W wielu szkołach w całej Polsce wycieczki szkolne stanęły pod znakiem zapytania. Powodem nie są braki finansowe ani problemy organizacyjne, ale coś, co może wydawać się zaskakujące – formalności. Rodzice i opiekunowie napotykają trudności w spełnieniu kluczowego wymogu, co sprawia, że wiele placówek zmuszonych jest do odwoływania planowanych wyjazdów. Co dokładnie stoi za tym problemem?
Kluczowy wymóg
Obowiązek dostarczania zaświadczenia o niekaralności przez rodziców i opiekunów towarzyszących dzieciom na wycieczkach szkolnych wynika z przepisów, które weszły w życie w 2016 roku. Ustawa ta, mająca na celu ochronę dzieci przed przestępczością seksualną, wymaga, aby każda osoba zajmująca się dziećmi podczas wycieczek i innych wydarzeń szkolnych posiadała odpowiednie zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego.
Chociaż celem tych przepisów jest ochrona najmłodszych, w praktyce stają się one wyzwaniem dla rodziców i opiekunów, którzy muszą przejść skomplikowaną procedurę uzyskiwania dokumentów. Problemy te szczególnie wyraźnie dały się odczuć w ostatnich tygodniach, kiedy kilka rejonów Polski zostało dotkniętych klęskami żywiołowymi.
Klęski żywiołowe utrudniają dostęp do dokumentów
Na terenach dotkniętych klęskami, takimi jak powodzie, procedura uzyskiwania zaświadczeń o niekaralności staje się poważnym problemem. Choć w normalnych warunkach taki dokument można otrzymać w ciągu 10 dni kalendarzowych, to w sytuacjach kryzysowych, kiedy urzędy są zamknięte lub trudno dostępne, proces ten ulega znacznemu wydłużeniu. W wielu przypadkach rodzice i opiekunowie nie mają możliwości uzyskania zaświadczeń na czas, co uniemożliwia im pełnienie roli opiekunów na szkolnych wycieczkach.
Niestety, obecne przepisy nie przewidują możliwości przyspieszonego uzyskania zaświadczenia drogą elektroniczną w trybie pilnym, co dodatkowo pogłębia problem. W efekcie wiele szkół decyduje się na odwoływanie wyjazdów, co budzi frustrację zarówno wśród rodziców, jak i uczniów.
Szkoły odwołują wycieczki
W obliczu braku możliwości spełnienia formalnych wymogów przez opiekunów, szkoły zmuszone są do podejmowania trudnych decyzji. Wielu dyrektorów nie widzi innego wyjścia, jak tylko odwołać wycieczki szkolne, na które uczniowie czekali z niecierpliwością. Szkoły nie są w stanie zapewnić odpowiedniej liczby opiekunów, którzy spełniają wymogi ustawowe, co powoduje paraliż w organizacji dodatkowych wydarzeń.
Rodzice również wycofują się z chęci towarzyszenia uczniom na wycieczkach, zniechęceni czasochłonną procedurą zdobywania dokumentów oraz trudnościami związanymi z dostępem do urzędów, zwłaszcza w sytuacjach nadzwyczajnych. Wszystko to prowadzi do poważnych problemów w organizacji wyjazdów i dodatkowych aktywności szkolnych.
Interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich
Sprawą zajęło się Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, które skierowało pytania do Ministerstwa Sprawiedliwości z prośbą o usprawnienie systemu wydawania zaświadczeń o niekaralności w sytuacjach kryzysowych. Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, Stanisław Trociuk, zwrócił uwagę na to, jak istotne jest, aby w okresie klęsk żywiołowych dzieci mogły uczestniczyć w wyjazdach, które nie tylko zapewniają im chwilowy odpoczynek, ale także wsparcie psychiczne.
Jednak do tej pory Ministerstwo Sprawiedliwości nie przedstawiło oficjalnego stanowiska w tej sprawie, a problem wciąż pozostaje nierozwiązany. Rodzice, szkoły i uczniowie liczą na wprowadzenie zmian, które umożliwią szybsze i łatwiejsze uzyskanie zaświadczeń w nagłych przypadkach.
