Choć marchewka od lat uchodzi za symbol zdrowego odżywiania, nie każdy może się nią cieszyć bez ograniczeń. Dla osób chorujących na cukrzycę czy zmagających się z insulinoopornością, ten popularny warzywny przysmak może okazać się nie do końca korzystny. Wszystko przez jej indeks glikemiczny (IG), który w przypadku wersji gotowanej rośnie do niepokojąco wysokiego poziomu.
Czym jest indeks glikemiczny i dlaczego ma znaczenie?
Indeks glikemiczny to wskaźnik informujący, jak szybko po spożyciu danego produktu wzrasta poziom glukozy we krwi. Produkty o wysokim IG (powyżej 70) powodują gwałtowny wzrost cukru we krwi, co jest szczególnie niebezpieczne dla diabetyków. Marchew gotowana – w przeciwieństwie do surowej – może osiągać IG nawet na poziomie 85, co stawia ją w grupie produktów o wysokim potencjale glikemicznym.
Gotowana marchew a cukrzyca – nieoczywiste zagrożenie
Wielu pacjentów z cukrzycą typu 2 nieświadomie wprowadza gotowaną marchew do diety, myśląc, że to niskokaloryczny, zdrowy wybór. Tymczasem obróbka termiczna sprawia, że zawarte w niej cukry proste są szybciej przyswajane przez organizm. Efekt? Gwałtowne wahania glikemii, które mogą prowadzić do hiperglikemii lub nasilać objawy choroby.
Co więcej, gotowana marchew często znajduje się w zupach, gulaszach i daniach jednogarnkowych – a więc potrawach, które wiele osób spożywa regularnie. W połączeniu z innymi produktami o wysokim IG, może to wywołać niekorzystne reakcje metaboliczne.
A co z marchewką surową?
Dobra wiadomość jest taka, że surowa marchew ma znacznie niższy indeks glikemiczny – ok. 30–35, co czyni ją bezpieczniejszym wyborem dla osób z zaburzeniami gospodarki cukrowej. Spożywana z umiarem może być źródłem błonnika, witamin (A, C, K) oraz przeciwutleniaczy, wspierających m.in. wzrok i odporność.
Dla diabetyków kluczowe jest jednak kontrolowanie ilości oraz forma podania – warto ją jeść w towarzystwie zdrowych tłuszczów (np. oliwy z oliwek) lub białka, co spowalnia wchłanianie glukozy i stabilizuje poziom cukru we krwi.
Jak komponować dietę przy cukrzycy?
Dieta osoby chorej na cukrzycę powinna bazować na produktach o niskim i średnim IG, takich jak:
-
warzywa zielone (brokuły, cukinia, sałata),
-
strączki (soczewica, ciecierzyca),
-
produkty pełnoziarniste,
-
orzechy i pestki,
-
chude źródła białka.
Warto też pamiętać o unikaniu tzw. „zdrowych pułapek” – czyli produktów, które mimo niskiej kaloryczności mogą negatywnie wpływać na poziom cukru we krwi. Gotowana marchew jest jednym z nich.
Podsumowanie: zdrowa, ale nie dla wszystkich
Marchewka, choć zdrowa i pełna wartości odżywczych, nie zawsze jest dobrym wyborem dla diabetyków – szczególnie w wersji gotowanej. Wysoki indeks glikemiczny sprawia, że może szybko podnieść poziom cukru we krwi, co może być groźne dla osób z cukrzycą lub insulinoopornością. Kluczem do zdrowego odżywiania w przypadku tych schorzeń jest świadome podejście do jedzenia i unikanie nadmiernego spożycia produktów o wysokim IG – nawet tych, które uchodzą za „zdrowe”.