Alarm 🚨 – co się stało?
14 sierpnia 2025 r. na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego pojawił się komunikat, który zelektryzował miłośników naturalnych suplementów: Państwowa Inspekcja Sanitarna wykryła wysoki poziom alkaloidów pirolizydynowych (PA) w dwóch partiach produktu „Zdrowe Pola, Pyłek Kwiatowy”. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym są alkaloidy pirolizydynowe, dlaczego stanowią zagrożenie, kogo dotyczy wycofanie i jak chronić zdrowie swoje oraz najbliższych. 🛡️
Czym dokładnie są alkaloidy pirolizydynowe?
Alkaloidy pirolizydynowe to naturalne związki toksyczne produkowane przez niektóre rośliny – zwłaszcza chwasty z rodziny starcowatych (Senecio), ogórecznikowatych (Boraginaceae) czy ostrożeni (Crotalaria). Dla roślin stanowią barierę ochronną przed owadami roślinożernymi, dla ludzi zaś mogą okazać się cichym wrogiem.
Toksyczność i skutki zdrowotne
- Hepatotoksyczność – PA metabolizują się w wątrobie, tworząc reaktywne metabolity, które uszkadzają komórki hepatocytów.
- Nadciśnienie wrotne i marskość – przewlekła ekspozycja może prowadzić do zwłóknienia żył wątrobowych (choroba veno-occlusive disease).
- Nowotwory – Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) uznała część PA za potencjalnie kancerogenne.
- Toksyczność rozwojowa – u kobiet w ciąży PA mogą przenikać przez łożysko i zaburzać rozwój płodu.
Wystarczy już krótkotrwała, ale intensywna ekspozycja, by wywołać ostre uszkodzenie narządu. 🏥
Które partie zostały wycofane?
• Numer partii: 02.2027 1/27.03.25-4-094 • Numer partii: 02.2027 1/27.03.25-6-094 • Data minimalnej trwałości: 02.2027 • Producent/Podmiot wprowadzający do obrotu: JOYFOOD Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 217, 93-231 Łódź
Jeśli posiadasz opakowanie oznaczone powyższymi numerami, natychmiast odłóż je na bok i nie spożywaj.
Skąd PA w pyłku kwiatowym? 🌼🐝
Pszczoły zbierają pyłek z różnych roślin. Jeżeli w okolicy pasieki znajdują się chwasty wytwarzające PA, toksyny mogą przedostać się do pyłku, a następnie do finalnego produktu. Niestety proces suszenia i granulacji nie eliminuje alkaloidów, które są odporne na wysoką temperaturę.
Jakie działania podjęto?
- Natychmiastowe wycofanie – JOYFOOD aktywował wewnętrzną procedurę kryzysową.
- Monitoring – sanepid prowadzi kontrole punktów sprzedaży internetowej i stacjonarnej.
- Komunikacja – oficjalne ostrzeżenie na stronach GIS oraz PZH-PIB.
- Śledzenie łańcucha dostaw – weryfikacja, z których pasiek pochodził surowiec.
Więcej szczegółów można znaleźć na stronach: gov.pl oraz pzh.gov.pl. 📑
Co zrobić jako konsument?
✔️ Przeczytaj etykietę i potwierdź numer partii. ✔️ Jeśli partie się zgadzają – nie jedz produktu, nie używaj go do smoothie ani jako posypki do jogurtu. ✔️ Zanieś opakowanie do sklepu, w którym dokonano zakupu, lub odeślij do sprzedawcy internetowego. Masz prawo do zwrotu pełnej kwoty, nawet bez paragonu – podstawą jest komunikat GIS. ✔️ Jeżeli już spożyłeś część produktu i odczuwasz bóle brzucha, nudności, żółtaczkę, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
Czy każdy pyłek kwiatowy jest niebezpieczny?
Absolutnie nie. Polska i unijna legislacja (Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915) ustala maksymalne poziomy PA w żywności: 500 µg/kg dla pyłku i produktów pszczelich. Skażone partie „Zdrowych Pól” znacząco przekraczały te limity. Produkty spoza listy mogą być bezpieczne, o ile producent prowadzi analizy HACCP i bada próby w laboratorium akredytowanym.
