Obowiązkowe szczepienia dzieci w Polsce od lat budzą kontrowersje, a raport Najwyższej Izby Kontroli za lata 2021–2023 wskazuje na poważne problemy z ich realizacją. W odpowiedzi na te ustalenia Główny Inspektor Sanitarny zapowiada wprowadzenie nowoczesnych narzędzi cyfrowych oraz intensyfikację działań edukacyjnych skierowanych do rodziców.
Rosnąca liczba odmów szczepień
Raport NIK, opublikowany 28 listopada, ujawnia rosnącą liczbę odmów szczepień ochronnych wśród dzieci i młodzieży. W Polsce obowiązek ten obejmuje około 7,5 miliona osób w wieku do 18 lat. Tymczasem liczba odmów szczepień wzrosła z około 40 tysięcy w 2018 roku do ponad 87 tysięcy w 2023 roku. Krajowy Konsultant ds. Epidemiologii przestrzega, że brak rzetelnych kampanii informacyjnych może prowadzić do dalszego wzrostu liczby odmów, a w konsekwencji – do wybuchu epidemii groźnych chorób zakaźnych.
Komentarz eksperta: Potrzeba lepszego nadzoru
Paweł Grzesiowski, ekspert ds. epidemiologii, podkreśla, że raport NIK uwidacznia słabości systemu nadzoru nad szczepieniami. Choć w większości województw wskaźnik zaszczepienia dzieci przekracza 90%, to istnieje potrzeba bardziej precyzyjnego monitorowania realizacji szczepień. Jak zaznacza Grzesiowski, od 2024 roku obowiązują nowe przepisy, według których nie rejestruje się już samych odmów szczepień, lecz sporządza imienny wykaz dzieci, które nie otrzymały szczepionki na czas.
Cyfryzacja jako priorytet
Jednym z głównych wyzwań wskazanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego jest przestarzały system dokumentacji szczepień. Jak zauważa Grzesiowski, nie można liczyć dzieci na podstawie kartki papieru, która może zaginąć.. Dlatego kluczowym celem na najbliższe lata jest pełna cyfryzacja systemu szczepień. Wszystkie punkty szczepień będą zobowiązane do prowadzenia elektronicznej dokumentacji, co umożliwi sprawniejsze gromadzenie i przetwarzanie danych.
Oprogramowanie monitorujące szczepienia
W ramach cyfryzacji powstanie specjalistyczne oprogramowanie, które umożliwi identyfikację dzieci niezaszczepionych w terminie. Jak tłumaczy Grzesiowski, dane o szczepieniach będą wpisywane do systemów elektronicznych przez placówki medyczne, a stworzona aplikacja będzie analizować te informacje i generować rzeczywistą bazę zaszczepionych osób. Dzięki temu po raz pierwszy w Polsce możliwe będzie precyzyjne monitorowanie realizacji kalendarza szczepień ochronnych.
Edukacja rodziców: Klucz do poprawy sytuacji
Eksperci podkreślają, że cyfryzacja to tylko część rozwiązania. Niezwykle ważnym elementem jest prowadzenie szeroko zakrojonych kampanii edukacyjnych, które uświadomią rodzicom korzyści wynikające z ochrony szczepiennej. Obecnie brak takich działań przyczynia się do wzrostu liczby odmów szczepień, co zagraża zdrowiu publicznemu.
Nowy rozdział w nadzorze szczepień
Zapowiadane zmiany mają na celu usprawnienie systemu nadzoru i ograniczenie liczby niezaszczepionych dzieci, co jest kluczowe dla ochrony zdrowia publicznego w Polsce. Wprowadzenie imiennego monitoringu oraz cyfryzacja procesu szczepień to krok w kierunku skuteczniejszej walki z epidemiami, które wciąż mogą stanowić realne zagrożenie.
