Akcje zbierania nakrętek na zakup np. sprzętu dla niepełnosprawnych zyskały ogromną popularność w ostatnich latach. Już niebawem ich organizacja stanie się jednak niemożliwa!
Nowe przepisy UE
Unia Europejska stara się wprowadzać przepisy chroniące środowisko przed negatywnymi efektami działalności człowieka w tym między innymi zmianami klimatycznymi.
Przejawem tych działań są kolejne zmiany w prawie. Zgodnie z unijną dyrektywą SUP, od połowy 2024 r. wszystkie nakrętki plastikowe w całej Unii Europejskiej powinny być fabrycznie przytwierdzone do opakowania od napoju - butelki czy kartonu.
Czy to koniec zbiórek nakrętek?
Zmiany komentował dyrektor generalny Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych Robert Szyman:
„Z jednej strony mamy koszt społeczny, a z drugiej środowiskowy. Nowe przepisy mogą niestety zabić inicjatywy związane z charytatywnym zbieraniem nakrętek”.
Zwrócił jednak uwagę, że właściwie nie mamy danych na temat tego, ile tak naprawdę tego typu nakrętek trafiło do środowiska, a ile zostało odzyskanych. A to właśnie dzięki nim można by było ocenić, czy podczas tego typu inicjatyw pozyskuje się ich dostateczną ilość, która rekompensowałaby zanieczyszczenie środowiska.
Sens zbiórek
Według Szymona Dziak-Czekana ze stowarzyszenia Polski Recykling zbieranie nakrętek było po pierwsze nauką selektywnej zbiórki u źródła, a po drugie - fundacje mogły na tym nieco zarobić. Natomiast w sytuacji, gdy w całej Polsce mamy już od kilku lat odbiór odpadów komunalnych w podziale na pięć frakcji, straciło to swój pierwotny sens.
Natomiast Piotr Szewczyk, zastępca dyrektora Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Orli Staw cytowany przez Prawo.pl, wyjaśnił:
„Zyskujemy na nich niewielką ilość zebranych nakrętek, ale tracimy pozostałą, odkręconą część, bo te odkręcone nakrętki trafiają w sortowni do frakcji drobnej, a stamtąd nikt już ich nie odzyska. Stąd unijny nakaz przytwierdzania nakrętki do butelki”.
W trosce o środowisko
Zapisy wprowadzające nowy wymóg dla producentów mają wejść w życie od 1 lipca 2024 roku. Jednak niektóre firmy, również w Polsce, już stosują przepisy tej dyrektywy. Zmiany te tłumaczą względami środowiskowymi. Dzięki nim można poddać recyklingowi całe opakowanie, a tym samym zmniejszyć ilość plastiku, która mogłaby przedostać się do środowiska. Robert Szyman zwraca uwagę:
„Jednak z jednej strony mamy koszt środowiskowy, a z drugiej społeczny, czego nie da się porównać. Jeżeli nakrętki będą na stałe przymocowane do pojemników, to w domyśle ktoś na siłę nie będzie się szarpał z nakrętką, aby ją wyrzucić w krzaki. Już niedługo butelki będą objęte kaucją, przez co te nakrętki wraz z nią trafią do automatu zwrotnego”.
