Urlop bezpłatny regulowany jest przez Kodeks Pracy. Zapis o nim znajdziemy w art. 174 KP. Jakie są dokładne warunki korzystania z takiego urlopu? Czy pracodawca musi wyrazić zgodę na taki urlop? Wyjaśnimy kilka ważnych kwestii.
Prawo do bezpłatnego urlopu to jedno z praw pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, bez względu na to, czy została ona podpisana na czas określony, czy nieokreślony.
Co należy wiedzieć o urlopie bezpłatnym?
- Na wstępie należy podkreślić, że za czas urlopu bezpłatnego pracownik nie pobiera wynagrodzenia;
- Aby skorzystać z takiego urlopu należy złożyć odpowiedni wniosek. Nie ma obowiązku uzasadniania chęci skorzystania z takiego urlopu. Jest to jednak mile widziane;
- Kodeks Pracy nie przewiduje maksymalnej liczby dni urlopu bezpłatnego, które pracownik może wykorzystać w danym roku kalendarzowym. Jest to w całości kwestia ustaleń między pracownikiem a pracodawcą;
- Jeśli urlop trwa dużej niż 3 miesiące to może dojść do przerwania urlopu przez pracodawcę;
- Urlop bezpłatny nie wlicza się do stażu pracy. Pracodawca nie odprowadza składek ZUS od pensji. Po upływie 30 dni od rozpoczęcia takiego urlopu pracownik traci zatem: ubezpieczenie zdrowotne, prawo do zasiłku chorobowego, opiekuńczego i macierzyńskiego, prawo do świadczenia rehabilitacyjnego;
- Okres urlopu bezpłatnego będzie wliczał się do stażu pracy jeśli pracownik korzysta z bezpłatnego urlopu, aby wykonać pracę u innego pracodawcy (oparte jest to na porozumieniu między pracodawcami);
- Z urlopu bezpłatnego można skorzystać bez względu na niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Okres urlopu bezpłatnego obniża wymiar urlopu wypoczynkowego. Z każdym miesiącem pracownik traci 1/12 dostępnego wymiaru płatnego urlopu, który wynosi 20 lub 26 dni. Pamiętajmy, że pracodawca nie ma prawa wysyłać pracownika na urlop bezpłatny zamiast na urlop wypoczynkowy bez zgody pracownika;
- Na urlopie bezpłatnym można pracować (urlop może być wykorzystany na prace sezonowe);
- W Kodeksie Pracy nie ma wpisu o konieczności uzasadniania chęci skorzystania z urlopu bezpłatnego;
- Po urlopie pracownik ma prawo wrócić na swoje stanowisko z takim samym wynagrodzeniem;
- Urlopu bezpłatnego nie można traktować jako swego rodzaju ochrony przed zwolnieniem dyscyplinarnym. Pracodawca może to rozwiązać z pracownikiem przebywającym na bezpłatnym urlopie, jeśli zwolnienie nastąpiło z winy pracownika.
Czy pracodawca musi wyrazić zgodę na urlop bezpłatny?
Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu bezpłatnego. Może wyrazić na niego zgodę, ale nie ma obowiązku jego przyznawania. Pracodawca nie musi przedstawiać powodu odmowy takiego urlopu. Pamiętajmy jednak, że pracodawca nie może sugerować nam skorzystania w pierwszej kolejności z urlopu wypoczynkowego.
