Ospa wietrzna to jedną z częstszych chorób wieku dziecięcego. Sprawdź, jakie są jej pierwsze objawy i jak odróżnić ją od wysypki. Dowiedz się, jak wygląda leczenie
Ospa wietrzna u dzieci
Ospa wietrzna to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa Varicella Zoster Virus (VZV). Około 90% przypadków zachorowań na ospę dotyczy małych dzieci w wieku 5-9 lat. Ospa ma u nich łagodniejszy przebieg, niż u noworodków, nastolatków i dorosłych.
Jak można się zarazić ospą wietrzną?
Ospa jest niezwykle zaraźliwa, choruje na nią aż 9 na 10 osób, które miały kontakt z osobą chorą. Rozprzestrzenia się bardzo szybko, przenosi się drogą kropelkową, przez bezpośredni kontakt z wydzielinami chorego lub przez łożysko w ciąży.
Najbardziej podatne na zarażenie są osoby, które jeszcze nie miały styczności z ospą, nie były zaszczepione, mieszkają lub pracują z dziećmi.
Na szczególnie ciężki przebieg choroby narażone są noworodki, dzieci powyżej 12- stego roku życia, dorośli, osoby z atopowym zapaleniem skóry, zaburzeniami odporności, chorujące na nowotwory i choroby hematologiczne.
Ile trwa ospa?
To, ile trwa ospa u dzieci, zależy od wielu czynników. Rodzaju leczenia choroby, a także wydolności układu odpornościowego dziecka. Pierwsze objawy ospy dają o sobie znać po okresie wylęgania, który trwa od 10 do 21 dni (średnio jest to 14 dni).
Ospa wietrzna u dzieci trwa około 10 -12 dni, tyle mija od pojawienia się pierwszych czerwonych plam, aż do momentu ich wyschnięcia i odpadnięcia. Całkowite wygojenie się ran trwa dłużej, nawet do 21 dni. Natomiast w przypadku dzieci z upośledzoną odpornością lub leczonych immunosupresyjnie może trwać nawet do 28 dni.
Ile czasu chory zaraża ospą?
Chory może przenieść ospę na kolejne osoby już na dwa dni przed pojawieniem się wysypki. Możliwość zarażenia trwa do chwili przyschnięcia wszystkich pęcherzy i odpadnięcia strupków. Okres wylęgania ospy wietrznej wynosi zwykle 14-17 dni, choć może wahać się w granicach 10-21 dni.
Jak rozpoznać pierwsze objawy ospy u dzieci?
Ospa u dzieci do 12-stego roku życia najczęściej ma łagodny przebieg, a jej przechorowanie daje odporność na całe życie.
Ta choroba jest wyjątkowo uciążliwa i nieprzyjemna dla dzieci. Pierwsze objawy ospy u najmłodszych przypominają grypę. Należą do nich: gorączka, złe samopoczucie, ból głowy, gardła i mięśni.
Wysypka to najbardziej charakterystyczny objaw ospy
Najbardziej charakterystycznym objawem ospy jest wysypka. Przybiera postać czerwonych plamek, które potem przekształcają się w wypełnione płynem pęcherze, a następnie zasychają w postaci strupków. Najczęściej występują na twarzy i tułowiu, czasem pojawiają się na błonie śluzowej jamy ustnej, na oczach i na narządach płciowych. Wykwity nie pojawiają się wszystkie naraz, a powstają na różnych etapach rozwoju choroby.
Jak wygląda leczenie ospy?
W większości przypadków, leczenie ospy jest objawowe. Sprawdź, jak możesz pomóc dziecku, które choruje na ospę:
- Leczenie polega na podawaniu leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych. Lekiem pierwszego wyboru w przypadku ospy wietrznej jest
- Nie zaleca się stosowania ibuprofenu, aspiryny oraz innych substancji z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
- W pierwszej fazie choroby, gdy dziecko gorączkuje, warto też stosować domowe sposoby na obniżenie temperatury, jak zimne okłady lub chłodna kąpiel.
- Gdy pojawi się wysypka, trzeba smarować skórę preparatami wysuszającymi i zmniejszającymi świąd.
- Zaleca się stosowanie preparatów łagodzących uporczywe swędzenie, np. leków antyhistaminowych i preparatów o działaniu miejscowym.
- Smarować dziecko trzeba przed snem, bo gdy maluch śpi, jego temperatura ciała wzrasta, co może nasilać świąd skóry
- Pęcherzyków nie wolno smarować płynnymi pudrami, które zwiększają ryzyko bakteryjnego nadkażenia zmian.
- Kąpiel w czasie choroby jest nie tylko dozwolona, ale i zalecana. Codzienne, chłodne kąpiele pomogą dziecku.
- Dziecko można kąpać w wodzie z dodatkiem sody oczyszczonej lub nadmanganian potasu. Te substancje mają działanie odkażające i dezynfekujące.
- Po kąpieli nie wolno pocierać mocno ciała ręcznikiem, by nie podrażniać skóry i nie rozdrapywać krostek.
- Należy pamiętać o obcięciu paznokci malucha na krótko, żeby nie rozdrapywał pęcherzyków. To zmniejszy ryzyko powstawania blizn.
- Warto utrzymywać niższą temperaturę powietrza w pomieszczeniu, gdzie przebywa dziecko.
- Warto zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu
- Trzeba często zmieniać piżamkę i pościel oraz zakładać dziecku luźne i przewiewne ubrania, z naturalnych materiałów.
Powikłania ospy
Najczęstszym powikłaniem ospy są nadkażenia bakteryjne wykwitów. Inne groźne, choć stosunkowo rzadkie powikłania to zapalenie płuc, zajęcie ośrodkowego układu nerwowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu, stawów, mięśnia sercowego.
Czy można zapobiec ospie wietrznej?
Tej chorobie można zapobiegać jedynie poprzez stosowanie szczepień ochronnych. Szczepienia są zalecane wszystkim osobom, które jeszcze nie miały styczności z ospą. Nawet gdy po szczepieniu dojdzie do zachorowania, to przebieg choroby będzie znacznie łagodniejszy, z dużo mniejszym ryzykiem powikłań.
Szczepienia przeciwko ospie wietrznej
W Polsce dostępna jest jedna szczepionka przeciwko ospie wietrznej. Zawiera żywy, osłabiony (atenuowany) szczep wirusa. Podawana jest w dwóch dawkach, w odstępie nie krótszym niż 6 tygodni (optymalnie 3 miesiące).
Szczepionkę można podawać u zdrowych dzieci od 9 miesiąca życia, a najlepiej po 12 miesiącu życia. Jest również zalecana wszystkim dzieciom i dorosłym, którzy nie chorowali na ospę wietrzną i nie zostali wcześniej zaszczepieni.
Szczepionka przeciwko ospie bezpieczna i dobrze tolerowana, rzadko wywołuje niepożądane odczyny poszczepienne. Jest skuteczna: ponad 95% dzieci nie zachoruje na ospę wietrzną, a 98–100% na ospę o ciężkim lub umiarkowanym przebiegu. Oprócz tego wielokrotnie zmniejsza się ryzyko półpaśca.
