Program 500 plus cieszy się niesłabnącą popularnością, a już niedługo zamienić się ma w 800 plus. Zastanawialiście się jednak, czy rodzice są jakkolwiek rozliczani z tego, jak dysponują środkami?
Sztandarowy program
Program wszedł w życie 1 kwietnia 2016 roku. Świadczenie wychowawcze przysługuje na każde dziecko w wieku do ukończenia przez nie 18 roku życia. Mogą ubiegać się o nie rodzice oraz opiekun faktyczny, jeśli dziecko wspólnie z nimi zamieszkuje i pozostaje na ich utrzymaniu.
Rządzący wielokrotnie podkreślali, że program jest wyrazem zaufania rządzących do Polaków. Między innymi właśnie dlatego wsparcie nie ma co do zasady formuły bonów lub świadczeń rzeczowych, lecz przekazywana jest pomoc w gotówce.
Na co Polacy wydają 500 plus?
Według deklaracji rodziców i opiekunów pobierających świadczenie, pieniądze otrzymywane w ramach 500 plus najczęściej wydawane są na:
- odzież i obuwie - 54 proc.;
- zabawki, książki i artykuły plastyczne - 46 proc.;
- dodatkowe zajęcia dzieci - np. naukę języka obcego czy korepetycje (43 proc.);
- wyżywienie - 39 proc.
W praktyce jednak, wsparcie państwa wydawane jest na różnorakie cele. Nic w tym dziwnego skoro przekazywane jest rodzicom w postaci gotówkowej. Często stanowi pomoc przy spłacie rat kredytu. W skrajnych przypadkach przeznaczane jest także na alkohol, papierosy i inne – mało przydatne dzieciom – zakupy. Co na ten temat mówi prawo?
Kara za trwonienie świadczenia
Program 500 plus to tzw. świadczenie wychowawcze, przyznawane na mocy ustawy o Pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W założeniu, pieniądze z programu nie są zastrzykiem gotówki, a świadczeniem, które ma ściśle określony cel, którym jest:
„częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych”.
Ta sama ustawa zawiera także „karę” za marnotrawienie świadczenia:
„W przypadku gdy osoba marnotrawi wypłacane jej świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, należne świadczenie wychowawcze w całości lub w części jest przekazywane jej odpowiednio przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług”.
Droga prawna
Zmiana formy przekazywanego świadczenia wymaga przede wszystkim wydania odpowiedniej decyzji administracyjnej. By do tego doszło, odpowiedni organ musi zostać poinformowany o niepokojącej sytuacji w danej rodzinie. Wtedy ZUS zwraca się do dyrektora centrum usług społecznych o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Jeżeli ten wykaże marnotrawienie środków, ośrodek pomocy społecznej zostanie zobowiązany do ustalenia okoliczności takiej sytuacji. Uniemożliwienie przeprowadzenia wywiadu spowoduje automatyczne zawieszenie wypłaty środków, a nawet utratę prawa do 500 plus.
