Nowelizacja Karty Nauczyciela miała przynieść pozytywne zmiany, ale rzeczywistość boleśnie zweryfikowała intencje ustawodawców. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych skutków nowych przepisów jest sposób rozliczania godzin ponadwymiarowych — wielu nauczycieli straciło część wynagrodzenia, mimo że pozostają w gotowości do pracy. Premier Donald Tusk zapowiada szybkie działania legislacyjne, które mają naprawić ten błąd.
Nowelizacja z września 2025 roku. Co się zmieniło?
Z początkiem roku szkolnego 2025/2026 weszła w życie duża nowelizacja Karty Nauczyciela. Choć część zmian została dobrze przyjęta przez środowisko oświatowe, pojawił się jeden szczególnie dotkliwy zapis: nauczyciele nie otrzymują wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, jeśli lekcje nie odbyły się z przyczyn od nich niezależnych – na przykład z powodu wycieczki klasowej.
Efektem tych przepisów jest masowe odwoływanie wycieczek i zajęć pozalekcyjnych, które dotychczas były ważnym elementem życia szkolnego.
Szkoły reagują: chaos i straty finansowe
Z całej Polski płyną sygnały o rosnącym niezadowoleniu nauczycieli. Niektóre osoby tracą nawet kilkaset złotych miesięcznie, a grona pedagogiczne odwołują wydarzenia kulturalne i wyjścia edukacyjne. W opinii wielu dyrektorów, takich jak Danuta Kozakiewicz z SP nr 103 w Warszawie, sytuacja prowadzi do finansowego i organizacyjnego chaosu.
– Nauczyciel, który jest fizycznie obecny w szkole i gotowy do pracy, nie dostaje wynagrodzenia tylko dlatego, że jego uczniowie pojechali na wycieczkę. To absurd – komentuje Kozakiewicz w rozmowie z Interią.
Tusk: „Dałem słowo nauczycielom”
Premier Donald Tusk podczas spotkania z nauczycielami w Legionowie przyznał, że zmiana dotycząca godzin ponadwymiarowych to efekt nieporozumienia, które musi zostać jak najszybciej naprawione. W mediach społecznościowych opublikował wideo z rozmowy, podkreślając, że racja jest po stronie nauczycieli.
– Dałem słowo nauczycielkom i nauczycielom, że doprowadzimy do zmiany tych zapisów – powiedział premier. – Nie da się opisać gotowości nauczyciela w katalogu przepisów. Nauczyciel, który jest w szkole, musi być za tę gotowość wynagradzany – dodał.
Co planuje rząd? Nowelizacja w trybie sejmowym
Szef rządu zapowiedział, że rząd zwróci się do klubów parlamentarnych koalicji, by w trybie sejmowym przygotować szybką nowelizację przepisów. Tusk nie popiera pomysłu tworzenia szczegółowego katalogu sytuacji, które uprawniają do wypłaty wynagrodzenia. Jego zdaniem, wystarczające jest uznanie, że nauczyciel pozostający w gotowości do pracy zasługuje na pełne wynagrodzenie.
– Szkoła to nie zbiór paragrafów, to życie – podkreślił premier.
Minister Nowacka: „Już nad tym pracujemy”
Głos zabrała także minister edukacji Barbara Nowacka, która zapewniła, że resort pracuje nad zmianą zasad rozliczania godzin. Wciąż jednak upiera się przy stworzeniu katalogu aktywności, które nauczyciel mógłby wykonać w zamian za zajęcia, które się nie odbyły.
Tymczasem Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) domaga się jednoznacznego zapisu, gwarantującego wynagrodzenie także w przypadku nieodbycia zajęć z winy szkoły lub innych okoliczności niezależnych od nauczyciela.
„Basiowe” zamiast „czarnkowych” – nauczyciele rozczarowani
W środowisku nauczycielskim mówi się już o tzw. „godzinach basiowych”, nawiązując ironicznie do minister Nowackiej. Wielu pedagogów podkreśla, że choć politycy mówią o prestiżu zawodu, to w praktyce nauczyciele tracą zaufanie do systemu i nie widzą realnych efektów kolejnych zapowiedzi.
– Jesteśmy na granicy bałaganu – ocenia dyrektor Kozakiewicz. – Nauczyciele mają dość pięknych słów bez pokrycia. Jeśli sytuacja się nie zmieni, kolejne osoby będą rezygnować z zawodu.
Edukacja na zakręcie. Czy premier dotrzyma słowa?
Zarówno nauczyciele, jak i rodzice, oczekują szybkich i konkretnych decyzji. – Nie wystarczą już obietnice, potrzebujemy realnych zmian – mówi Paweł Mrozek z Akcji Uczniowskiej.
Wiele środowisk zwraca uwagę, że wycieczki szkolne i zajęcia pozalekcyjne często są jedyną okazją dla dzieci z mniej zamożnych rodzin, by doświadczyć kontaktu z kulturą i światem poza murami szkoły.
Co dalej?
Premier Tusk zapowiada szybkie działania legislacyjne. Minister Nowacka pracuje nad katalogiem aktywności. Związek Nauczycielstwa Polskiego domaga się jednoznacznych przepisów. A nauczyciele – czekają, sprawdzając, czy polityczne deklaracje znajdą wreszcie odbicie w rzeczywistości.