Zapalenie pęcherza moczowego jest rodzajem infekcji, która znacznie uprzykrza codzienne funkcjonowanie. Choroba w szczególności dotyczy młodych kobiet — ponad połowa kobiet doświadcza jej co najmniej raz w ciągu swojego życia. Choroba manifestuje się częstym oddawaniem moczu, a również bólem w dolnej części brzucha.
Chociaż zapalenie pęcherza moczowego nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia, to warto mieć na uwadze, iż nieleczona infekcja przyczynia się do powstania powikłań. Z tego względu nie można bagatelizować problemu i jak najszybciej udać się po pomoc do specjalisty centrum medycznego. W jaki sposób zdiagnozować zapalenie pęcherza moczowego? Na czym polega leczenie tego schorzenia? Odpowiadamy!
Czym objawia się zapalenie pęcherza moczowego?
Zapalenie pęcherza moczowego może objawiać się przede wszystkim:
- zaburzeniami w oddawaniu moczu takimi jak częstomocz;
- nagłym oraz bolesnym parciem na oddawanie moczu;
- wzrostem temperatury ciała;
- bólem nad spojeniem łonowym;
Chociaż zaburzenia w oddawaniu moczu mogą wystąpić w przypadku zapalenia cewki moczowej lub pochwy, zapalenie pęcherza moczowego jest bardziej prawdopodobne, gdy występują objawy takie jak: częstomocz, nagłe parcie lub krwiomocz. Ponadto tego typu dolegliwości charakteryzują się znacznym nasileniem i pojawiają się nagle, ale nie dochodzi do wystąpienia innych symptomów podrażnienia pochwy ani upławów.
Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego
Najczęstszą przyczyną zakażenia układu moczowego jest bakteria Escherichia coli powszechnie występująca w jelicie grubym. Może się ona przedostać z odbytu do ujścia cewki moczowej, a następnie do pęcherza i ewentualnie do nerek. Takie zakażenia dotyczą przede wszystkim kobiet w wieku rozrodczym i stanowią około 90% przypadków. W pozostałych 10% przypadków przyczyną zakażenia są inne drobnoustroje, a dodatkowe nieprawidłowości w obrębie dróg moczowych często sprzyjają rozwojowi infekcji.
Oprócz tego warto pamiętać, że istnieją inne czynniki ryzyka rozwoju zapalenia pęcherza moczowego, np.:
- używanie tamponów;
- długotrwałe cewnikowanie;
- cukrzyca;
- zażywanie niektórych leków;
- nieprawidłowe nawodnienie organizmu;
- stosowanie antykoncepcji dopochwowej;
- stosowanie produktów perfumowanych do pielęgnacji okolic intymnych;
- nieprzestrzeganie zasad higieny intymnej.
Na czym polega diagnoza zapalenia pęcherza moczowego?
Aby rozpoznać zapalenie pęcherza moczowego, lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, a także może zlecić wykonanie innych badań. Specjalista na podstawie zgłaszanych przez chorego dolegliwości oraz wyników badań stawia odpowiednią diagnozę. Standardowym badaniem wykonywanym w przypadku podejrzenia zapalenia pęcherza moczowego jest badanie ogólne moczu. Zwiększona liczba leukocytów w moczu wskazuje na obecność stanu zapalnego, a obecność erytrocytów i białka w moczu jest również częstym objawem zakażenia.
Ponadto, gdy istnieje podejrzenie powikłania lub nieprawidłowości w układzie moczowym, lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań obrazowych, takich jak USG nerek i dróg moczowych, urografię lub tomografię komputerową.
Zapalenie pęcherza moczowego — jak wyleczyć?
Leczenie zakażeń układu moczowego opiera się przede wszystkim na stosowaniu farmakoterapii, w której najczęściej używane są antybiotyki. Zazwyczaj wystarcza około 7-dniowa terapia, jednak to lekarz indywidualnie dobiera lek na podstawie antybiogramu, który określa wrażliwość bakterii na konkretne antybiotyki. W przypadku, gdy nie wykonano posiewu moczu, specjalista przepisuje lek działający przeciwko Escherichia coli.
Ponadto leczenie zapalenia pęcherza moczowego obejmuje również stosowanie chemioterapeutyków pełniących funkcję środków przeciwbakteryjnych. Te leki uszkadzają DNA patogenów i hamują syntezę białek. W niektórych przypadkach tego typu farmaceutyki wystarczają do zwalczania objawów, co unika konieczności stosowania antybiotyków.
Zapalenie pęcherza moczowego — na czym polega profilaktyka?
Aby zapobiec nawrotom choroby po zakończeniu leczenia, warto w codziennym życiu stosować następujące metody profilaktyki:
- Zwiększenie objętości wypijanych płynów – zalecana ilość wypitych płynów dla dorosłego człowieka to 1,5-2 litry.
- Wzbogacanie diety w produkty bogate w witaminę C — warto w swojej diecie pamiętać o spożywaniu owocach dzikiej róży, żurawiny, cytrusów, czy warzyw kapustnych, chrzanu, papryki, ponieważ wykazują one właściwości zakwaszające mocz. To z kolei utrudnia rozwój szkodliwych drobnoustrojów.
- Wycieranie okolicy krocza zawsze w kierunku od przodu do tyłu – dzięki temu zmniejsza się ryzyko przemieszczania bakterii z okolicy odbytu do ujścia cewki moczowej.
- Przywiązanie większej uwagi na pielęgnacje okolic intymnych zwłaszcza w czasie menstruacji.
- Oddawanie moczu od razu po odbyciu stosunku płciowego — dzięki temu dochodzi do wypłukania ewentualnych bakterii, które dostały się do cewki moczowej.
- Codzienne picie soku z żurawiny lub stosowanie doustnych preparatów żurawinowych — związki znajdujące się w żurawinie uniemożliwiają przyleganie bakterii E. coli do błony śluzowej dróg moczowych.
- Noszenie przewiewnej mielizny z naturalnych materiałów, np. bawełny.
Nawracające zapalenie pęcherza moczowego
Jeśli objawy związane z zakażeniem układu moczowego utrzymują się lub nawracają w ciągu tygodnia bądź jeśli choroba wymaga leczenia dwukrotnie, należy podejrzewać obecność szczepów bakterii opornych na leki przeciwbakteryjne lub nawrót choroby. W takich przypadkach zaleca się wykonanie posiewu moczu i rozpoczęcie leczenia antybiotykiem o szerokim spektrum działania, np.fluorochinolonem. Jeżeli w ciągu co 6 miesięcy po skutecznym leczeniu zakażenia układu moczowego dochodzi do ponownego zapalenia pęcherza moczowego, lekarz może rozważyć zastosowanie innego leku pierwszej linii niż ten, który był stosowany wcześniej.
Bibliografia:
- T. M. Hooton, Niepowikłane zakażenia układu moczowego, N Engl J Med 2012;366:1028-37 https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/914/original/30-40.pdf?1472117637 [dostęp online: 31.03.2023]
- Drabczyk R. Zapalenie pęcherza i inne zakażenia układu moczowego — objawy, przyczyny, leki i leczenie, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/51947,zapalenie-pecherza-i-inne-zakazenia-ukladu-moczowego [dostęp online: 31.03.2023]
