W polskim kalendarzu pojawia się nowe święto państwowe, którego wprowadzenie ma szczególne znaczenie historyczne i symboliczne. Jego ustanowienie niesie ze sobą silny przekaz, który ma przypominać o wydarzeniach, które odcisnęły piętno na narodowej pamięci. Poniżej przedstawiamy, co dokładnie zmienia się od lipca 2025 roku.
11 lipca - Nowe święto państwowe
Polski parlament ustanowił 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci o Polakach, którzy zginęli na Kresach Wschodnich w wyniku tragicznych wydarzeń z lat 40. XX wieku. Nowe święto państwowe upamiętnia ofiary jednej z najdramatyczniejszych kart w historii regionu, a decyzja o jego wprowadzeniu zapadła przy niemal pełnej zgodzie senatorów i posłów.
Ustawa poparta jednogłośnie
Sejm i Senat jednogłośnie poparli ustawę, której celem jest uhonorowanie pamięci ofiar wydarzeń na terenie dzisiejszej zachodniej Ukrainy i wschodniej Polski. Zgodnie z nowymi przepisami, 11 lipca obchodzony będzie jako Narodowy Dzień Pamięci o Polakach zamordowanych na Kresach Wschodnich II RP.
Nowe święto państwowe już w tym roku
Nowe przepisy wchodzą w życie już na początku lipca 2025 roku, zatem pierwsze oficjalne obchody Narodowego Dnia Pamięci przypadną jeszcze w tym samym miesiącu. Uroczystości mają mieć charakter lokalny i ogólnopolski – planowane są m.in. msze święte, wystawy edukacyjne, akcje w szkołach oraz oficjalne wystąpienia władz.
Oficjalne święto bez dnia wolnego
Święto to będzie miało charakter symboliczny – nie przewidziano w związku z nim żadnych dodatkowych kosztów ani ustawowego dnia wolnego od pracy.
Mimo nadania rangę święta państwowego, 11 lipca nie zostanie włączony do listy dni ustawowo wolnych od pracy. Oznacza to, że zarówno placówki handlowe, jak i urzędy czy instytucje publiczne będą funkcjonować w tym dniu normalnie. Święto nie będzie wiązać się z dodatkowymi ograniczeniami, a jego głównym celem ma być edukacja historyczna i podkreślenie znaczenia pamięci zbiorowej.
Skąd ta data?
Data 11 lipca nie została wybrana przypadkowo. Tego dnia, w 1943 roku, doszło do tzw. „krwawej niedzieli” – dramatycznej kulminacji serii napadów na polskie wsie. Jak wynika z ustaleń historyków, tylko w ciągu jednego dnia zginęły tysiące cywilów – w tym całe rodziny, dzieci i osoby starsze.
Według opracowań IPN i danych historycznych, ataki przeprowadzono w ponad 100 miejscowościach, głównie na Wołyniu. Odpowiedzialność za te zbrodnie ponoszą oddziały Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) oraz Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA).
Polityczne i społeczne znaczenie nowego święta
Ustanowienie tego dnia to nie tylko gest symboliczny, ale także ważny krok w kierunku zachowania świadomości historycznej. W uzasadnieniu ustawy zaznaczono, że „męczeńska śmierć Polaków z rąk nacjonalistycznych formacji wymaga należytego upamiętnienia”, a społeczeństwo powinno znać i rozumieć bolesne fragmenty swojej przeszłości.
To również próba pojednania z historią, a zarazem sygnał dla przyszłych pokoleń o konieczności pielęgnowania prawdy i tożsamości narodowej – bez względu na kontrowersje i trudne emocje.