W piątek Sejm RP przyjął przełomową ustawę dotyczącą renty wdowiej, która wpłynie na życie około 2 milionów Polaków. Po intensywnych debatach i wprowadzeniu rządowych poprawek, projekt trafi teraz do Senatu!
Geneza projektu
Projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powstał z inicjatywy ponad 20 organizacji przy wsparciu Lewicy. Podpisało się pod nim ponad 200 tysięcy osób, co świadczy o dużym społecznym zainteresowaniu tematem. Premier Donald Tusk ogłosił niedawno, że Rada Ministrów osiągnęła wspólne stanowisko w sprawie projektu, co umożliwiło jego procedowanie.
Pierwotny projekt zakładał, że owdowiała osoba mogłaby:
- zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50% renty rodzinnej po zmarłym małżonku
- lub pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50% swojego świadczenia.
Obecnie w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia, co zmusza wdowy i wdowców do trudnych wyborów finansowych.
Poprawki rządowe
W czwartek po drugim czytaniu w Sejmie zgłoszono rządowe poprawki do projektu ustawy. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny negatywnie je zaopiniowała, jednak podczas trzeciego czytania Sejm zdecydował się przyjąć ustawę wraz z poprawkami. Za ustawą zagłosowało 425 posłów, 2 było przeciw, a 12 wstrzymało się od głosu.
Najważniejsze zmiany wprowadzone przez poprawki
- Termin składania wnioskówWnioski o wypłatę renty wdowiej będzie można składać od 1 stycznia 2025 roku, a same wypłaty rozpoczną się od lipca 2025 roku.
- Kryteria nabycia prawa do rentyPrawo do renty nabędzie osoba, która była w związku małżeńskim w dniu śmierci małżonka, osiągnęła wiek emerytalny, a małżonek zmarł nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem przez nią wieku emerytalnego. Świadczenie ustanie w przypadku zawarcia nowego związku małżeńskiego.
- Wysokość renty wdowiejOd 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. renta wdowia wyniesie 15% świadczenia zmarłego małżonka. Od 1 stycznia 2027 r. będzie to 25%. W pierwotnym projekcie obywatelskim przewidywano 50%, jednak rządowa wersja wprowadza bardziej stopniowe podwyżki.
- Limit świadczeńSuma dotychczasowego świadczenia i renty wdowiej nie może przekroczyć trzykrotności minimalnej emerytury. W 2024 roku byłoby to 5342,88 zł. Limit ten będzie rósł wraz z podnoszeniem minimalnej emerytury.
- Weryfikacja wysokości rentyW 2028 roku rząd będzie miał obowiązek dokonywać weryfikacji wskaźnika wysokości renty wdowiej, aby ocenić możliwość i zasadność jej podwyższenia. Ma to na celu dostosowanie wysokości renty do aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej kraju.
Co dalej?
Przyjęta przez Sejm ustawa teraz trafi do Senatu, gdzie będzie poddana dalszym pracom legislacyjnym. Wdrożenie nowych przepisów oznacza znaczącą zmianę dla milionów polskich emerytów, którzy stracili swoich małżonków. Nowe regulacje mają na celu poprawę sytuacji finansowej osób najbardziej potrzebujących i dotkniętych stratą bliskiej osoby.
