Wraz z początkiem nowego roku szkolnego 2024/2025 rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę na to, jakie opłaty są im narzucane przez szkoły za obiady dla dzieci. Zdarza się bowiem, że placówki przerzucają na rodziców koszty, które nie powinny być ich obciążeniem.
Koszty posiłków w szkołach – na co uważać?
W przypadku uczniów szkół podstawowych, organizacja posiłków jest często realizowana przez szkoły samodzielnie lub z pomocą firm cateringowych. Niezależnie od wybranego modelu, szkoły nie mogą przenosić na rodziców pełnych kosztów związanych z przygotowaniem i dostarczaniem posiłków. Przepisy jasno określają, że rodzice są zobowiązani jedynie do pokrycia kosztów surowców użytych do przygotowania obiadu, czyli tzw. „wsadu do kotła”.
Co mogą obejmować opłaty za obiady?
Dyrektorzy szkół, w porozumieniu z organami prowadzącymi, ustalają wysokość opłat za posiłki. Koszty te nie mogą jednak obejmować wynagrodzeń pracowników kuchni, kosztów ich składek, ani kosztów utrzymania stołówki, takich jak prąd czy woda. Opłaty za te elementy powinny być pokrywane przez organ prowadzący szkołę, co potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).
Kto pokrywa koszty obiadów w szkołach?
Warto przypomnieć, że każda szkoła podstawowa (oprócz szkół dla dorosłych) oraz szkoła artystyczna realizująca program ogólnokształcący na poziomie szkoły podstawowej, musi zapewnić uczniom możliwość zjedzenia jednego gorącego posiłku w ciągu dnia. Nie oznacza to jednak, że każda szkoła musi mieć własną stołówkę. Szkoły mogą korzystać z usług zewnętrznych firm cateringowych lub zawierać umowy z innymi placówkami, które posiadają odpowiednie zaplecze.
Obowiązek zapewnienia posiłku w szkole ma na celu wspieranie prawidłowych nawyków żywieniowych wśród dzieci, co jest istotne zarówno dla ich rozwoju fizycznego, jak i zdrowia psychicznego.
Rodzice, sprawdźcie wysokość opłat!
Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku, działając w imieniu Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych, wskazała, że wiele gmin nieuzasadnienie przerzuca na rodziców koszty, które powinny być pokrywane przez organ prowadzący. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy szkoły korzystają z firm cateringowych. Rodzice powinni zatem dokładnie przyjrzeć się rachunkom za obiady swoich dzieci i upewnić się, że płacą tylko za składniki użyte do przygotowania posiłku.
Bezpłatne posiłki dla potrzebujących uczniów
W ramach rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024-2028, uczniowie z rodzin o trudnej sytuacji materialnej mają prawo do bezpłatnych gorących posiłków. Program ten obejmuje dzieci i uczniów, których dochód na osobę nie przekracza 1200 zł (od 1 stycznia 2025 r. próg ten wzrośnie do 1646 zł). Gminy mogą również podnieść kryterium dochodowe, umożliwiając szerszy dostęp do darmowych posiłków. Szczegółowe informacje na temat zasad uzyskania wsparcia można uzyskać w lokalnych ośrodkach pomocy społecznej.
Ponadto, w wyjątkowych przypadkach, szkoły mogą samodzielnie zwolnić ucznia z opłat za obiady, jeśli sytuacja materialna rodziny jest szczególnie trudna.
Podsumowanie
Rodzice powinni być świadomi swoich praw i pilnować, aby szkoły przestrzegały obowiązujących przepisów dotyczących opłat za posiłki. Każde odstępstwo od tych zasad może być podstawą do składania skarg i żądania zwrotu nadpłaconych kwot.
