Nowa ustawa już stała się faktem. Prezydent złożył podpis pod przepisami, które znacząco wpłyną na osoby pozostające bez zatrudnienia oraz działanie urzędów pracy. Czego można się spodziewać i kto najbardziej odczuje skutki zmian?
Wyższy zasiłek i równe zasady dla wszystkich
Jednym z najbardziej zauważalnych elementów reformy jest zmiana w przyznawaniu zasiłku dla bezrobotnych. Zlikwidowano zasadę, według której osoby z krótszym stażem pracy (poniżej 5 lat) otrzymywały tylko 80 proc. podstawowego zasiłku. Teraz każdy bezrobotny, niezależnie od długości kariery zawodowej, otrzyma świadczenie w pełnej wysokości.
To rozwiązanie ma ujednolicić system i zwiększyć poczucie sprawiedliwości, ale już pojawiają się głosy, że może to generować większe obciążenie dla budżetu, co z kolei odbije się na dostępności innych form wsparcia.
Nowe zasady rejestracji i większa mobilność
Zmienia się także sposób, w jaki osoby bezrobotne będą mogły się rejestrować. Do tej pory wymagane było zgłoszenie się do urzędu właściwego ze względu na adres zameldowania. Teraz to miejsce zamieszkania będzie decydujące, co ma ułatwić dostęp do pomocy dla wielu osób mieszkających poza miejscem formalnego zameldowania.
Bezrobotni zyskują większą elastyczność, ale eksperci zwracają uwagę, że może to rodzić pewne problemy z koordynacją świadczeń i usług pomiędzy różnymi urzędami.
Pomoc dla młodych i dużych rodzin
W nowym systemie wprowadzono priorytetowe traktowanie niektórych grup, w tym osób samotnie wychowujących dzieci oraz członków rodzin wielodzietnych posiadających Kartę Dużej Rodziny. Zmiany obejmują również osoby do 30. roku życia, które będą miały wyznaczonego doradcę ds. młodzieży oraz przejdą ocenę swoich umiejętności cyfrowych.
To kolejny krok w stronę aktywizacji młodych i wspierania rodzin, ale pojawiają się też pytania o wydolność kadrową urzędów pracy, które będą musiały obsługiwać nowe obowiązki.
Pożyczki edukacyjne i nowy model staży
Reforma zakłada również wprowadzenie pożyczki edukacyjnej, która może wynieść nawet 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Środki te będzie można przeznaczyć m.in. na:
-
szkolenia i kursy zawodowe,
-
studia podyplomowe,
-
potwierdzanie kwalifikacji i kompetencji,
-
uzyskanie certyfikatów i dokumentów,
-
kontynuację nauki w formach szkolnych.
W miejsce dotychczasowego, mało popularnego przygotowania zawodowego dorosłych, wprowadzony zostaje „staż plus”. Poza nabywaniem umiejętności, umożliwi on zdobywanie kwalifikacji zawodowych, a uczestnicy otrzymają dodatek do stypendium. Dodatkowo przewidziana jest premia dla pracodawców, którzy zdecydują się na udział w tym programie.
Zmiany w planach działania i intensywniejszy kontakt z urzędem
Zmieniono także zasady tworzenia Indywidualnego Planu Działania (IPD). Będzie on opracowywany tylko dla wybranych grup, m.in. osób młodych, długotrwale bezrobotnych i tych zarejestrowanych przez ponad 120 dni. To znacząca zmiana w porównaniu do obecnych przepisów, gdzie IPD tworzy się dla każdego w ciągu 60 dni od rejestracji.
Dodatkowo zwiększy się częstotliwość kontaktu bezrobotnego z urzędnikiem PUP – minimum raz na 30 dni (obecnie co najmniej raz na 60 dni). Ma to poprawić efektywność wsparcia, ale może też obciążyć pracowników urzędów pracy.
Jak nowe przepisy sprawdzą się w praktyce, pokażą najbliższe miesiące – jedno jest pewne: zmian nie da się już zatrzymać!
