Już od 2025 roku pracowników mogą czekać istotne zmiany w badaniach okresowych. Obowiązkowe testy w medycynie pracy zostaną rozszerzone o nowe, szczegółowe badania, które pozwolą lepiej monitorować zdrowie pracowników. Jakie badania staną się konieczne, kto poniesie ich koszty i kiedy te przepisy wejdą w życie?
Medycyna pracy obecnie
Obecnie medycyna pracy wymaga od pracowników przejścia trzech głównych rodzajów badań:
- Badania wstępne – dla osób rozpoczynających pracę, które muszą przejść ocenę zdolności do wykonywania powierzonych zadań.
- Badania kontrolne – przeprowadzane, gdy pracownik powraca do pracy po ponad 30-dniowej przerwie związanej z chorobą, by upewnić się, że jest gotowy do wykonywania obowiązków.
- Badania okresowe – wykonywane cyklicznie, kiedy kończy się ważność zaświadczenia lekarskiego o zdolności do pracy.
Dotychczas lekarz medycyny pracy oceniał pracownika na podstawie ogólnego wywiadu oraz badań okulistycznych, a w zależności od charakteru pracy – także na podstawie wizyt u specjalistów, takich jak neurolog czy laryngolog. Nowe przepisy przewidują jednak rozszerzenie tej listy o dodatkowe testy, które będą obowiązkowe dla wszystkich.
Jakie badania staną się obowiązkowe?
Według zapowiedzi wiceministra zdrowia Wojciecha Koniecznego, od 2025 roku lista obowiązkowych badań zostanie rozszerzona. Wśród nowych testów, które lekarze medycyny pracy będą musieli przeprowadzać, znajdą się:
- Lipidogram – badanie poziomu lipidów we krwi, pozwalające ocenić ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
- Pomiar poziomu cukru – test pozwalający na wczesne wykrycie cukrzycy, której diagnoza może mieć kluczowe znaczenie dla zdrowia pracownika.
- BMI (wskaźnik masy ciała) – obliczany w celu zidentyfikowania potencjalnych zagrożeń zdrowotnych związanych z nadwagą lub otyłością.
Nowy zakres badań ma służyć profilaktyce i wcześniejszemu wykrywaniu chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, które stają się coraz większym problemem społecznym.
Program „Profilaktyka 40 plus” w medycynie pracy
Planowane zmiany mają ścisły związek z rządowym programem „Profilaktyka 40 plus”, który ma na celu upowszechnienie badań profilaktycznych. Program ten zakłada dostęp do dodatkowych badań, które pracownik będzie mógł wykonać dobrowolnie. Wśród nich znajdą się:
- Mammografia – dla kobiet, aby wczesnym stadium wykrywać zmiany nowotworowe.
- Cytologia – pomocna w profilaktyce raka szyjki macicy.
- Oznaczenie PSA – dla mężczyzn, jako badanie przesiewowe pod kątem raka prostaty.
- RTG płuc – prześwietlenie klatki piersiowej, które pozwala wykrywać choroby układu oddechowego.
Wprowadzenie tych badań jako dobrowolnych ma na celu umożliwienie pracownikom szerszego dbania o zdrowie, przy jednoczesnym zachowaniu podstawowych obowiązkowych badań dla wszystkich.
Kto zapłaci za nowe badania?
Dla wielu pracodawców i pracowników kluczowe jest pytanie o koszty nowych badań. Jak wynika z zapowiedzi, jeśli przychodnia realizująca badania przystąpi do programu „Profilaktyka 40 plus”, koszty zostaną pokryte przez państwo. Oznacza to, że dodatkowe obowiązkowe badania, jak i dobrowolne testy, nie będą obciążać finansowo ani pracodawców, ani pracowników. To istotne udogodnienie, które pozwala na przeprowadzenie badań bez dodatkowych wydatków.
Kiedy wejdą w życie nowe przepisy?
Niezależne źródła sugerują, że nowe przepisy mogą zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2025 roku. Pracodawcy powinni więc przygotować się na potencjalne zmiany, a pracownicy mogą spodziewać się nowych wymogów podczas kolejnych wizyt w medycynie pracy. Choć data ta nie została jeszcze oficjalnie potwierdzona, warto śledzić komunikaty rządowe, które mogą przynieść szczegóły i ostateczne terminy wdrożenia nowych zasad.
