Zdarza się, że poznajemy nową osobę i od razu ją oceniamy. Podczas pierwszego kontaktu przypisujemy jej różne cechy. Jak się okazuje w ten sposób bardzo łatwo się pomylić. Poznaj pięć najczęstszych błędów, jakie popełniamy w ocenianiu ludzi!
Co to za zjawisko?
To zjawisko nosi nazwę błędu atrybucji i jest pojęciem wprowadzonym do psychologii społecznej przez Lee Rossa. Błędne ocenianie innych, podczas pierwszego kontaktu wiąże się z tym, że nasze procesy myślowe nie są wolne od usterek i często stosujemy uproszczenia poznawcze.
Błąd atrybucji i jego wpływ ocenianie innych
Błąd atrybucji, czyli oszczędność poznawcza, wpływa na nasze codzienne formułowanie i wyrażanie opinii oraz ocenianie innych ludzi. Polega na wyjaśnianiu zachowania innych osób w kategorii przyczyn wewnętrznych i cech charakteru, przy pominięciu wpływów zewnętrznych, takich jak konkretna sytuacja, czy środowisko. To automatyczne przypisywanie obcej cechy zgodnej z jego zachowaniem. Dowiedz się, jakie błędy najczęściej popełniamy w ocenianiu innych ludzi.
5 najczęstszych błędów, jakie popełniamy w ocenianiu innych
Efekt halo
Efekt halo polega na tym, że nasze pierwsze wrażenie dotyczące obcej osoby, rzutuje na naszą całościową opinię na jej temat. To tendencja do automatycznego pozytywnego lub negatywnego przypisywania cech osobowości innym, na podstawie pierwszego wrażenia. Na przykład myślimy że atrakcyjna osoba, jest jednocześnie dobra i miła.
Efekt pierwszeństwa
Efekt ten tłumaczy, dlaczego tak szybko wyrabiamy sobie zdanie o nowo poznanej osobie i ciężko nam je później zmienić. Polega on na tym, że pierwsza informacja, jaka do nas dociera wywiera większy wpływ na tworzenie się ogólnego wrażenia, niż informacja otrzymana później. Pomniejszamy wagę informacji, które otrzymujemy po niej.
Błąd zakotwiczenia
Jeśli na początku myślenia natkniemy się na jakąś informację to potem kurczowo się jej trzymamy, nawet gdy jest błędna. Zbyt mocno polegamy na pierwszej oferowanej informacji, podczas podejmowania decyzji, a także oceniania kogoś.
Błąd łagodności
Ten błąd polega na przecenianiu zalet innych ludzi i niedocenianiu wad. Gdy kogoś poznajemy zwykle mamy wobec niego pozytywne oczekiwania, które sprawiają, że ignorujemy inne informacje, jakie do nas docierają.
Błąd tendencji centralnej
Uważamy, że inni ludzie są do siebie podobni, nie zauważamy różnic między nimi. Przez to nie jesteśmy w stanie kogoś obiektywnie ocenić, ponieważ uśredniamy nasze oceny. Błąd prowadzi do stosowania podobnych, przeciętnych ocen dla większości ocenianych przez nas osób.
