Już wkrótce staże na otwartym rynku pracy mogą wyglądać zupełnie inaczej niż dotychczas. Rząd pracuje nad nowymi przepisami, które mają zwiększyć przejrzystość, bezpieczeństwo i realną wartość tej formy zdobywania doświadczenia zawodowego. Co dokładnie się zmieni i co to oznacza dla stażystów oraz pracodawców? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Rewolucja dla stażystów
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szykuje kompleksową reformę dotyczącą odbywania staży na otwartym rynku pracy.
Nowe przepisy mają wyeliminować problem nieodpłatnych staży i zwiększyć ochronę osób rozpoczynających karierę zawodową. Projekt ustawy trafić ma do Rady Ministrów w IV kwartale 2025 roku, a zmiany mają wejść w życie w 2026 roku.
Koniec bezpłatnych praktyk – staż z umową i wynagrodzeniem
Zgodnie z założeniami nowej ustawy, każdy staż będzie musiał być realizowany na podstawie pisemnej umowy stażowej. Oznacza to definitywne odejście od dotychczasowych praktyk absolwenckich, które często były nieodpłatne i słabo nadzorowane.
Ustawa z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich zostanie uchylona, a nowa regulacja wprowadzi jednolite zasady dla wszystkich form stażu na otwartym rynku pracy, niezależnie od wieku uczestnika.
Płatny staż – ile będzie wynosić wynagrodzenie?
Projekt ustawy zakłada wprowadzenie obowiązkowego wynagrodzenia dla każdego stażysty. Miesięczna kwota ma wynosić co najmniej 35% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, liczonego od pierwszego dnia miesiąca po ogłoszeniu danych przez GUS.
Na dzień dzisiejszy byłoby to około 3062 zł brutto, natomiast górna granica wynagrodzenia nie będzie mogła przekroczyć przeciętnego wynagrodzenia – obecnie ok. 8749 zł brutto.
W przypadku niepełnego wymiaru godzinowego, stypendium zostanie proporcjonalnie obniżone.
Co musi zawierać nowa umowa stażowa?
Nowa umowa ma być szczegółowa i jasno określać:
-
cele i program stażu,
-
zakres obowiązków,
-
dane mentora lub opiekuna,
-
sposób monitorowania postępów oraz
-
zasady wsparcia udzielanego stażyście.
Dzięki temu staż ma nie tylko charakter edukacyjny, ale również stanowić realne przygotowanie do zawodu.
Limit czasu pracy i zakaz nadgodzin
Czas pracy stażysty zostanie ograniczony do maksymalnie 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo w pięciodniowym systemie pracy. Przewidziano również elastyczne okresy rozliczeniowe, nieprzekraczające czterech miesięcy.
Wszystko to z uwzględnieniem przepisów Kodeksu pracy – w szczególności art. 135–138 oraz 143–144.
Zakaz niebezpiecznych prac dla stażystów
Ustawa jednoznacznie zabrania kierowania stażystów do prac szczególnie niebezpiecznych. Definicje tych zadań zostały określone w przepisach wykonawczych do Kodeksu pracy. To dodatkowe zabezpieczenie ma zapewnić, że staż nie będzie formą zastępowania pełnoetatowego zatrudnienia w trudnych warunkach.
Dni wolne dla stażystów – nowe prawo do odpoczynku
Ustawa przewiduje także prawo do odpoczynku:
-
1 dzień wolny za każdy miesiąc pracy w trakcie pierwszych trzech miesięcy stażu,
-
2 dni wolne za każdy miesiąc w trakcie kolejnych trzech miesięcy.
To oznacza, że osoba na stażu trwającym sześć miesięcy może uzyskać nawet 9 dni wolnych – rozwiązanie dotąd niespotykane w stażach realizowanych na otwartym rynku pracy.
Ograniczenie liczby stażystów i zakaz nadużyć
Projekt zakłada także wprowadzenie limitu liczby stażystów w firmie. Nie będzie można przyjmować więcej stażystów niż liczby zatrudnionych pracowników w przeliczeniu na pełny etat. W przypadku osób samozatrudnionych limit wynosi jeden stażysta.
To rozwiązanie ma zapobiec wykorzystywaniu staży jako formy taniej siły roboczej.
Nowe uprawnienia dla PIP i obowiązki dla pracodawców
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) otrzyma uprawnienia do kontroli legalności staży. Ponadto organizatorzy będą zobowiązani do:
-
przestrzegania standardów jakości stażu,
-
dokumentowania przebiegu i efektów stażu,
-
wystawienia zaświadczenia o ukończeniu stażu i nabytych kompetencjach – w ciągu 7 dni od zakończenia.
Kogo dotyczą nowe przepisy?
Nowa ustawa obejmie wszystkie osoby odbywające staże na otwartym rynku pracy, niezależnie od wieku. Wyłączone z ustawy będą tylko:
-
staże organizowane przez urzędy pracy,
-
praktyki będące częścią formalnego kształcenia,
-
staże wymagane do uzyskania dostępu do zawodów regulowanych.
Kiedy możemy spodziewać się zmian?
Przyjęcie projektu przez rząd planowane jest na IV kwartał 2025 roku, co oznacza, że nowe zasady mogą wejść w życie już w 2026 roku. To dobry moment, aby firmy i osoby planujące karierę zawodową zapoznały się z nadchodzącymi zmianami.
źródło: money.pl