowania systemów wynagradzania i potencjalne korekty płacowe.
5. Skrócony tydzień pracy – pilotaż od stycznia
Resort pracy wprowadza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy w 90 firmach (ok. 50 tys. osób):
-
Skrócenie dniówki (np. do 6 godz.),
-
dodatkowe dni wolne lub elastyczne grafiki,
-
bez zmniejszenia wynagrodzenia.
Skutek: możliwe, że docelowo nowe rozwiązania wejdą na stałe do Kodeksu pracy.
6. Zmiany w zasadach wypłaty ekwiwalentu za urlop
Nowelizacja uprości procedury:
-
Ekwiwalent będzie wypłacany w terminie wypłaty pensji, a nie w dniu rozwiązania umowy.
-
Wprowadzenie cyfrowych procedur kadrowych – np. wniosków o urlop, konsultacji związkowych, dokumentów BHP.
Skutek: oszczędność czasu, ale konieczne dostosowanie systemów i przeszkolenie działów kadr.
7. Rewolucja w kontrolach PIP
Państwowa Inspekcja Pracy zyska nowe uprawnienia:
-
Możliwość zdalnej kontroli firmy,
-
wydawanie decyzji elektronicznych,
-
oględziny stanowisk pracy przez kamerę,
-
możliwość zamiany umów cywilnoprawnych na etaty (decyzją administracyjną).
Skutek: firmy stosujące B2B i zlecenia muszą liczyć się z kosztownymi korektami.
8. Wyższe kary za naruszenia prawa pracy
Nowe stawki grzywien:
-
do 90 tys. zł za najcięższe przewinienia,
-
do 10 tys. zł mandatu za powtarzające się błędy,
-
nowy typ wykroczenia: długotrwałe niewypłacanie pensji (grzywna do 50 tys. zł).
Skutek: konieczność lepszej kontroli wewnętrznych procedur.
9. Nowa definicja mobbingu i obowiązki prewencyjne
Zmiana podejścia:
-
Mobbing nie wymaga już udowodnienia złych intencji – liczy się odczucie ofiary.
-
Obowiązek stworzenia i wdrożenia procedur antymobbingowych i antydyskryminacyjnych.
Skutek: firmy muszą zaktualizować regulaminy i przeszkolić kadrę.
10. Zmiany w umowach i dokumentacji – cyfryzacja
Przepisy wprowadzą:
-
możliwość podpisywania wielu dokumentów drogą elektroniczną (e-mail, systemy kadrowe),
-
cyfrową obsługę m.in. umów o zakazie konkurencji, umów szkoleniowych, ewidencji obecności, dokumentacji BHP.
Skutek: wygoda, ale także obowiązek prowadzenia spójnej, cyfrowej dokumentacji.
11. Stopniowe wyłączenia dodatków z minimalnej pensji
Od 2027 r. zaczną obowiązywać nowe zasady:
-
dodatek funkcyjny nie będzie wliczany do pensji minimalnej (od 2027),
-
kolejne dodatki – od 2028,
-
premie i nagrody – od 2029.
Skutek: dla wielu pracodawców oznacza to konieczność realnego podwyższenia podstaw wynagrodzenia.
12. Nowa definicja stosunku pracy na platformach
Unijna dyrektywa o platformach cyfrowych zakłada:
-
jeśli platforma (np. Glovo, Uber) sprawuje kontrolę nad zleceniami, uznaje się, że istnieje stosunek pracy,
-
decyzje o zawieszeniu konta czy wypłacie nie mogą być podejmowane tylko przez algorytmy.
Skutek: platformy będą musiały przedefiniować relacje z pracownikami i systemy ocen.
13. Większa elastyczność układów zbiorowych
Nowe przepisy pozwolą:
-
negocjować warunki pracy nieujęte w Kodeksie pracy,
-
regulować kwestie związane z AI, równowagą między pracą a życiem prywatnym,
-
korzystać z mediatora przy sporach.
Skutek: większy wpływ związków zawodowych na warunki zatrudnienia.
Podsumowanie
Rok 2026 to czas intensywnych zmian. Każda z nich wymaga od firm analizy i dostosowania procedur. W wielu przypadkach potrzebne będą:
✅ nowe regulaminy,
✅ zmiany w umowach,
✅ aktualizacja systemów HR i płacowych,
✅ szkolenia dla działów kadr i kierowników.