Szklanki pełne toksyn: GIS ostrzega przed migracją ołowiu i kadmu z popularnych naczyń TEDi

"Lepiej zapobiegać niż leczyć" – to hasło nabiera wyjątkowego znaczenia, gdy mowa o kontaktach naczyń z żywnością. W połowie czerwca 2025 r. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) opublikowała alarmujący komunikat: z pozoru niewinne szklanki 250 ml ze wzorem kwiatowym, dostępne w sklepach TEDi, mogą uwalniać do napojów groźne ilości ołowiu i kadmu. ☠️

Co wykazała kontrola? 🔬

Podczas rutynowych badań urzędowych laboratoria PIS pobrały próbki kompletu trzech szklanek (kod kreskowy 652 19890001011000000300 125). Testy wykazały przekroczenie dopuszczalnych limitów migracji metali ciężkich z obrzeża naczynia – miejsca, które najczęściej styka się z ustami.

Zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 84/2004 maksymalny poziom migracji ołowiu z wyrobów szklanych nie powinien przekraczać 0,2 mg/l, a kadmu 0,02 mg/l. Wyniki badań przekroczyły te wartości kilkukrotnie.

Naukowcy z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – PIB uznali, że regularne korzystanie z kwestionowanych szklanek może prowadzić do pobrania metali na poziomie „stwarzającym istotne zagrożenie dla zdrowia”.

Jakie działania podjęła sieć TEDi? 🛒

1. Natychmiastowe wycofanie wszystkich partii artykułu z sal sprzedaży poprzez blokadę kasową (komunikat kasowy).
2. Przeniesienie towaru do magazynów sklepowych, poza zasięg klientów.
3. Wywieszenie w placówkach „Informacji dla Klientów” oraz publikacja ostrzeżenia na stronie internetowej: https://www.tedi.com/pl-pl/bezpieczenstwo-produktow
4. Uruchomienie procedury zwrotu – każdy klient może oddać szklanki bez paragonu i otrzymać pełny zwrot pieniędzy.

Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadzorują cały proces, by upewnić się, że żadna sztuka nie trafi ponownie do obrotu.

Dlaczego ołów i kadm są tak niebezpieczne? ⚠️

🥄 Ołów - kumuluje się w kościach i zębach, wypierając wapń - uszkadza układ nerwowy, szczególnie u dzieci (niższe IQ, problemy behawioralne) - zwiększa ryzyko nadciśnienia, chorób nerek i układu krążenia

🥄 Kadm - gromadzi się w nerkach, wywołując przewlekłą niewydolność - osłabia kości, potęgując ryzyko osteoporozy - klasyfikowany jako czynnik rakotwórczy (IARC grupa 1)

Nawet niewielkie, ale długotrwałe narażenie może spowodować poważne konsekwencje zdrowotne.

Jak rozpoznać zagrożony produkt? 🔍

• Pojemność: 250 ml • Motyw: kolorowy wzór kwiatowy na ściankach • Opakowanie: komplet 3 sztuk, folia termokurczliwa lub kartonik • Kod kreskowy zaczynający się od 652 19890001011000000300 125 lub kod artykułu 1989001101 • Kraj pochodzenia: Chiny

Jeśli masz w domu identyczne szklanki, nie czekaj – odstaw je i udaj się do najbliższego sklepu TEDi.

Co zrobić, gdy używałeś już tych szklanek? 🤔

1. Przerwij korzystanie natychmiast.
2. Wypij dużo wody – pomaga przyspieszyć eliminację metali.
3. Jeśli często piłeś z tych naczyń, rozważ badanie poziomu ołowiu we krwi (test ołowiu, Pb-B) oraz kadmu w moczu (Cd-U).
4. Skonsultuj się z lekarzem rodzinnym, zwłaszcza gdy chodzi o dzieci lub kobiety w ciąży.

Jak wygląda procedura zwrotu w TEDi? 📝

• Zgodnie z informacją na stronie sieci (https://www.tedi.com/pl-pl/serwis/zwroty), wystarczy oddać produkt w dowolnej placówce.
• Paragon nie jest wymagany, ale może przyspieszyć formalności.
• Klient otrzymuje zwrot gotówki lub przelew na kartę, zależnie od metody płatności.
• Reklamację można złożyć do 30 dni od daty ogłoszenia komunikatu, choć prawo konsumenckie nie ogranicza tej możliwości, gdy produkt jest niebezpieczny.

Czym jest „migracja” metali ciężkich? 🧪

W skrócie – to proces, w którym związki chemiczne przenikają z powierzchni naczynia do żywności lub napoju. Wyższe temperatury, kwaśne płyny (np. sok pomarańczowy) i długotrwały kontakt przyspieszają migrację. W przypadku omawianych szklanek problem pojawił się na obrzeżu, które może być pokryte barwnikami zawierającymi ołów lub kadm.

