Sejm RP przyjął wszystkie poprawki Senatu do nowelizacji ustawy o prawie autorskim. Nowe przepisy, które czekają teraz na podpis prezydenta Andrzeja Dudy, wprowadzają istotne zmiany w polskim prawie autorskim. Czego mogą się spodziewać wydawcy i platformy cyfrowe?
Zmiany w prawie autorskim
Nowelizacja ustawy wdraża dwie kluczowe dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE dotyczące prawa autorskiego i praw pokrewnych. Dyrektywa SATCAB II ma na celu ułatwienie szerszego rozpowszechniania programów telewizyjnych i radiowych między państwami członkowskimi. Dzięki temu programy te będą bardziej dostępne dla odbiorców w różnych krajach Unii Europejskiej, co zwiększy różnorodność treści medialnych.
Dyrektywa DSM jest natomiast odpowiedzią na wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych. Wprowadza nowe formy dozwolonego użytku utworów oraz modyfikuje istniejące przepisy, aby zapewnić twórcom godziwe wynagrodzenie. Dzięki tym zmianom, twórcy będą mogli liczyć na bardziej sprawiedliwe traktowanie i lepsze wynagrodzenie za swoją pracę.
Mediator w sporach
Jedną z najważniejszych zmian jest ustanowienie prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) jako mediatora w sporach między wydawcami a dużymi platformami internetowymi. To istotne rozwiązanie ma na celu ułatwienie negocjacji między stronami, które często mają trudności w osiągnięciu porozumienia.
W pierwszej kolejności strony będą próbowały dojść do porozumienia poprzez negocjacje. Jeśli te zakończą się niepowodzeniem, prezes UKE wyda orzeczenie administracyjne ustalające wynagrodzenie. Wydawcy będą mogli uczestniczyć w postępowaniach indywidualnie lub grupowo, co powinno zwiększyć ich szanse na uzyskanie satysfakcjonujących warunków.
Procedury i terminy
Wiceminister kultury Andrzej Wyrobiec wyjaśnił, że określone zostały terminy na każdą czynność przeprowadzaną zarówno przez strony, jak i przez UKE. Dzięki temu proces będzie bardziej przejrzysty i przewidywalny. Wiceminister dodał:
„Całe postępowanie w najdłuższym wypadku nie powinno trwać dłużej niż kilkanaście miesięcy”.
Strony będą miały prawo wniesienia sprzeciwu do sądu powszechnego specjalizującego się w sprawach własności intelektualnej. Sądy mają orzekać w skróconych terminach – 18 miesięcy w przypadku pierwszej instancji i 12 miesięcy w przypadku drugiej. Takie rozwiązanie ma na celu przyspieszenie rozpatrywania sporów i zapewnienie stronom szybszego dostępu do sprawiedliwości.
Reakcja mediów i protesty
Podczas prac nad nowelizacją w Sejmie, media przeprowadziły akcję protestacyjną pod hasłem "Politycy! Nie zabijajcie polskich mediów". W wyniku protestu premier Donald Tusk i marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska zaprosili przedstawicieli mediów do rozmów. Efektem spotkania było powołanie specjalnego zespołu, który wypracował korzystne dla dziennikarzy i wydawców poprawki.
11 lipca odbyło się pierwsze posiedzenie senackiej komisji kultury, podczas którego głos zabierali prawnicy reprezentujący artystów, twórców, wydawców i media. 23 lipca komisja przyjęła poprawki wypracowane przez zespół wydawców i urzędników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Forum Prawa Autorskiego
Wiceminister Wyrobiec zadeklarował, że kwestie, które nie zostały uwzględnione w nowelizacji, będą omawiane podczas Forum Prawa Autorskiego, którego pierwsze spotkanie zaplanowano na 10 września. Zaproszenia na Forum zostały skierowane do 80 podmiotów, z prośbą o przedstawienie najważniejszych tematów do dyskusji.
Forum Prawa Autorskiego ma na celu dalszą dyskusję i rozwijanie przepisów prawa autorskiego, aby były one jak najbardziej odpowiednie dla wszystkich zainteresowanych stron. Dzięki temu procesowi, możliwe będzie wprowadzenie kolejnych zmian, które będą odpowiadać na potrzeby zarówno twórców, jak i odbiorców treści.