Jak wybierać bezpieczny pyłek? 🔍
- Certyfikat jakości – pytaj o wyniki badań PA.
- Pasieki ekologiczne – oddalone od zanieczyszczonych łąk i nielegalnych wysypisk.
- Krótkie łańcuchy dostaw – im mniej pośredników, tym większa kontrola.
- Przezroczyste opakowanie – pozwala ocenić barwę i jednorodność surowca.
Alternatywy dla pyłku kwiatowego
Jeśli chcesz dostarczać witamin i aminokwasów bez ryzyka PA, rozważ: • Moringę – zielony proszek bogaty w białko i żelazo. • Spirulinę – mikroalga z wysoką zawartością białka. • Kiełki lucerny – łatwe do wyhodowania w domu.
Perspektywa ekspertów
Dr hab. Katarzyna Kowalska, toksykolog żywności z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, komentuje:
„Przypadki przekroczeń PA zdarzają się cyklicznie. Kluczowa jest edukacja konsumentów i regularne kontrole surowca już na etapie pasieki. Wycofanie produktu pokazuje, że system wczesnego ostrzegania RASFF działa”.
Rola systemu RASFF 🌐
Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF) to unijny system szybkiej wymiany informacji o zagrożeniach w żywności. Gdy laboratorium potwierdzi przekroczenie norm, dane trafiają do RASFF, a stamtąd do wszystkich państw członkowskich. Dzięki temu wadliwy produkt nie trafia na eksport, a cudzoziemcy są równie dobrze poinformowani jak Polacy.
Konsekwencje dla JOYFOOD
• Straty finansowe – koszty wycofania, utylizacji i ewentualnych odszkodowań. • Utrata zaufania – konsumenci mogą przerzucić się na konkurencyjne marki. • Nadzór urzędowy – wzmożone kontrole kolejnych partii.
Firma zapowiedziała w oświadczeniu, że zamierza: 1. Wprowadzić dodatkowe testy surowca. 2. Przebadać pasieki kontrahentów. 3. Opublikować szczegółowy raport do końca września 2025 r.
Czy PA można usunąć w domu?
Niestety nie. Gotowanie, mrożenie, ani suszenie nie degradują w pełni alkaloidów. Najbezpieczniejsze jest wyrzucenie lub zwrot produktu.
Historia podobnych zdarzeń w Polsce
• 2021: zioła „dziurawiec” jednej z firm zielarskich – poziom PA 1200 µg/kg. • 2023: herbatka ziołowa dla niemowląt – interwencja RASFF zapobiegła sprzedaży 15 000 opakowań.
Jak zgłosić nieprawidłowość?
- Zrób zdjęcie etykiety i numeru partii.
- Opisz, gdzie produkt został zakupiony.
- Wyślij wiadomość e-mail do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej.
Dane kontaktowe dostępne są na stronie gis.gov.pl. ✉️
Podsumowanie 📝
Wycofanie pyłku kwiatowego „Zdrowe Pola” to ważne przypomnienie, że nawet naturalne super-foods mogą być zagrożeniem, jeśli nie spełniają norm bezpieczeństwa. Konsumenci powinni regularnie śledzić komunikaty sanepidu, czytać etykiety i wymagać od producentów wyników badań laboratoryjnych. Zadbanie o własne zdrowie zaczyna się od świadomych wyborów przy sklepowej półce.
Źródła
• Główny Inspektorat Sanitarny – "Ostrzeżenie publiczne dotyczące żywności" (14.08.2025) – https://www.gov.pl/web/gis • Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH-PIB – https://pzh.gov.pl • Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915 z 25 kwietnia 2023 r. • IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans – https://monographs.iarc.who.int • EFSA „Scientific Opinion on Pyrrolizidine Alkaloids in Food and Feed” – https://www.efsa.europa.eu
Najważniejsze: Jeśli masz w domu pyłek kwiatowy z numerem partii objętym wycofaniem – przestań go używać i oddaj do sklepu. Twoja wątroba Ci za to podziękuje! 💚