Jakie przepisy chronią konsumentów? 📜

1. Dyrektywa 84/500/EWG w sprawie wyrobów ceramicznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością – stosowana analogicznie do szkła dekorowanego.
2. Rozporządzenie (WE) nr 1935/2004 – ogólne przepisy dotyczące materiałów i wyrobów mających kontakt z żywnością.
3. Krajowe rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2010 r. w sprawie badań migracji metali z wyrobów emaliowanych i szklanych.

Te akty prawne określają limity migracji, obowiązki producentów i sankcje za wprowadzanie niebezpiecznych towarów.

Jak wybierać bezpieczne naczynia? 🛡️

✅ Kupuj od renomowanych producentów, posiadających certyfikaty LFGB / FDA / PZH. ✅ Unikaj naczyń z intensywnymi nadrukami w miejscu styku z ustami. ✅ Nie myj dekorowanego szkła w zmywarce na programach powyżej 50 °C. ✅ Nie przechowuj kwaśnych napojów w ozdobnych szklankach przez dłuższy czas. ✅ Regularnie sprawdzaj ostrzeżenia GIS (https://www.gov.pl/web/gis/ostrzezenia) i aplikację „Harmonia” PIS.

Prawa konsumenta – co, jeśli sklep odmawia zwrotu? ⚖️

Sklep ma obowiązek przyjąć zwrot niebezpiecznego produktu, nawet po upływie ustawowych 14 dni na odstąpienie od umowy. W razie problemów: 1. Złóż reklamację na piśmie, powołując się na art. 556 Kodeksu cywilnego (rękojmia za wady). 2. Poproś o pomoc powiatowego rzecznika konsumentów. 3. Zgłoś nieprawidłowość do Inspekcji Handlowej lub UOKiK.

Czy to odosobniony przypadek? 🌍

Niestety nie. W latach 2022–2024 RASFF (unijny system szybkiego ostrzegania o żywności i paszach) odnotował ponad 80 zgłoszeń dotyczących migracji ołowiu z ceramiki i szkła importowanego głównie z Azji.

Porównanie dopuszczalnych limitów metali ciężkich ⬇️

| Metal | Limit UE (mg/l) | Przekroczenie w szklankach TEDi | |-------|----------------|----------------------------------| | Ołów | 0,2 | 1,1 – 1,3 | | Kadm* | 0,02 | 0,09 – 0,12 |

*Dane z raportu PIS nr 06/2025/GL/ŚL.

5 szybkich pytań i odpowiedzi ❓

1. Czy mogę dalej używać szklanek tylko do zimnej wody? Nie. Migracja metali zachodzi także w temperaturze pokojowej.
2. Czy dotyczy to wszystkich szklanek TEDi? Nie, wyłącznie partii o wskazanym kodzie kreskowym.
3. Czy paragon jest potrzebny do zwrotu? Nie, ponieważ produkt został uznany za niebezpieczny.
4. Co, jeśli wyrzuciłem opakowanie? Wystarczy sama szklanka – personel rozpozna wzór.
5. Czy otrzymam odszkodowanie za badania lekarskie? Ewentualne roszczenia można kierować na drogę cywilną – przydatne będzie potwierdzenie zakupu i dokumentacja medyczna.

Podsumowanie 📝

• Ołów i kadm ze szklanek TEDi stanowią realne zagrożenie – szczególnie dla dzieci i kobiet w ciąży. • Sklep wdrożył procedurę zwrotu, a inspektorat sanitarny nadzoruje wycofanie. • Konsument ma prawo do pełnego zwrotu pieniędzy oraz do informacji o zagrożeniu. • Regularne śledzenie komunikatów PIS i wybór certyfikowanych naczyń to najlepsza profilaktyka.

Zdrowie jest bezcenne – nie ryzykuj dla kilku złotych oszczędności. 🛑

Źródła: 1. Komunikat GIS z 13.06.2025 – "Ostrzeżenie publiczne dotyczące wyrobu do kontaktu z żywnością: Migracja ołowiu i kadmu z obrzeża szklanek" – https://www.gov.pl/web/gis 2. Rozporządzenie (WE) 1935/2004 – https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32004R1935 3. NIZP PZH – stanowisko w sprawie migracji metali ciężkich – https://www.pzh.gov.pl 4. Sieć TEDi – procedury zwrotu – https://www.tedi.com/pl-pl/serwis/zwroty 5. Baza RASFF – raporty 2022–2024 – https://food.ec.europa.eu/safety/rasff",