Zatkane zatoki i lot samolotem to połączenie, które może skończyć się nie tylko silnym bólem głowy, ale nawet uszkodzeniem błony śluzowej, ucha środkowego czy pogłębieniem infekcji. W kabinie samolotu ciśnienie powietrza zmienia się gwałtownie, a jeśli Twoje zatoki są zainfekowane lub niedrożne, ryzykujesz poważne konsekwencje zdrowotne. Dowiedz się, dlaczego lot z infekcją zatok to zły pomysł i jak zminimalizować ryzyko komplikacji, jeśli nie masz wyboru i musisz lecieć.
Dlaczego lot z chorymi zatokami jest niebezpieczny?
W trakcie startu i lądowania samolotu dochodzi do szybkich zmian ciśnienia atmosferycznego. W warunkach zdrowych, zatoki – czyli wypełnione powietrzem przestrzenie w kościach twarzy – samoczynnie wyrównują ciśnienie dzięki drożnym ujściom do jamy nosowej. Jednak gdy zatoki są objęte stanem zapalnym, ich ujścia są zablokowane przez:
-
obrzęk błony śluzowej,
-
nadmiar wydzieliny,
-
a czasem również przez bakteryjne zakażenie.
W takich warunkach powietrze uwięzione w zatokach nie ma jak się przemieścić. Gdy ciśnienie w kabinie się zmienia, w zatokach pojawia się różnica ciśnień, która może prowadzić do:
-
silnego bólu w okolicy czoła, nosa lub policzków,
-
ucisku w głowie,
-
a nawet do krwawienia z nosa lub uszkodzenia błony śluzowej zatok.
Barosinusitis – czyli „zapalenie zatok wywołane zmianą ciśnienia”
To rzadko rozpoznawany, ale dobrze udokumentowany problem. Barosinusitis (zapalenie barotraumatyczne zatok) występuje, gdy wskutek gwałtownego spadku lub wzrostu ciśnienia dochodzi do:
-
przemieszczenia powietrza w zatokach,
-
podrażnienia nerwów czuciowych,
-
a czasem nawet do pęknięcia naczyń krwionośnych w obrębie błony śluzowej.
Objawy mogą pojawić się już podczas lotu i obejmować:
-
nagły, ostry ból w okolicy zatok (często jednostronny),
-
ból głowy oporny na środki przeciwbólowe,
-
krwawienie z nosa,
-
uczucie rozpierania w twarzy,
-
ból zębów (szczególnie górnych).
Czy można lecieć z infekcją zatok?
Zalecenie lekarzy jest jednoznaczne: jeśli to możliwe, unikaj lotu w trakcie aktywnej infekcji zatok. Ryzyko powikłań, takich jak zapalenie ucha środkowego, barotrauma czy nasilenie stanu zapalnego, jest bardzo wysokie.
Ale co, jeśli musisz lecieć?
Jak przygotować się do lotu z zatkanymi zatokami?
Jeśli podróż samolotem jest konieczna, oto 7 kroków, które pomogą zmniejszyć ryzyko komplikacji:
1. Zastosuj spray obkurczający błonę śluzową nosa
30–60 minut przed lotem użyj preparatu z ksylometazoliną lub oksymetazoliną. Ułatwia to udrożnienie ujść zatok i trąbek słuchowych. Pamiętaj: nie stosuj tych leków dłużej niż 3–5 dni!
2. Wykonaj płukanie nosa solą hipertoniczną
To bezpieczna i skuteczna metoda na oczyszczenie nosa z nadmiaru śluzu. Wykonaj irygację przed wyjazdem na lotnisko.
3. Nawadniaj się!
Picie dużej ilości wody pomaga utrzymać prawidłową wilgotność błon śluzowych i rozrzedza wydzielinę.
4. Ziewaj, przełykaj, żuj gumę podczas startu i lądowania
Pomaga to wyrównać ciśnienie między uchem środkowym a otoczeniem, co zmniejsza ryzyko bólu i zatkania uszu.
5. Unikaj alkoholu i kofeiny
Wysuszają błony śluzowe i mogą pogłębiać niedrożność zatok.
6. Rozważ użycie olejków eterycznych
Inhalacja z olejkiem eukaliptusowym lub miętowym (wcześniej, nie w samolocie) może ułatwić oddychanie i udrożnić nos.
7. Skonsultuj się z lekarzem przed podróżą
Jeśli objawy są nasilone lub towarzyszy im gorączka, rozważ przesunięcie lotu lub uzyskaj zgodę na bezpieczne podróżowanie z punktu widzenia zdrowotnego.
Kto jest szczególnie narażony?
Lot z infekcją zatok jest szczególnie ryzykowny dla:
-
małych dzieci – ich trąbki słuchowe są węższe, co zwiększa ryzyko zatkania,
-
kobiet w ciąży, które mają fizjologicznie obrzękniętą śluzówkę,
-
osób z przewlekłym zapaleniem zatok,
-
alergików,
-
nurków i osób często podróżujących samolotami.
W ich przypadku objawy barotraumy mogą występować częściej i być bardziej nasilone.
Co robić po locie?
Po przylocie warto obserwować organizm – jeśli pojawiają się:
-
utrzymujący się ból głowy lub twarzy,
-
zatkane uszy,
-
szum w uszach,
-
ropna wydzielina z nosa,
-
lub gorączka – skontaktuj się z lekarzem.
Możliwe, że doszło do powikłań infekcji, które wymagają leczenia, np. antybiotykiem lub lekami przeciwzapalnymi.
Zdrowie ponad harmonogram
Choć przekładanie podróży może być trudne organizacyjnie, zdrowie zatok i uszu nie powinno schodzić na dalszy plan. Lot z infekcją może pogłębić stan zapalny, spowodować silny ból, a nawet trwałe zmiany w obrębie błony śluzowej zatok. Dlatego jeśli kaszlesz, masz zatkany nos i ból twarzy, dobrze się przygotuj – albo odłóż lot na później.